رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۲۸۰ ،کلاسه پرونده: ۹۷۰۱۹۶۷)

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره عدم ابطال اجزاء ۴ و ۲ بند (پ) شیوه نامه آزمون برگزاری تکمیل ظرفیت دبیرستان های نمونه دولتی دوره دوم متوسطه سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ به شماره ۱۳۸۸۴-۴؍۴؍۱۳۹۷ اداره کل آموزش و پرورش استان قزوین

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	آقایان 1- لطفعلی رضایی 2- علی رضایی
موضوع	عدم ابطال اجزاء ۴ و ۲ بند (پ) شیوه نامه آزمون برگزاری تکمیل ظرفیت دبیرستان های نمونه دولتی دوره دوم متوسطه سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ به شماره ۱۳۸۸۴-۴؍۴؍۱۳۹۷ اداره کل آموزش و پرورش استان قزوین
کلاسه پرونده	۹۷۰۱۹۶۷
تاریخ رأی	سه شنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۰
شماره دادنامه	۲۸۰

شماره دادنامه : ۲۸۰ تاریخ دادنامه : ۱۴۰۰/۰۲/۲۸

شماره پرونده: ۹۷۰۱۹۶۷

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان: آقایان ۱- لطفعلی رضایی ۲- علی رضایی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال اجزاء ۴ و ۲ بند (پ) شیوه نامه آزمون برگزاری تکمیل ظرفیت دبیرستان های نمونه دولتی دوره دوم متوسطه سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ به شماره ۱۳۸۸۴-۴؍۴؍۱۳۹۷ اداره کل آموزش و پرورش استان قزوین

گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستی واحد ابطال اجزاء ۴ و ۲ بند (پ) شیوه نامه آزمون برگزاری تکمیل ظرفیت دبیرستان های نمونه دولتی دوره دوم متوسطه سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ به شماره ۱۳۸۸۴-۴؍۴؍۱۳۹۷ اداره کل آموزش و پرورش استان قزوین را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده اند:

"در قسمت (پ) این شیوه نامه در بندهای ۲ و ۴ آمده است که:

۲- دانش آموزانی که در آزمون قبول و پذیرفته می شوند تا یک سال حق جابه جایی در بین مدارس نمونه دولتی داخل استان را ندارند

۴- برای دانش آموزان پذیرفته شده، امکان جابه جایی بین دبیرستانهای نمونه دولتی یک شهرستان وجود ندارد

البته لازم به توضیح است: آنچه گمان می رود این شیوه نامه برای برگزاری ازمون تکمیل ظرفیت در دبیرستانهای نموده دولتی است و شیوه نامه اصلی که به استناد آن از ثبت نام فرزند اینجانب در دبیرستان دیگر خودداری می شود

دارای مشخصات دیگری می باشد لذا مستند به تبصره ۲ ماده ۲۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری شیوه نامه استنادی از مرجع طرف شکایت خواسته شود

در تکمیل عرایضم باید اضافه کنم که این شیوه نامه که در آن از انتقال دانش آموزان از یک ناحیه به ناحیه دیگر در یک شهرستان جلوگیری به عمل می آورد فاقد توجیه منطقی بوده و سلب حق افراد در انتخاب محل تحصیل خود که با شرایط جغرافیایی آنان سازگار است خلاف قانون اساسی و موازین شرعی است چرا که این موضوع باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای خانواده ها و سختی در عبورو مرور دانش آموزان در فصول مختلف سال و تحمیل هزینه های مالی سنگین برای رفت و آمد دانش آموزان بر خانواده ها هست به گونه ای که دبیرستان مورد تقاضا برای انتقال فرزند اینجانب نزدیک به محل سکونت می باشد و دارای دغدغه خاطر از جهت رفت و آمد نمی باشیم با توجه به مشکلات ترافیکی و خطراتی که در رفت و آمد وجود دارد و دبیرستانی که در سال گذشته مشغول به تحصیل در آن بوده فاصله زیادی با محل سکونت فعلی دارد

لذا به استناد اصل ۳۰ قانون اساسی و قاعده نفی عسر و حرج و تسهیل امر آموزش و به وجود آوردن فضایی مناسب برای تحصیل دانش آموزان به استناد بند ۳ اهداف اساسنامه مدارس نمونه دولتی که بیان می دارد: فراهم آوردن شرایط مناسب برای ادامه تحصیل دانش آموزان مستعد، که شیوه نامه مذکور خلاف اهداف صریح این مدارس وضع شده است و افراد را از حق انتخاب و دسترسی آسان به آموزش و پرورش منع می کند و در ضمن ابطال شیوه نامه مذکور به دلیل مخالفت با موازین شرعی و قانونی را خواستارم

"

مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

"پ- نکات قابل توجه دانش آموزان در ثبت نام و پذرش تکمیل ظرفیت:

۲- دانش آموزانی که در آزمون قبول و پذیرش می شوند تا یک سال حق جابه جایی در بین مدارس نمونه دولتیداخل استان را ندارند

۴- برای دانش آموزان پذیرفته شده، امکان جابه جایی بین دبیرستانهای نمونه دولتی یک شهرستان وجود ندارد

"

در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست اداره کل آموزش و پرورش استان قزوین به موجب لایحه شماره ۷۸؍۳۸۳۷۹؍۴۶۰۰-۹؍۸؍۱۳۹۷ توضیح داده است که:

"به استناد بند (الف) ماده ۱۰ فصل دوم بخشنامه شماره ۲۲۷۱۹۵-۱۰؍۱۰؍۱۳۹۰ (دستورالعمل اجرایی مدارس نمونه دولتی موضوع ماده ۱۵ اساسنامه مدارس نمونه دولتی مصوب ۸۴۷ جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ ۱؍۶؍۱۳۹۰) رقابت علمی در آزمون ورودی مدارس نمونه دولتی در بین دانش آموزان همان منطقه خواهد بود و این مطلب طی بخشنامه شماره ۲۹۴۳۸-۱۹؍۶؍۱۳۹۶ به نواحی و مناطق استان اطلاع رسانی شده و داوطلبان با اطلاع کامل و آگاهی از شرایط لازمه در ازمون مربوطه و برای واحد آموزشی مشخص پذیرفته شده اند، (بند و شیوه نامه شماره ۳۳۴۶۵۰؍۴۶۰-۱۳؍۱۲؍۱۳۹۶) در میان پایه ها امکان جابه جایی دانش آموز از یک مرکز نمونه دولتی به مرکز دیگر وجود ندارد زیرا در صورت وجود ظرفیت برای پذیرش دانش آموز جدید لازم است طبق ماده ۱۸ بخشنامه فوق الذکر آزمون تکمیل ظرفیت برگزار و از بین پذیرفته شدگان با بالاترین تراز دانش آموز مورد نیاز جذب شود

لازم به ذکر است در شیوه نامه آزمون برگزاری تکمیل ظرفیت صراحتا در بند (ب) شماره ۴ قید عدم امکان جابه جایی دانش آموزان پذیرفته شده نمونه دولتی یک شهرستان آمده و مراتب ثبت نام مخاطب با آگاهی کامل نامبرده به موضوع صورت گرفته است

با توجه به ماده ۱۳ و ۱۴ دستورالعمل آمده در پیوست

به عبارت دیگر خاص بودن مدارس نمونه دولتی و سهمیه بندی برای پذیرش از مناطق روستایی و شهری برای بهره مند شدن دانش آموزان مستعد کم برخوردار از حق تعلیم و تربیت را فراهم می نماید لذا نقض مقررات و اعمال رویه خارج از مصوبات موجب تضییع حق اولویت دار داوطلب دیگر می باشد که می بایست در آن واحد آموزشی جای بگیرد

دستورالعمل شماره ۲۲۷۱۹۵-۱۰؍۱۰؍۱۳۹۰) بنابراین: خواهان ادعای برآوردهشدنخواسته بلاوجه نموده و وجاهت طرح در دیوان ندارد لذا از محضر مقام تقاضای رد خواسته مورد استدعاست

"

در پاسخ به ادعای خلاف شرع بودن مقرره مورد شکایت، قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره ۲۱۱۱۷؍۱۰۲؍۹۹-۶؍۱۰؍۱۳۹۹ اعلام کرده است که:

"موضوع بندهای ۴ و ۲ بند (پ) شیوه نامه آزمون برگزاری تکمیل ظرفیت دبیرستان های نمونه دولتی دوره دوم متوسطه سال ۱۳۹۷-۱۳۹۸، در جلسه مورخ ۲۹؍۸؍۱۳۹۹ فقهای معظم شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت که به شرح ذیل اعلام نظر می گردد: مصوبه مورد شکایت خلاف موازین شرع شناخته نشد مگر اینکه برخلاف تعهدات معتبر آموزش و پرورش و موازین قانونی ذیربط باشد که تشخیص آن بر عهده مراجع صالح قضایی است

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۸؍۲؍۱۴۰۰ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

اولا: قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره ۲۱۱۷؍۱۰۲؍۹۹ مورخ ۶؍۱۰؍۱۳۹۹ اعلام کرده است که موضوع شکایت در جلسه مورخ ۲۹؍۸؍۱۳۹۹ فقهای معظم شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و بدین شرح اعلام نظر شده است که : مصوبه مورد شکایت خلاف موازین شرع شناخته نشد، مگر اینکه برخلاف تعهدات معتبر آموزش و پرورش و موازین قانونی ذیربط باشد که تشخیص آن برعهده مراجع صالحه قضایی است

ثانیا: با عنایت به اینکه شیوه نامه برگزاری آزمون تکمیل ظرفیت دبیرستانهاینمونهدولتی دوره دوم متوسطه سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ براساس بند (الف) و تبصره های ذیل آن از ماده ۹ فصل دوم دستورالعمل اجرایی مدارس نمونه دولتی ابلاغی وزیر وقت آموزش و پرورش در سال ۱۳۹۰ تدوین گردیده و دستورالعمل ابلاغی وزیر آموزش و پرورش نیز برمبنای اجازه مندرج در ماده ۱۵ اساسنامه مدارس نمونه دولتی مصوب ۱۰؍۶؍۱۳۹۰ شورای عالی آموزش و پرورش صادر شده، بنابراین اجزاء ۴ و ۲ از بند پ شیوه نامه برگزاری آزمون تکمیل ظرفیت دبیرستانهای نمونه دولتی دوره دوم متوسطه سال تحصیلی ۱۳۹۸ -۱۳۹۷ خلاف قانون و خارج از حدود اختیار نیست و با توجه به عدم مغایرت با موازین شرعی در اجرای حکم مقرر در تبصره ۲ ماده ۸۴ و ماده ۸۷قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ موجبی برای ابطال آن از بعد شرعی نیز وجود ندارد و ابطال نشد

مهدی دربین

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 14368