رویه عملی دیوان عدالت اداری نسبت به آراء مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح

عنوان	رویه عملی دیوان عدالت اداری نسبت به آراء مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	رضا میرانی
استاد راهنما	مهرنوش مظلومیان جهرمی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند

رویه عملی دیوان عدالت اداری نسبت به آراء مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح عنوان پایان نامه ای است که توسط رضا میرانی، با راهنمایی مهرنوش مظلومیان جهرمی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند دفاع گردید.

چکیده

این پژوهش به بررسی رابطه دیوان عدالت اداری با مراجع شبه قضایی بطور اعم و مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح به طور اخص میپردازد. موضوع این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته شده است وجمع آوری مطالب به روش کتابخانهای و فیش برداری انجام پذیرفته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد. دیوان عدالت اداری بعنوان یکی از مهمترین تاسیسات حقوقی بعد از انقلاب اسلامی و با توجه به اصل ۱۷۱ قانون اساسی وظیفه رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به ماموران، واحدها و آیین نامههای دولتی خلاف قانون یا شرع را بر عهده دارد. همچنین با توجه به بند ۲ ماده ۱۱ قانون دیوان عدالت اداری )صلاحیت شعب( وظیفه نظارت قضایی و کنترل آراء قطعی صادره از مراجع شبه قضایی یا دادگاههای اداری را بر عهده دارد. لازم بذکر است مراجع شبه قضایی مراجعی هستند که در زمان بروز اختلاف، تخلف و احراز یک امر تشخیصی در اداره ظهور و بروز مینمایند. و معمولا زیر مجموعه قوه مجریه میباشند. هر چند وجود این مراجع در تضاد با اصول ۱۵۱ و ۱۵۱ قانون اساسی است، لکن نیاز به مراجعی که بتوانند دعاوی اداری را با سرعت مورد رسیدگی قرار دهند از جمله الزامات وجود این مراجع میباشد. در نیروهای مسلح نیز مراجع شبه قضایی با توجه به کارکرد و فلسفه وجودی آنها، به مراجع انضباطی، ترافعی، نظارتی و تشخیصی تقسیم میشوند. و مانند سایر مراجع شبه قضایی، توسط دیوان عدالت اداری مورد نظارت و کنترل قرار دارند. مستندات قانونی این نظارت و کنترل، بند ۲ ماده ۱۱ ، تبصره ۲ ماده ۱۱ و ماده ۱۱ قانون دیوان عدالت اداری میباشد. و نوع کنترل و نظارت نیز بنا به مورد شکلی و ماهوی خواهد بود. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از نظر انضباطی مطابق با ماده ۱۱۱ قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران و ماده ۱۱۱ قانون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ماده ۱۱۱ قانون نیروی انتظامی تابع آیین نامه انضباطی نیروهای مسلح می باشند. و صحت سنجی اعمال مفاد آیین نامه فوق در صلاحیت مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح)مراجع انضباطی( می باشد. مهمترین چالش در مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح )بخصوص مراجع انضباطی( دور بودن از موازین دادرسی منصفانه و عدم توجه به حقوق عامه )متهم به تخلف یا محکوم محاکم قضایی( می باشد، که این مهم با تصویب قانون هیاتهای رسیدگی به شکایت و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح تا حدود زیادی مرتفع گردیده است . هدف اصلی این پژوهش آشنایی کارکنان نیروهای مسلح با مراجع شبه قضایی فعال در نیروهای مسلح و رابطه این مراجع با دیوان عدالت اداری می باشد .

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

فصل ۱: کلیات پژوهش ۱–۱ مقدمه

۲–۱ بیان مساله

۳–۱ اهمیت و ضرورت تحقیق

۴–۱ نوآوری تحقیق

۵–۱ پیشینه تحقیق

۶–۱ اهداف تحقیق

۷–۱ سوالات تحقیق

سوال اصلی

سوالات فرعی

۸–۱ فرضیههای تحقیق

فرضیه اصلی

فرضیههای فرعی

۹–۱ روش تحقیق

۱۱–۱ روش و ابزار گردآوری اطلاعات

۱۱–۱ روشها و ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات

۱۲–۱ ساختار تحقیق

فصل ۲: مفاهیم و مبانی نظری پژوهش –۱–۲ دیوان عدالت اداری

–۱–۱–۲ مروری بر تاریخچه دیوان عدالت اداری

–۲–۱–۲ ساختار و تشکیلات دیوان عدالت اداری

–۳–۱–۲ اصول و شاخصههای دیوان عدالت اداری

–۱–۳–۱–۲ مفهوم گونه رسیدگی شکلی

–۲–۳–۱–۲ مفهوم گونه رسیدگی ماهوی

–۲–۲ مراجع شبه قضایی

–۱–۲–۲ چرایی وجود مراجع شبه قضایی

–۱–۱–۲–۲ مفهوم شناسی لغوی و اصطلاحی

–۲–۱–۲–۲ پیشینه و خاستگاه آن

–۲–۲–۲ دلایل تشکیل مراجع شبه قضایی و تفاوت آن با مراجع قضایی

ط –۱–۲–۲–۲ تفاوت مراجع شبه قضایی با مراجع قضایی

–۲–۲–۲–۲ مزایا و معایب مراجع شبه قضایی

–۳–۲–۲ مراجع قضایی نیروهای مسلح و ویژگیهای آن

–۴–۲–۲ ویژگیهای مراجع شبه قضایی

–۳–۲ نیروهای مسلح

–۱–۳–۲ گفتار اول: مفهوم نیروهای مسلح

–۲–۳–۲ ویژگیهای نیروهای مسلح

–۳–۳–۲ جرایم و تخلفات انضباطی نیروهای مسلح

–۴–۳–۲ دادرسی جرایم و تخلفات نیروهای مسلح

فصل ۳: صلاحیت دیوان عدالت اداری و مراجع شبه قضایی در حوزه نیروهای مسلح –۱–۳ بررسی رابطه دیوان عدالت اداری با مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح

–۱–۱–۳ پیشینه مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح

–۲–۱–۳ شکایت از تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی و مامورین آنها

–۲–۳ شکایات از آراء مراجع شبه قضایی

–۳–۳ اصول دادرسی منصفانه در مراجع شبه قضایی

–۱–۳–۳ اصول مربوط به حق دسترسی به دادگاه مستقل

–۲–۳–۳ بی طرفی و مشروع بودن دادگاه

–۳–۳–۳ اصول مربوط به روند و نحوه رسیدگی

–۱–۳–۳–۳ حق استماع منصفانه

–۲–۳–۳–۳ حق علنی بودن رسیدگی و رعایت مهلت منطقی رسیدگی

–۳–۳–۳–۳ حق دسترسی به وکیل و حق تجدیدنظرخواهی

–۴–۳ ضرورت تشکیل مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح و صلاحیت آن

–۱–۴–۳ مراجع شبه قضایی فعال در نیروهای مسلح

–۱–۱–۴–۳ مراجع انضباطی

–۲–۱–۴–۳ مراجع تشخیصی

–۳–۱–۴–۳ مراجع ترافعی

–۴–۱–۴–۳ مراجع نظارتی

–۲–۴–۳ قوانین حاکم بر مراجع شبه قضایی فعال در نیروهای مسلح

فصل ۴: نسبت مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح با مراجع قضایی ۱–۴ رابطه دیوان عدالت اداری با مراجع شبه قضایی

–۱–۱–۴ محدوده و دامنه صلاحیت نظارتی دیوان عدالت اداری نسبت به مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح

–۲–۱–۴ حدود و دامنه صلاحیت ماهوی دیوان عدالت بر مراجع شبه قضایی

ی –۳–۱–۴ حدود و دامنه صلاحیت دیوان عدالت اداری از حیث نظارت شکلی بر مراجع شبه قضایی

–۱–۳–۱–۴ نظارت بر آراء قطعی مراجع انضباطی

–۲–۳–۱–۴ رسیدگی دیوان بر تصمیمات مراجع غیر انضباطی

۲–۴ حدود و دامنه صلاحیت نظارتی دیوان عدالت اداری از جهت نوع رسیدگی به اعتراض از آراء مراجع شبه قضایی

–۳–۴ ابطال آراء قطعی صادره از مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح

–۱–۳–۴ موارد ابطال آراء مراجع انضباطی در نیروهای مسلح

–۲–۳–۴ امکان ابطال آیین نامهها و قوانین موضوعه در نیروهای مسلح توسط دیوان عدالت اداری

–۴–۴ چالشهای رسیدگی دردیوان عدالت اداری و نارساییهای آن

–۱–۴–۴ خلاهای قانونی

–۲–۴–۴ اختلاف در صلاحیت و اطاله دادرسی

–۱–۲–۴–۴ اختلاف در صلاحیت

–۲–۲–۴–۴ اطاله دادرسی

–۳–۴–۴ نارساییهای دیوان عدالت اداری

–۱–۳–۴–۴ چالشهای فراروی دادرسی منصفانه در دیوان عدالت اداری

–۲–۳–۴–۴ راهکارهای فراروی چالش دادرسی منصفانه

–۴–۴–۴ چالشهای رسیدگی در مراجع هیاتهای رسیدگی به شکایات و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح

–۱–۴–۴–۴ عضویت مقام پیشنهاد دهنده تنبیه در هیاتهای انضباطی

–۲–۴–۴–۴ تعارض میان ماده

و

آیین نامه انضباطی

–۳–۴–۴–۴ لزوم وجود مرجعی جهت رسیدگی به شکایات از اعضاء هیات تجدید نظر

–۴–۴–۴–۴ وجود استثنا برای کارکنان آزمایشی به جهت رسیدگی به تخلفات اداری

–۵–۴–۴–۴ محدودیت در حق انتخاب وکیل

–۶–۴–۴–۴ ایجاد و پذیرفته شدن حق واخواهی

فصل ۵: نتیجه گیری و پیشنهادها –۱–۵ نتیجه گیری

–۲–۵ پیشنهادهای پژوهش

کلیدواژه ها

• دیوان عدالت اداری
• نیروهای مسلح
• مراجع شبه قضایی نیروهای مسلح
• قانون هیات های رسیدگی به شکایات تخلفات کارکنان نیروهای مسلح