رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۶۰ ،کلاسه پرونده: ۹۶/۲۰۱)
رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره عدم ابطال دستورالعمل شماره ۱۷۰۳/۹-۲۱/۶/۱۳۹۴ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی رفسنجان در خصوص اخذ شهریه از دانشجویان (مردودی یک یا چند واحد)
 | |
| مرجع صادر کننده | هیأت عمومی دیوان عدالت اداری |
|---|---|
| شاکی | سازمان بازرسی کل کشور |
| موضوع | عدم ابطال دستورالعمل شماره ۱۷۰۳/۹-۲۱/۶/۱۳۹۴ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی رفسنجان در خصوص اخذ شهریه از دانشجویان (مردودی یک یا چند واحد) |
| کلاسه پرونده | ۹۶/۲۰۱ |
| تاریخ رأی | سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۳۹۷ |
| شماره دادنامه | ۶۰ |
شماره دادنامه: ۶۰ تاریخ دادنامه: ۲۸/۱/۱۳۹۷
کلاسه پرونده: ۹۶/۲۰۱
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل شماره ۱۷۰۳/۹-۲۱/۶/۱۳۹۴ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی رفسنجان در خصوص اخذ شهریه از دانشجویان (مردودی یک یا چند واحد)
گردش کار: سرپرست معاونت حقوقی و نظارت همگانی و رئیس کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاههای اداری با سازمان مذکور به موجب شکایت نامه شماره ۲۷۰۰۵۲-۱۸/۱۲/۱۳۹۵ اعلام کرده است که:
" حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای بهرامی
ریاست محترم دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراما حسب وظیفه قانونی، دستورالعمل شماره ۱۷۰۳/۹-۲۱/۶/۱۳۹۴ دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در خصوص اخذ شهریه از دانشجویان بررسی شد، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دستورالعمل مذکور را به واحدهای خود ابلاغ کرده است که بر اساس آن جهت پیشگیری از افت تحصیلی و ایجاد انگیزه در تشویق و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مبالغی تحت عنوان واحد مردودی از آنان دریافت گردد
مستند دستورالعمل مزبور مصوبه مورخ۳۰/۹/۱۳۹۴ هیأت امنا، مصوبه مورخ۱۶۷ هیأت رئیسه دانشگاه و نامه شماره ۹۴۴-۲۱/۲/۱۳۹۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام شده است
گفتنی است مدیر امور آموزشی دانشگاه در مورخ ۱۰/۱۲/۱۳۹۴ نامه ای را به شماره ۲۵۹۱/۹/۳۱/ب به کلیه واحدهای دانشگاه ارسال و در آن میزان شهریه به ازای هر واحد مردودی را مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۱ ریال اعلام کرده است
با توجه به مراتب و مطابق قوانین، اخذ هرگونه وجه توسط دستگاههای اجرایی باید مستند به اجازه قانون باشد و به علاوه در ماده (۶۰۰) قانون مجازات اسلامی، اخذ وجه خلاف قانون، موجبات تعقیب کیفری شناخته شده است و از طرف دیگر در قانون تشکیل هیأت امناء دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی مصوب جلسات ۱۸۱ و ۱۸۳ مورخ ۹ و ۲۳/۱۲/۱۳۶۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی چنین اختیاری برای هیأت امناء دانشگاهها تعیین نشده است
ضمن آن که در ماده (۱۲) آیین نامه شورای عالی برنامه ریزی آموزشی مصوب ۱۳۹۳ وزارت علوم مقرر گردیده است: دانشجوی مشمول آموزش رایگان در دانشگاههای دولتی، در صورت حذف یا عدم کسب نمره قبولی در هر درس، برای انتخاب مجدد آن درس، در صورتی که سنوات مجاز تحصیلی دانشجو تمام شده باشد موظف به پرداخت هزینه مربوط طبق مصوبه هیأت امنای دانشگاه می باشد
لذا با توجه به مراتب فوق، صدور دستورالعمل فوق بر خلاف قانون و خارج از حدود و اختیارات است
از این رو ابطال آن مورد درخواست می باشد
موجب امتنان است از نتیجه تصمیم متخذه این سازمان را مطلع فرمایید
"
متن دستورالعمل مورد اعتراض به قرار زیر است
" دستورالعمل اخذ شهریه از دانشجویان ( مردودی یک یا چند واحد)
۱- هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این دستورالعمل پیشگیری از افت تحصیلی و ایجاد انگیزه در جهت تشویق و پیشرفت تحصیلیدانشجویان بوده و دامنه کاربرد آن شامل کلیه دانشجویانی است که به دلایل مختلف در یک یا چند واحد مردود شده و در مجموعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی رفسنجان تحصیل می کنند
۲- تعاریف:
دانشکده شامل دانشکده های پزشکی – پرستاری و مامایی- پیراپزشکی- دندانپزشکی و بهداشت می باشد
دانشجوی مردودی: به دانشجویی اطلاق می گردد که نتواند به دلایل مختلف واحد یا واحدهایی را که اخذ نموده است در پایان ترم بگذراند
واحد درسی شامل: کلیه واحدهای ارائه شده در طول ترم تحصیلی اعم از دروس عمومی و دروس اختصاصی
۳- منابع و مستندات
مصوبه مورخ ۳۰/۹/۱۳۹۴ هیأت امناء
مصوبه مورخ ۱۶۷ هیأت رئیسه
نامه شماره ۹۴۴- ۲۱/۲/۱۳۹۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
۴- تاریخ اجرا
از نیمه اول سال تحصیلی ۱۳۹۴-۱۳۹۵
۵- اخذ شهریه
۱/۵- شهریه هر واحد مردودی دروس عمومی برای مرتبه اول به ازاء هر واحد مبلغ ۰۰۰/۳۰۰ ریال
۲/۵- شهریه هر واحد مردودی دروس برای مرتبه های بعدی هر واحد مبلغ ۰۰۰/۵۰۰ ریال
۳/۵- شهریه هر واحد مردودی دروس اختصاصی برای مرتبه اول به ازاء هر واحد مبلغ ۰۰۰/۵۰۰ ریال
۴/۵- شهریه هر واحد مردودی دروس اختصاصی برای مراتب بعدی به ازاء هر واحد مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۱ ریال
۶- واحد آموزش دانشکده پس از اطلاع از مردود شدن دانشجو مراتب را جهت پرداخت میزان جریمه اعلاممی نماید
۷- دانشجو موظف است مبلغ مورد نظر واحد آموزش را به شماره حساب اعلامی واریز و فیش مربوطه را تحویل نماید
۸- چنانچه دانشجو از پرداخت شهریه امتناع ورزد از ثبت نام واحدهای بعدی خودداری به عمل می آید
۹- این دستورالعمل در ۹ بند تهیه و از تاریخ اجرا قابل اجرا می باشد
تبصره: چنانچه مردود شدن دانشجو به تشخیص شورای آموزشی دانشگاه از جمله ( دلایل پزشکی، فوت بستگان درجه یک و
) موجه تشخیص داده شود دانشجوی مورد نظر از پرداخت مبالغ موضوع بند ۵ معاف می گردد
- معاون آموزشی و پژوهشی "
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس اداره حقوقی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی رفسنجان به موجب لایحه شماره ۵۸۵/۳۳/۳۱/پ-۲۳/۷/۱۳۹۶ توضیح داده است که:
" مدیر محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با سلام و احترام
عطف به ابلاغیه به شماره پرونده ۹۶۰۹۹۸۰۹۰۵۸۰۰۱۸۲ و کلاسه پرونده ۹۶/۲۰۱-۱۹/۲/۱۳۹۶ در پاسخ به دادخواست سازمان بازرسی کل کشور به شماره ۲۷۰۰۵۲-۲۸/۱۲/۱۳۹۵ مبنی بر اخذ شهریه از دانشجویان مردودی تحت عنوان واحد مردودی توسط این دانشگاه بدین وسیله جوابیه دانشگاه به شرح موارد ذیل الذکر حضورتان اعلام و ارسال می گردد:
۱- این تصمیم در جلسه هیأت امناء دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مورخ ۱۲/۳/۱۳۹۳ مصوب و مصوبات این جلسه طی نامه شماره ۳۲۳۴/۹۳/م-۱۵/۶/۱۳۹۳ مصوب شده توسط مقام عالی وزارت متبوع مورد تایید و ابلاغمی گردد
۲- در جلسه هیأت امناء دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مورخ ۳۰/۹/۱۳۹۴ در بند ۹ صورتجلسه، بند ۱۳ صورتجلسه مورخ ۱۲/۳/۱۳۹۳ اصلاح که مورد موافقت هیأت رئیسه قرار می گیرد و مصوبات این جلسه نیز پس از تایید مقام عالی وزارت طی نامه شماره ۱۲۰/۳۳۰/د-۴/۱۱/۱۳۹۴ توسط معاون برنامه ریزی و هماهنگی و امور حقوقی وزارت جهت اجرا به دانشگاه ابلاغ می گردد
۳- ماده ۷ قوانین و مقررات مرتبط با هیأت اسناد دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور و موسسات وابسته به صراحت وظایف و اختیارات هیأت امناء را مشخص نموده و منطبق بر بند الف ماده مذکور این تصمیم در قالب تصویب آیین نامه داخلی اتخاذ تصمیم شده است
۴- بند الف ماده ۴۹ قانون برنامه چهارم توسعه و بند ب ماده ۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه اعلام داشت که دانشگاهها بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی مصرحا از قانون محاسبات عمومی و ، مستثنی بوده و فقط در چارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی و معاملاتی و اداری، استخدامی تشکیلاتی هیأت امناء که حسب مورد به تایید مقام وزارت متبوع می رسد عمل می نماید با عنایت به اهمیت موضوع در خصوص هیأت امناء و موسساتی که به صورت هیأت امنایی و قوانین خاص خود اداره می شوند در برنامه ششم توسعه در قالب قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور و تحت عنوان یک بخش مجزا و مستقل ذکر شده است
۵- معاون آموزشی دانشگاه طی نامه شماره ۱۰۸/۹/۳۱- ۳۰/۱/۱۳۹۴ به ریاست مرکز خدمات آموزشی وزارت متبوع در خصوص دانشجویان مشروط و پرداخت هزینه برای دروس افتاده تقاضای ارائه طریق می نماید، در این راستا ریاست مرکز مزبور طی نامه شماره ۹۴۴/۵۲۱/د- ۲۱/۲/۱۳۹۴ اعلام داشته که در این خصوص این دانشجویان منطبق بر بند آخر (نکته) نامه شماره ۶۲۷/۵۲۱/د-۶/۲/۱۳۹۳ اقدام گردد
لذا با عنایت به موارد مشروحهفوق الذکر اتخاذ تصمیم و اصدار رأی شایسته و مقتضی مورد استدعاست
– رئیس اداره حقوقی دانشگاه "
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۸/۱/۱۳۹۷ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است
رأی هیأت عمومی
با توجه به اینکه هیأت امناء دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان به شرح بند ۱۳ صورتجلسه مورخ ۱۲/۳/۱۳۹۳ و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به شرح نامه شماره ۹۴۴-۲۱/۲/۱۳۹۴ دریافت شهریه از دانشجویان مشروطی را فی الجمله مورد تجویز قرار داده است و با عنایت به اختیار هیأت امناء ناشی از بند ب ماده ۲۰ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۸۹، دستورالعمل مورد شکایت مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص نشد و قابل ابطال نیست
محمدکاظم بهرامی
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
کدمنبع: 11544