رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۳۵۰ ،کلاسه پرونده: ۹۹۰۱۴۸۱)

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره "ابطال بند ۵ از تعرفه شماره ۴ و تعرفه شماره ۰۴۰ از دفترچه عوارض محلی سال ۱۳۹۸ مصوب شورای اسلامی شهر خمینی شهر"

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	سازمان بازرسی کل کشور
موضوع	"ابطال بند ۵ از تعرفه شماره ۴ و تعرفه شماره ۰۴۰ از دفترچه عوارض محلی سال ۱۳۹۸ مصوب شورای اسلامی شهر خمینی شهر"
کلاسه پرونده	۹۹۰۱۴۸۱
تاریخ رأی	سه شنبه ۴ خرداد ۱۴۰۰
شماره دادنامه	۳۵۰

شماره پرونده: ۹۹۰۱۴۸۱ مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۵ از تعرفه شماره ۴ و تعرفه شماره ۰۴۰ از دفترچه عوارض محلی سال ۱۳۹۸ مصوب شورای اسلامی شهر خمینی شهر

گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ۱۳۹۸۲۱؍۳۰۰-۲۸؍۵؍۱۳۹۹ اعلام کرده است که:

"احتراما مصوبات شورای اسلامی شهر خمینی شهر در سال ۱۳۹۸ از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن به شرح زیر جهت استحضار و صدور دستور شایسته اعلام می شود: مصوبه جلسه مورخ ۳۰؍۱۰؍۱۳۹۷ شورای اسلامی خمینی شهر دایر بر تصویب ۶ عنوان از عناوین دفترچه تعرفه عوارض محلی سال ۱۳۹۸ شهرداری خمینی شهر به شرح جدول ذیل مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات و وظایف قانونی شورای اسلامی آن شهر می باشد

ردیف	شماره تعرفه دفترچه عوارض محلی سال ۱۳۹۸	عنوان و موضوع عوارض	ادله و مستندات غیرقانونی بودن اخذ عوارض
۱	بند ۵ تعرفه ۰۰۴	بسته تشویقی ویژه صدور پروانه ساختمانی برای کارکنان شهرداری و سازمانهای وابسته	دادنامه صادره شماره ۲۶-۱۵؍۱؍۱۳۹۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایرت با بند ۹ اصل ۳ قانون اساسی و تبصره ۳ ذیل ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده خروج از حدود اختیارات قانونی شورای اسلامی شهر
۲	بند ۱-۱ تعرفه ۰۰۵	تصمیم گیری شورای اسلامی شهر نسبت به تعیین مهلت پروانه ساختمانی در مدت اعتبار و تمدید پروانه	دادنامه صادره شماره ۴۷۱-۱۳؍۷؍۱۳۹۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تعیین تکلیف قانونگذار جهت مهلت اتمام ساختمان خروج از حدود اختیارات قانونی شورای اسلامی شهر
۳	تعرفه ۰۳۳	عوارض اجازه موقت استفاده از مشاغل خانگی	دادنامه صادره شماره ۴۹۰ و ۴۸۹-۲۴؍۵؍۱۳۹۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایرت با صدر تبصره بند ۲۴ ذیل ماده ۵۵ قانون شهرداری
۴	تعرفه ۰۴۰	عوارض بلیط نمایش	دادنامه صادره شماره ۵۶۴ الی۵۶۹-۲۵؍۸؍۱۳۹۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایرت با مفاد مواد ۵۰ و ۵۲ قانون مالیات بر ارزش

متن مقرره های مورد شکایت به شرح زیر است

"تعرفه ۰۰۴عوارض محلی شهرداری خمینی شهر مصوب ۱۳۹۸

موضوع تعرفه : بسته تشویقی ویژه صدور پروانه ساختمانی

۵- کلیه کارکنان شهرداری و سازمانهای وابسته اعم از شاغلین و بازنشستگان (رسمی، پیمانی و قراردادی با حداقل پنج سال سابقه) و همسر پرسنل که مالکیت به نام آنها می باشد، از کلیه عوارض و بدهیهای ساختمانی تا سقف مبلغ پنجاه میلیون ریال (مجموعا یک بار استفاده از سقف ریالی تخفیف با درج در پرونده پرسنلی و ساختمانی) معاف می باشند

تعرفه ۰۴۰عوارض محلی شهرداری خمینی شهر مصوب ۱۳۹۸

ردیف

شرح :

(N)

محاسبه معادله عوارض

تعرفه قبل

تعرفه ۱۳۹۸

۱

سینماها جهت نمایش فیلم های خارجی

مقدار فروش بلیط

N× (قیمت فروش بلیط) × ۱۰% =T

۱۵؍۱ × (قیمت فروش بلیط) × ۱۰% =T

۲

سینماها جهت نمایش فیلم های داخلی

مقدار فروش بلیط

N× (قیمت فروش بلیط) × ۵% =T

۱۵؍۱ × (قیمت فروش بلیط) × ۵% =T

۳

مجموعه های تفریحی شامل لونا پارک، شهرکهای اسباب بازی، شهربازیها، انواع کارتینگ و سایر مجموعه های تفریحی مشابه

مقدار فروش بلیط

N× (قیمت فروش بلیط) × ۸% =T

۱۵؍۱ × (قیمت فروش بلیط) × ۸% =T

۴

سایر نمایشگاهها شامل اجرای کنسرت موسیقی، سیرکها، پیست های اتومبیلرانی و موتور سواری و سایر موارد مشابه

مقدار فروش بلیط

N× (قیمت فروش بلیط) × ۵% =T

۱۵؍۱ × (قیمت فروش بلیط) × ۵% =T

توضیحات محاسبه عوارض :

۱- سازمان فرهنگی ، اجتماعی و ورزشی شهرداری ناظر بر طراحی و چاپ بلیط بوده و کلیه بلیط ها بایستی ممهور به مهر سازمان گردد و هزینه چاپ بلیط نیز بر عهده مجموعه طرف قرارداد سازمان فرهنگی ، اجتماعی و ورزشی می باشد

ضمنا کلیه بلیط ها پس از فروش بایستی معدوم و استفاده مجدد از آن ممنوع می باشد

۲- کلیه مسئولین مجموعه های تفریحی طرف قرارداد با سازمان فرهنگی ، اجتماعی و ورزشی شهرداری (به غیر از سینماها) بایستی در زمان تحویل دسته بلیط ، عوارض این تعرفه را به حساب سازمان فرهنگی ، اجتماعی و ورزشی شهرداری واریز نمایند

۳- سینماها بایستی قبل از تحویل دسته بلیط جدید ، عوارض بلیط های دریافتی قبلی را تسویه نمایند

۴- نمایش تئاتر ، مشمول این تعرفه نمی باشد

"

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی خمینی شهر به موجب لایحه شماره ۷۱۳؍۴۹-۱۳؍۷؍۱۳۹۹ توضیح داده است که:

"در خصوص (تعرفه ۰۰۴- بند ۵ پیرامون بسته تشویقی ویژه صدور پروانه ساختمانی برای کارکنان شهرداری و سازمانهای وابسته): با عنایت به دادنامه شماره ۲۶-۱۵؍۱؍۱۳۹۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، متن این بند از دفترچه عوارض محلی پیشنهادی سال آتی (۱۳۹۹) حذف گردید

در خصوص (تعرفه ۰۰۵- بند ۱-۱ پیرامون تصمیم گیری شورای اسلامی شهر نسبت به تعیین مهلت پروانه ساختمانی در مدت اعتبار و تمدید پروانه): در راستای دادنامه شماره ۴۷۱-۱۳؍۷؍۱۳۹۵ به استحضار می رساند این شهرداری هیچگونه عوارضی را تحت عنوان تاخیر در اتمام ساختمان پس از مهلت پروانه دریافت ننموده است و صرفا مطابق با بند ۱ نامه شماره ۲۲۹۶۲-۷؍۶؍۱۳۹۶ سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور با موضوع بازگشت به نامه شماره ۳۴۶۳۲؍۳۲؍۲۰-۱۷؍۵؍۱۳۹۶ مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری اصفهان : در صورتی که مودی قبل از اتمام زمان پایان عملیات مندرج در پروانه ساختمانی نسبت به تمدید آن اقدام نماید، صرفا عوارض موضوع تبصره ۲ ماده ۲۹ قانون نوسازی و عمران شهرداری دریافت نموده و در صورتی که زمان اعتبار اتمام ساختمانی که در پروانه قید شده است منقضی شده باشد، مودی برای تمدید مدت اعتبار باید نسبت به پرداخت مابه التفاوت عوارض پروانه ساختمانی سال مراجعه با سال صدور پروانه ساختمانی اقدام نماید که مبنای ماده ۶۴ ارزش معاملاتی سازمان امور مالیاتی می باشد عمل می نماید

اما در خصوص تصمیم گیری شورای اسلامی شهر نسبت به مهلت پروانه ساختمان نیز به استحضار می رساند هرچند که تاکنون تصمیمی از سوی شورای اسلامی شهر در این خصوص اتخاذ نگردیده لکن این بند از تعرفه شماره ۰۰۵ دفترچه عوارض محلی پیشنهادی سال ۱۳۹۹ حذف گردید

در خصوص (تعرفه ۰۳۳-پیرامون عوارض اجازه موقت استفاده از مشاغل خانگی): به استحضار می رساند همان گونه که در ماده ۲ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی ارائه شده از اداره کار و تامین اجتماعی مشهود و در دفترچه عوارض محلی محرز می باشد، مشاغل معرفی شده در این ماده قانونی آن دسته از فعالیتهایی است کهتوسط عضو یا اعضاء خانواده در فضای مسکونی و در قالب یک طرح کسب و کار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل می گیرد که منجر به تولید خدمت و یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می گردد

با این توضیح که انجام مشاغل خانگی در آپارتمانها و مجتمع های مسکونی ممنوع بوده و از طرفی دریافت این عوارض برای اجازه موقت استفاده از محل حداکثر برای دو سال می باشد

بنابراین در خصوص موضوع مشاغل اشاره شده در صدر تبصره بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداریها که در آن قید گردیده شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده مکلف است طبق ضوابط نقشه مذکور در پروانه های ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند لذا تعرفه شماره ۰۳۳ مربوط به فعالیت محل می باشد و نه نوع کاربری، لذا این در تعرفه شماره ۰۳۲ دفترچه عوارض محلی و مطابق با دادنامه شماره ۴۹۰ و ۴۸۹-۲۴؍۵؍۱۳۹۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری لحاظ گردیده و ارتباطی با تعرفه شماره ۰۳۳ ندارد

با این وجود به استناد بند ۳ ماده ۷ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، تعرفه شماره ۰۳۳ از دفترچه عوارض محلی پیشنهادی سال ۱۳۹۹ حذف گردید

در خصوص (تعرفه ۰۴۰- پیرامون عوارض بلیط نمایش): مطابق مواد ۵۰ و ۵۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده، همان طور که در لیست شش گانه سازمان امور مالیاتی مشمولین مشاغل خدماتی که ارزش افزوده به آنها تعلق می گیرد به صراحت مشخص شده اند، در بند ۴-۱۲ صاحبان سینماها، تماشاخانه ها و مکانهای تفریحی و ورزشی درج گردیده و همچنین مطابق با دادنامه شماره ۵۶۴ الی ۵۶۹-۲۵؍۸؍۱۳۹۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، به استحضار می رساند این تعرفه از دفترچه عوارض محلی پیشنهادی سال ۱۳۹۹ حذف گردید

در خصوص (تعرفه ۰۴۲- عوارض نصب تابلوهای تابلو واحدهای بازرگانی و اقتصادی): مطابق بند ۱ تعرفه مذکور ادارات و بیمارستان های دولتی، واحدهای آموزشی دولتی، مساجد، پارکینگ ها و مراکز متعلق به شهرداری همان طور که در رأی دادنامه شماره ۴۱۵-۱۶؍۶؍۱۳۹۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز بدان اشاره گردید،تابلوهای مذکور متضمن تبلیغات نبوده و صرفا برای معرفی محل استقرار و معرفی اماکن می باشد، لذا از پرداخت عوارض به طور کامل معاف می باشند

ولیکن در خصوص واحدهای بازرگانی و اقتصادی شایان ذکر است به منظور رعایت عرف ابعادی تابلوی معرفی مشاغل و محل استقرار واحدهای مذکور و همچنین طرح همسان سازی و یکپارچگی در سیما و منظر شهری و نیز قابلیت بازدارندگی از بهم ریختگی چشم انداز شهری، با نظر موافق شورای اسلامی شهر و استانداری اصفهان، تا دو مترمربع را معاف از پرداخت پیشنهاد داده که مورد تصویب قرار گرفت

در غیر این صورت این اتفاق باعث می گردید تاکنون علاوه بر اینکه شاهد تبلیغات متعدد و متنوع بر روی تابلوهای بازرگانی و اقتصادی با متراژهای بالایی بودیم، در سطح شهر نیزشاهد بی نظمی، ناهماهنگی و ناهمگونی با اصول سیمای شهری باشیم

ولی با عنایت به اینکه نظارت بر نصب تابلوهای سطح شهر بر عهده شهرداری می باشد، مقرر گردید در خصوص ابعاد تابلوهای مورد نظر موضوع در کمیسیون زیباسازی شهرداری مطرح و در این خصوص چارچوب و ضوابط لازم تدوین گردد

لذا این تعرفه از دفترچه عوارض محلی پیشنهادی سال ۱۳۹۹ حذف گردید

در خصوص (تعرفه ۰۴۳-عوارض نمایشگاهها و غرفه های آن): مطابق مواد ۵۰ و ۵۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده همان طور که در لیست شش گانه سازمان امور مالیاتی مشمولین مشاغل خدماتی که ارزش افزوده به آنها تعلق می گیرد، به صراحت مشخص شده در بند ۴-۱۲ صاحبان سینماها، تماشاخانه ها و مکانهای تفریحی و ورزشی درج گردیده و در بند ۴-۶ نیز نمایشگاهها و فروشگاههای خودرو و بنگاههای معاملات املاک مشخص است و در قانون مذکور به نمایشگاههای فصلی، روزانه و غیره اشاره ای نشده است

لذا با این توضیح که املاک شهرداری مشمول این تعرفه نمی گردند برای دفترچه پیشنهادی عوارض محلی سال۱۳۹۹ اصلاح و این تعرفه ابقاء گردید

"

در اجرای ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ پرونده به هیأت تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و هیأت مذکور به موجب دادنامهشماره ۱۵۲۶-۲۰؍۱۲؍۱۳۹۹ بند (۱-۱) تعرفه شماره ۵ تحت عنوان مدت اعتبار پروانه ها و نحوه محاسبه عوارض تمدید پروانه ساختمانی، تعرفه شماره ۳۳ تحت عنوان عوارض اجازه موقت استفاده از مشاغل خانگی، تعرفه شماره ۴۲ تحت عنوان عوارض نصب تابلو واحدهای بازرگانی و اقتصادی، تعرفه شماره ۴۳ تحت عنوان عوارض نمایشگاه ها و غرفه های آن مصوب شورای اسلامی شهر خمینی شهر برای سال ۱۳۹۸ را قابل ابطال تشخیص نداد و رأی به رد شکایت صادر کرد

رأی مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رئیس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت

رسیدگی به بند ۵ از تعرفه شماره ۴ و تعرفه شماره ۴۰ از دفترچه تعرفه عوارض محلی سال ۱۳۹۸ مصوب شورای اسلامی خمینی شهر در دستورکار هیأت عمومی قرار گرفت

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۴؍۳؍۱۴۰۰ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

الف

با عنایت به اینکه در بند ۹ اصل سومقانون اساسی جمهوری اسلامی ایرانبر رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه های مادی و معنوی تأکید شده و به موجب تبصره ۳ ماده ۵۰قانون مالیات بر ارزش افزودهمصوب سال ۱۳۸۷، قوانین و مقررات مربوط به اعطای تخفیف یا معافیت از پرداخت عوارض یا وجوه به شهرداریها و دهیاریها ملغی گردیده است و با لحاظ این امر که در آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه های شماره ۶۲۷-۴؍۷؍۱۳۹۷ و ۲۶-۱۵؍۱؍۱۳۹۶اعطایتخفیف و یا معافیت از پرداخت عوارض یا موارد مشابه آن، مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار دانسته شده است، بنابراین بند ۵ ازتعرفه شماره ۴ تعرفه عوارض سال ۱۳۹۸ شهرداری خمینی شهر که با عنوان بسته تشویقی ویژه صدور پروانه ساختمانی به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود

با اعمال ماده ۱۳قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریو تسری ابطال بند ابطال شده از مصوبه به زمان تصویب مصوبه موافقت نشد

ب

با توجه به اینکه در آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه شماره ۵۶۴ الی ۵۶۹-۲۵؍۸؍۱۳۹۵ این هیأت، وضع عوارض یا بهای خدمات بر بلیط سینما و تئاتر و نمایش، مسابقات ورزشی، استخرها، شهربازی، سیرک، اماکن تفریحی، فرهنگی و هنری و برپایی نمایشگاهها توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده، بنابراین تعرفه شماره ۰۴۰ از تعرفه عوارض سال ۱۳۹۸ شهرداری خمینی شهر که تحت عنوان عوارض بلیط نمایش به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود

با اعمال ماده ۱۳قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریو تسری ابطال بند ابطال شده از مصوبه به زمان تصویب مصوبه موافقت نشد

محمد مصدق

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 14407