رویکرد حقوقی- جرم‌شناختی به مداخله ناظران در پیشگیری از جرم
رویکرد حقوقی- جرم‌شناختی به مداخله ناظران در پیشگیری از جرم نام مقاله ای از سیده ساعده حسینی و سید مهدی سیدزاده ثانی و عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی که در شماره هجدهم (زمستان 1398) نشریه آموزه های حقوق کیفری منتشر شده است.
چکیده
مداخله ناظران یکی از سازوکارهای مهم پیشگیری اجتماعی غیر رسمی‌ست که از رهگذر نهادینه کردن مسئولیت افراد جامعه در قبال کمک به افراد در معرض خطر، در جهت تأمین امنیت جامعه و شهروندان گام برمی‌دارد . مداخله ناظران در این مفهوم راهبردی نوین در زمینه پیشگیری از جرم است که با توجه به سازمان نیافته بودن آن، از سایر برنامه‌های پیشگیری از جرم متمایز می‌باشد. در سیاست کیفری ایران، قانون‌گذار این راهبرد را از رهگذر ماده واحده خودداری از کمک به مصدومین و ماده 295 قانون مجازات اسلامی به رسمیت شناخته است. در خصوص این راهبرد، نظریه‌پردازان حوزه‌های روانشناسی اجتماعی عوامل متعددی را برای مداخله یا عدم مداخله ناظران ذکر کرده‌اند. بر اساس نظریات موجود، همدردی با افراد در معرض خطر و در نتیجه کمک به آنها یکی از مهم‌ترین اصول اخلاقی محسوب می‌شود که با تحریک عواطف ناظران، آنها را به مداخله ترغیب می‌نماید. اما برای دستیابی به این مهم، افراد جامعه باید مهارت لازم جهت مداخله را فراگیرند تا بتوانند بر عوامل فردی و موقعیتی منع کننده مانند ابهام موقعیت و انتشار مسئولیت غلبه نمایند و با مداخله امن و مؤثر در راستای حمایت از منافع عمومی و فردی گام بردارند.
کلید واژه ها
- ناظر عام
- ناظر خاص
- جرم
- پیشگیری
- همبستگی اجتماعی
- وضعیت اضطراری
مواد مرتبط
- ماده 295 قانون مجازات اسلامی