رویکرد حقوق بین الملل پس از 11 سپتامبر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
رویکرد حقوق بین الملل پس از ۱۱ سپتامبر
عنوانرویکرد حقوق بین الملل پس از ۱۱ سپتامبر
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوسیامک کریمی
استاد راهنمامحمد حبیبی مجنده
استاد مشاورحسین آل کجباف
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



رویکرد حقوق بین الملل پس از ۱۱ سپتامبر عنوان پایان نامه ای است که توسط سیامک کریمی، با راهنمایی محمد حبیبی مجنده و با مشاوره حسین آل کجباف در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

زندگی، جنگ و دیگر هیچ عنوان کتابی مشهور از اوریانا فالاچی است. داستان زندگی بشر اما به شدت به این روایت فالاچی از جنگ ویتنام شباهت دارد. بشر هنوز نتوانسته از رهگذر وعده و وعیدی که عصر جدید به نام سعادت به او می دهد، صلح را در آغوش کشد. حادثه ی ۱۱ سپتامبر و واکنش های پس از آن نیز صحنه ای از درام غم انگیز جنگ در پهنه جهانی است. با این حادثه، فقط برج های تجارت جهانی در منهتن فرو نریختند، آن چه که در پی آن بر جهانیان نازل شد فروپاشی بسیاری از دست آوردهای نیک آن ها بود. یکی از این دست–آوردها حقوق بین الملل و تجربه های انسانی موجود در پس آن است. پس از این حادثه، روایات و مفاهیم گوناگون و غریبی در حوزه حقوق بین الملل مطرح شدند که زبان مشترک شان را باید به فال دنیایی دیگر و حقوقی دیگر گرفت. به همین میانجی است که واکاوی این روایات و مفاهیم ضرورت می یابد تا مشخص شود که چه سرنوشت جدیدی برای حقوق بین الملل کنار گذاشته شده است. این تحقیق تلاش دارد تا ضمن بررسی این مفاهیم به این پرسش پاسخ دهد که حقوق بین الملل پس از ۱۱ سپتامبر به چه نحو برساخته شد. در رساله حاضر برای توضیح این مهم، در بخش اول ابتدا مبانی نظری حقوق بین الملل مورد واکاوی قرار گرفته اند تا بتوان از این رهگذر، مهمترین رویکرد–گفتمان های حقوق بین الملل را مورد ارزیابی قرار داد. در بخش دوم به صورت خاص و انضمامی به آن تغییراتی پرداخته ایم که می توان آن ها را به معنای تغییر رویکرد–گفتمان حقوق بین الملل دانست.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده: ۱

مقدمه ۲

بخش اول: در جستجوی مبانی نظری حقوق بین الملل ۹

فصل اول: تحلیل رویکردی– گفتمانی حقوق بین الملل ۱۱

گفتار اول: رویکرد به مثابه گفتمان ۱۲

مبحث اول: گفتمان و تحلیل گفتمانی ۱۳

مبحث دوم: نظام دانایی یا اپیستمه (Episteme) ۱۶

مبحث سوم: گفتمان و قدرت ۱۷

مبحث چهارم: گفتمان فوکویی در بوته نقد ۱۹

گفتار دوم: مبانی گفتمانی حقوق بین الملل ۲۲

مبحث اول: از صلح وستفالیا تا تاسیس سازمان ملل متحد ۲۴

الف: از صلح وستفالیا تا کنگره وین ۲۵

ب: از کنگره وین تا کنفرانسهای صلح لاهه ۲۵

پ: از کنفرانسهای صلح لاهه تا جنگ جهانی اول ۲۶

ت: از تاسیس جامعه ملل تا پایان جنگ جهانی دوم ۲۸

مبحث دوم: از تاسیس سازمان ملل متحد به بعد ۳۱

الف: تاسیس سازمان ملل متحد تا جنگ سرد ۳۱

ب: از جنگ سرد تا فروپاشی نظام دو قطبی ۳۳

ت: پایان جنگ سرد ۳۴

گفتار سوم: تحلیل گفتمانی حقوق بین الملل ۳۶

مبحث اول: گفتمان جنگ ۳۶

مبحث دوم: گفتمان صلح ۳۸

فصل دوم: لیبرالیسم: نظریه صلح و جنگ ۴۰

گفتار اول: راهی به تعریف لیبرالیسم ۴۲

مبحث اول: فرد ۴۳

مبحث دوم: تفکیک واقعیت از ارزش ۴۵

مبحث سوم: آزادی ۴۶

مبحث چهارم: دولت، ماحصل قرارداد اجتماعی ۴۸

مبحث پنجم: لیبرالیسم و سرمایه داری ۴۹

گفتار دوم: نظریه لیبرالی حقوق بین الملل ۵۱

مبحث اول: عناصر نظریه لیبرال ۵۱

الف: حاکمیت دولت ۵۲

ب: صلح مداری ۵۵

مبحث دوم: ارزیابی عناصر نظریه لیبرالی حقوق بین الملل ۶۰

الف: جابه جایی هست و باید ۶۱

ب: ارزش ذهنی ۶۳

پ: نظم لیبرالی، نظمی تحمیلی است ۶۷

ت: لیبرالیسم و مداخله ۷۰

گفتار سوم: گامی در نقد نظریه لیبرالی حقوق بینالملل: دیالکتیک صلح و بربریت ۷۴

مبحث اول: توهم دولت لیبرال دموکرات ۷۶

مبحث دوم: ملاک مشروعیت لیبرالی؛ ازآزادی اقتصادی تا نازیسم هیتلری ۷۸

مبحث سوم: دولت غیر لیبرال؛ فضای خالی و بازگشت بربریت ۸۴

بخش دوم:آستانه قیمومت زور بر حقوق بین الملل ۷

فصل اول: کنکاشی در قواعد به کار گیری زور در حقوق بینالملل: سختگیری دیروز، تساهل امروز ۶۳

مبحث اول: کنکاشی در سابقه ممنوعیت توسل به زور ۶۳

مبحث دوم: قاعده ممنوعیت توسل به زور چگونه قاعدهای است؟ ۶۴

مبحث سوم: دفاع مشروع، استثنایی بر قاعده ممنوعیت توسل به زور ۶۸

الف: ضرورت ۶۸

ب: فوریت ۶۹

پ: تناسب ۷۰

ث: وقوع حمله مسلحانه ۷۱

ج: اطلاع به شورای امنیت ۷۲

چ: رعایت اصول حقوق بشردوستانه ۷۳

گفتار دوم: دفاع مشروع پس از

سپتامبر: چگونه استثناء، قاعده را برمی سازد ۷۴

مبحث اول: دفاع پیش دستانه ۷۵

الف: حق ذاتی دفاع ۷۷

ب: تفسیر در قالب منشور ملل متحد ۷۹

ج: تلاشی برای تفسیر قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت ۸۱

مبحث دوم: دفاع پیشگیرانه ۸۳

الف: تلاشی برای تفسیر قطعنامه ۱۴۴۱ ۸۵

مبحث سوم: گامی در نقد نظریه های دفاع پیش دستانه و پیشگیرانه ۸۹

الف: نقد حق ذاتی دفاع ۸۹

ب: ناسازگاری با عناصر دفاع مشروع ۹۱

پ: نقد سازگاری با منشور ملل متحد ۹۲

گفتار سوم: سرشت جدید حقوق بین الملل ۹۳

مبحث اول: درگذشتن از حقوق بین الملل موجود ۹۵

مبحث دوم: ریشه یابی دگرگونی حقوق بین الملل ۱۰۸

مبحث سوم: تغییرات در ساختار سازمان ملل متحد ۱۱۱

فصل دوم: مقابله با تروریسم؛ رهنمود نوظهور زور ۱۱۵

گفتار اول: تاملی بر چیستی تروریسم ۱۱۵

مبحث اول: تعریف و مفهوم تروریسم ۱۱۹

الف: اقدام علیه نظم و امنیت عمومی ۱۲۱

ب: اقدامات تروریستی سازماندهی شده است ۱۲۲

پ: وحشت پراکنی میان مردم ۱۲۲

ت: به خطر انداختن جان و سلامتی شهروندان ۱۲۳

ث: اثر گذاری بر تصمیمات عرصه عمومی ۱۲۴

مبحث دوم: علت عدم تعریف تروریسم ۱۲۴

مبحث سوم: شبکه های تروریستی، موجودیت جدید در حقوق بین الملل ۱۲۸

گفتار دوم: تروریسم و صلح ۱۳۰

مبحث اول: تروریسم تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی ۱۳۰

مبحث دوم: تروریسم، شورای امنیت و صلح ۱۳۴

الف: الزام به وضع قوانین داخلی ۱۳۴

ب: الزام به الحاق به کنوانسیونهای بین المللی مرتبط با تروریسم ۱۳۵

پ: تشکیل کمیته نظارتی ضد تروریسم ۱۳۶

ت: رضایی بودن تهعدات و اثرات قطعنامه ها ۱۳۷

گفتار سوم: تروریسم: تهدیدی که بدل به فرصت شد ۱۴۰

مبحث اول: رویکرد حقوقی ۱۴۱

الف: حق بر آزادی شخصی ۱۴۲

ب: حق بر دادرسی عادلانه ۱۴۳

پ: حق بر داشتن حریم خصوصی ۱۴۴

مبحث دوم: دیگر صور رویکرد حقوقی ۱۴۵

الف: رویکرد مالی ۱۴۵

ب: رویکرد پیشگیرانه ۱۴۶

مبحث سوم: رویکرد نظامی ۱۴۷

الف: مبانی قانونی رویکرد نظامی ۱۴۸

ب: شبکه تروریستی چیست و حمله تروریستی چگونه حملهای است؟ ۱۴۹

پ: شبکه تروریستی، شبحی که هر بار احضار می شود ۱۵۱

ت: دفاع مشروع و حمله تروریستی ۱۵۴

ث: حقوق قابل اعمال در رویکرد نظامی ۱۵۵

مبحث چهارم: ویژگیهای رویکرد نظامی آمریکا ۱۵۸

الف: جهانگیر شدن رویکرد نظامی ۱۵۸

ب: گوانتانامو و ابوغریب: سیاه چالهای حقوقی ۱۶۰

نتیجه گیری ۱۶۴

منابع: ۱۶۷

کلیدواژه ها

  • حقوق بین الملل
  • گفتمان
  • لیبرالیسم
  • توسل به زور
  • گفتمان
  • مقابله با تروریسم
  • فلسفه حقوق بین الملل
  • یازده سپتامبر (۲۰۰۱)
  • واقعه تاریخی
  • فالاچی ، اوریانا
  • قانون ماهوی
  • اپیستمه
  • خشونت