رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۸۳/۶۸ ،کلاسه پرونده: ۴۰۸/۸۱)

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال ماده ۵ آییننامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدائی موضوع تصویب نامه شماره ۱۳۰۸۷ مورخ ۲۲/۲/۶۵ هیأت وزیران

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	آقای عباس آسایشاردکانی
موضوع	ابطال ماده ۵ آییننامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدائی موضوع تصویب نامه شماره ۱۳۰۸۷ مورخ ۲۲/۲/۶۵ هیأت وزیران
کلاسه پرونده	۴۰۸/۸۱
تاریخ رأی	يکشنبه ۳ خرداد ۱۳۸۳
شماره دادنامه	۸۳/۶۸

مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، زمین موقوفه مورد نظر اوقاف در تاریخ ۲۶/۱/۵۴ با تنظیم سند رسمی با اخذ پذیره و حق تملک اعیانی به اینجانب واگذار و تا پایان سال ۸۱ مالالاجاره عرصه آن پرداخت شده است اکنون بعد از گذشت ۲۷ سال و ۹ ماه اوقاف یزد به استناد ماده ۵ آییننامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدائی درخواست ۵۰% سرقفلی را دارد لذا به استناد ماده ۱۳ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب ۶۳ وجوهی که از محل پذیره و اهدائی حاصل از اجاره و استیجار رقبات موقوفه دریافت میگردد از عواید همان موقوفه محسوب و به مصارف مقرره خواهد رسید اشارهای برای وصول سرقفلی در صورت تبدیل محل مسکونی به محل کسب نگردیده است

بنابراین ماده ۵ آییننامه استنادی بر خلاف قانون بوده و قابل ترتیب اثر نمیباشد، درخواست ابطال ماده ۵ آییننامه استنادی اوقاف را دارم

معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره ۱۲۷۰۹ مورخ ۲۱/۲/۸۲ مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره ۱۶۷/۲۳۰/۲/۱ مورخ ۱۷/۲/۸۲ سازمان حج و اوقاف و امور خیریه نموده است

در این نامه آمده است، بموجب قرارداد اجاره منعقده قطعه زمینی به مساحت ۴۶۵ مترمربع صرفا به منظور احداث یک واحد مسکونی به اجاره خواهان واگذار شده است

در بند ۷ شروط سند اجاره تصریح شده که مستاجر حق تغییر و تبدیل محل مسکونی را به محل کسب ندارد

متأسفانه خواهان بدون اطلاع موجر و در جهت منافع بر خلاف شرط صریح مندرج در سند اجاره قسمتی از عرصه مسکونی مورد اجاره را به تجاری (مغازه) تبدیل نموده و باین ترتیب منافع سرشاری را من غیرحق برای خود تأمین نموده است که مطابق ماده ۵ آییننامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدائی بایستی ۵۰% سرقفلی محل کسب را به موقوفه پرداخت نماید

شاکی مدعی است در ماده ۱۳ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه اشارهای برای وصول سرقفلی در صورت تبدیل محل مسکونی به تجاری نشده است

در حالی که ماده ۱۳ قانون مذکور به هیچ وجه در صدد حصر عواید موقوفات به پذیره و اهدائی و اجاره بها نبوده و عواید موقوفه منحصر به عواید مندرج در ماده ۱۳ نمیباشد

کمااینکه موقوفات عواید دیگری نظیر عواید معادن و غیره که جزء عایدات موقوفه میباشد داراست که در ماده ۱۳ اسمی از آنها برده نشده و سرقفلی معین در ماده ۵ آییننامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدائی نیز حکم خاصی است که در مورد تبدیل محل اجاره از مسکونی به تجاری در مقابل تخلف از شرط سند قابل مطالبه میباشد

و اصولا بنابر موازین شرعی و قانونی هر مشروطله مستحق مطالبه وجوهی است که از تخلف طرف حاصل میشود بنابراین درخواست شاکی به ابطال ماده ۵ در واقع منافی با اصل استحقاق مشروطله میباشد که شرعا و قانونا قابل پذیرش نیست

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا ومستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رأی مینماید

رأی هیأت عمومی

نظر به حکم مقرر در ماده ۱۳ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب ۱۳۶۳ مبنی بر اختصاص عواید حاصل از محل پذیره و اهدائی و اجاره و استیجار موقوفات به موقوفه مورد اجاره و اینکه سرقفلی حاصل از احداث بنای تجاری در زمین مسکونی موقوفه بر خلاف شرط مندرج در سند اجاره از جمله عواید حاصل از اجاره زمین موقوفه میباشد و علیالقاعده مقتضای شرط ضمنالعقد و لزوم رعایت غبطه و صرفه موقوفه آن است که بخشی از سرقفلی حاصل در سهم ملک موقوفه مورد اجاره قرار گیرد ماده ۵ آییننامه نحوه و ترتیب وصول پذیره اهدائی که بتجویز ماده ۱۳ قانون فوقالاشعار تصویب شده است مغایرتی با قانون ندارد

کدمنبع: 556