رویکرد حقوق کیفری ایران و انگلستان به مسیولیت ناشی از هوش مصنوعی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
رویکرد حقوق کیفری ایران و انگلستان به مسیولیت ناشی از هوش مصنوعی
عنوانرویکرد حقوق کیفری ایران و انگلستان به مسیولیت ناشی از هوش مصنوعی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوسپیده سالاری
استاد راهنمانسرین مهرا
استاد مشاوررحیم نوبهار
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



رویکرد حقوق کیفری ایران و انگلستان به مسیولیت ناشی از هوش مصنوعی عنوان پایان نامه ای است که توسط سپیده سالاری، با راهنمایی نسرین مهرا و با مشاوره رحیم نوبهار در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

اخبار مربوط به هوش مصنوعی به ما می گوید که پیشرفت های این حوزه با سرعت بسیار زیادی در حال وقوع است. این حقیقت که هوش مصنوعی بخشی از زندگی روزمره مان شده است، مسایلی زیاد و متنوعی را مطرح کرده است. از جمله این مسایل، حقوق کیفری هوش مصنوعی است. این دغدغه ایجاد شده که در صورت بروز خسارت توسط یک سیستم دارای هوش مصنوعی چه کسی مسیولیت دارد؟ آیا می توان ربات دارای هوش مصنوعی را موجودی مستقل از انسان ها فرض کرد؟ یا صرفا یک ابزار در دست انسان است که مسیولیتی نسبت به اقدامات خود ندارد؟ نگارنده در این پژوهش تلاش کرد تا با نگاهی تطبیقی به رویکرد ایران و انگلستان و با تحلیل موشکافانه خصوصیات خاص هوش مصنوعی از جمله تصمیم گیری مستقل توسط هوش مصنوعی و خودمختاری و همچنین خصوصیات غیرقابل پیش–بینی بودن و غیرقابل کنترل بودن آنها همانند اشخاص حقوقی برایشان هویت مستقل تعریف کند. با بررسی نتایج تحقیقاتی که انجام شد هوش مصنوعی شباهت زیادی به هوش انسانی دارد و حتی می تواند فراتر از هوش انسانی رود. بنابراین در این پژوهش دلایلی مبنی بر ضرورت پذیرش مسیولیت کیفری برای سیستم های دارای هوش مصنوعی (از جمله حالت خطرناک و آثار زیان بار و ...) ارایه شد. در ادامه به بررسی چالش های ناشی از پذیرش مسیولیت کیفری هوش مصنوعی پرداخته شد که مهمترین آنها، بحث اعمال مجازات بر سیستم های دارای هوش مصنوعی است. آیا مجازات ها بر ربات ها قابل اعمال اند و باعث کاهش ارتکاب جرایم توسط آنان می شود؟ در آخر هم برای این چالش ها راهکارهایی ارایه شد. این مطالعه با روش توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است. امید است در عرصه قانونگذاری در آینده تاثیر مثبت داشته باشد و دیگر شاهد چنین خلاءهایی در قانون نباشیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

تعریف مسیله و طرح موضوع

اهمیت موضوع و ضرورت انجام تحقیق

سوالات تحقیق

فرضیات تحقیق

سابقه مطالعات و تحقیقات پیشین

اهداف و کاربردهای تحقیق

نوآوری تحقیق

روش تحقیق و پژوهش

ساماندهی تحقیق

بخش اول) ضرورت سنجی موضوع

فصل اول) ماهیت هوش مصنوعی به لحاظ حقوقی

مبحث اول) آشنایی با هوش مصنوعی

گفتار اول) تعریف و تاریخچه هوش مصنوعی

گفتار دوم) کاربردهای هوش مصنوعی

مبحث دوم) اهلیت، شرط تحقق مسیولیت کیفری

گفتار اول) مسیولیت کیفری

گفتار دوم) تحلیل اهلیت جزایی برای هوش مصنوعی

مبحث سوم) ماهیت حقوقی هوش مصنوعی

گفتار اول) حقوق ربات های هوشمند

گفتار دوم) اعطای شخصیت حقوقی به ربات های هوشمند

فصل دوم) ضرورت پذیرش مسیولیت کیفری برای هوش مصنوعی

مبحث اول) حالت خطرناک هوش مصنوعی

گفتار اول) هوش مصنوعی و حقوق کیفری

گفتار دوم) آثار زیان بار هوش مصنوعی و خسارات ناشی از آن

مبحث دوم) قابلیت های هوش مصنوعی و تصمیم گیری مستقل

گفتار اول) پیچیدگی فناوری هوش مصنوعی و پیشرفت روزافزون آن

گفتار دوم) هوش مصنوعی و عدالت کیفری

گفتار سوم) اراده آزاد، زیربنای مسیولیت کیفری

گفتار چهارم) هوش مصنوعی به عنوان وسیله ارتکاب جرم

بخش دوم) الزامات اجرایی پذیرش موضوع

فصل اول) شناسایی چالش های پذیرش مسیولیت کیفری برای هوش مصنوعی

مبحث اول) عدم امکان نیل به اهداف مجازات

گفتار اول) بازدارندگی به عنوان هدف مجازات

گفتار دوم) سزادهی به عنوان هدف مجازات

مبحث دوم) مجازات های غیرقابل اجرا

گفتار اول) مجازات های بدنی

گفتار دوم) مجازات های سالب و محدودکننده آزادی

گفتار سوم) مجازات های مالی

مبحث سوم) مسیولیت اخلاقی و نظریه دفاع اجتماعی

گفتار اول) عدم تصمیم گیری های اخلاقی توسط ربات دارای هوش مصنوعی

گفتار دوم) نظریه دفاع اجتماعی

گفتار سوم) امکان سوءاستفاده انسان ها

فصل دوم) ارایه راهکارهایی برای حل چالش ها

مبحث اول) هدف از اعمال مجازات بر ربات های دارای هوش مصنوعی

گفتار اول) بازپروری به عنوان هدف مجازات

گفتار دوم) ناتوان سازی به عنوان هدف مجازات

مبحث دوم) اعمال مجازات های جایگزین برای مجازات های غیرقابل اجرا

گفتار اول) مجازات سلب حیات

گفتار دوم) حبس

گفتار سوم) تعلیق مراقبتی اجرای مجازات

گفتار چهارم) خدمات عمومی رایگان

گفتار پنجم) جزای نقدی

مبحث سوم) قانونگذاری در زمینه هوش مصنوعی و نگاهی به رویکرد ایران و انگلستان

گفتار اول) پاسخ به نظرات مخالفان پذیرش مسیولیت کیفری ربات های هوشمند

گفتار دوم) هوش مصنوعی و قانونگذاری

نتیجه گیری و پیشنهادات

فهرست منابع

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • هوش مصنوعی
  • رباتیک
  • ربات
  • فناوری
  • مسیولیت کیفری