رویکرد سیاست جنایی ایران در قبال بزه دیدگی کودکان خیابانی

عنوان	رویکرد سیاست جنایی ایران در قبال بزه دیدگی کودکان خیابانی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	فاطمه هاشمیان
استاد راهنما	محمد علی حاجی ده آبادی
استاد مشاور	ابوالفتح خالقی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۱
دانشگاه	دانشگاه قم

رویکرد سیاست جنایی ایران در قبال بزه دیدگی کودکان خیابانی عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه هاشمیان، با راهنمایی محمد علی حاجی ده آبادی و با مشاوره ابوالفتح خالقی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

کودکان خیابانی و بزه دیدگی آنها یک پدیده است و مانند هر پدیده دیگری، عوامل مختلفی زمینه ساز بروز آن است. ویژگیهای زیستی، محیط ناهنجار در درون خانواده ها و نتایح حاصل از ساختار اجتماعی همچون افزایش بی رویه جمعیت، مهاجرت های گسترده بخصوص مهاجرت روزافزون به شهرهای بزرگ را می توان به عنوان عوامل موثر در کشیده شدن کودکان به خیابان ها، با هدف کار و کسب درآمد و یا فرار از محیط خانه دانست. اما مهمترین عامل در بروز این پدیده، فقر و پایین بودن وضعیت رفاهی و معیشتی مردم است؛ به طوری که اکثر کودکان خیابانی برای تامین حداقل نیازهای اولیه خود و خانواده هایشان مجبور به کار در خیابان ها هستند و این امر نتیجه مستقیم عملکرد ضعیف دولت در فراهم نمودن امکانات رفاهی، ایجاد اشتغال وهمچنین تثبیت نظام اقتصادیست که بالا رفتن تورم به صورت روزانه، بارزترین خصوصیت آن است. انتخاب خیابان به عنوان محل کار یا زندگی، شیوه ای از زندگی را برای کودکان خیابانی به ارمغان می آورد که علاوه بر محرومیت از بسیاری از حقوق اجتماعی، آنها را به آماجی مناسب برای بزهدیده واقع شدن از سوی مجرمین و باندهای تبهکار فرصت طلب، تبدیل کرده و در معرض انواع بزهدیدگیهای جسمی و روانی قرار می دهد. در سیاست جنایی ایران، علی رغم ضرورت وجود رویکرد کیفری ویژه ای مبنی بر تعیین مجازات های مشدد برای مرتکبین جرایم علیه کودکان خیابانی، با فقدان تدوین قوانین کیفری حمایتی در این زمینه روبه رو هستیم. در رویکرد غیرکیفری نیز با وجود پیش بینی راهکارهای حمایتی در قالب طرح های ساماندهی از سوی سازمان های دولتی، به دلیل ضعف در برنامه ریزی، مدیریت اجرا و عدم وجود تعامل لازم بین ارگان های ذی ربط، در عمل چیزی جز اقدامات ضربتی و نمادین (ونه بنیادین) در قالب خارج کردن شتاب زده کودکان از خیابان و نگهداری موقت در مراکز ساماندهی شاهد نبوده ایم؛ که نتیجه آن بازگشت زودهنگام و دوباره کودکان به خیابان ها بوده است. کلمات کلیدی: کودکان خیابانی، بزه دیدگی، سیاست جنایی.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحهمقدمه ۱الف: بیان مساله۱ج: فرضیه های تحقیق۲د: ضرورت انجام تحقیق۲ه: اهداف تحقیق۳و: پیشینه تحقیق۳ز: روش تحقیق۴ح: دشواریهای تحقیق۴ط: سامانه تحقیق۴فصل اول:کلیات۶مبحث اول: تعاریف و تاریخچه۷گفتار اول: تعاریف۷بند اول: تعریف کودک۷بند دوم: تعریف کودکان خیابانی۱۲بند سوم: تعریف بزهدیده و بزهدیده شناسی۱۵الف: تعریف بزهدیده و انواع۱۵ب: بزهدیده در سیر تحول مکاتب۱۹ج: بزهدیده شناسی۲۱بند چهارم: تعریف سیاست جنایی۲۳گفتار دوم: پیشینه تاریخی پدیده کودکان خیابانی۲۶بند اول: تاریخچه کودکان خیابانی در جهان۲۶بند دوم: تاریخچه کودکان خیابانی درایران۲۹مبحث دوم: تقسیم بندی کودکان خیابانی۳۰گفتار اول: کودکان خیابانی یا کودکان در خیابان ۳۱گفتار دوم:کودکان خیابان۳۳مبحث سوم: عوامل بروز پدیده کودک خیابانی۳۴گفتار اول: عوامل زیستی۳۴گفتاردوم: عوامل خانوادگی۳۶گفتار سوم: عوامل اقتصادی۳۸گفتار چهارم: عوامل اجتماعی۳۹مبحث چهارم: آسیب شناسی کودکان خیابانی۴۱گفتار اول: انواع بزهدیدگی های کودکان خیابانی۴۱بند اول: بزهدیدگی های جنسی۴۳الف: آزار جنسی۴۳ب: بهره کشی جنسی۴۵بند دوم: اعتیاد۴۷بند سوم: تکدی گری۴۹بند چهارم: کار کودکان۵۰بند پنجم: اعمال خشونت بر کودکان خیابانی۵۲گفتار دوم: عوامل بزهدیدگی کودکان خیابانی از منظر رهیافتهای جرم شناسی۵۴فصل دوم: رویکرد کیفری سیاست جنایی ایران در قبال کودکان خیابانی۵۸مبحث اول: سیاست تقنینیِ کیفری ایران در قبال بزهدیدگی کودکان خیابانی۵۹گفتار اول: رویکرد کیفری در قبال سلامت جسمی۶۳بند اول: قتل۶۳بند دوم: ضرب و جرح و قطع عضو۶۵بند سوم: کودک آزاری۶۸بند چهارم: بزهدیدگی جنسی۷۲الف) آزار جنسی۷۳ب) سوءاستفاده از اطفال در فعالیتهای مجرمانه جنسی (بهره کشی جنسی)۷۷بند پنجم: قاچاق اعضا۸۴گفتار دوم: رویکرد کیفری در قبال سلامت و حقوق اجتماعی۸۵بند اول: حضانت۸۵بند دوم: حق تحصیل۸۶بند سوم: تکدی گری۸۸بند چهارم: بهره کشی اقتصادی از کودکان (کار کودکان)۹۰بند پنجم: مواد مخدر۹۲الف) حمایت از کودکان خیابانی در قبال معتاد کردن آنها (مصرف مواد)۹۳ب) سوءاستفاده از کودک در قاچاق و خرید و فروش مواد۹۴گفتار سوم: رویکرد کیفری در قبال سلامت روانی۹۵بند اول: تعرض، توهین و ایجاد مزاحمت۹۶بند دوم: ربودن و عبور دادن غیرمجاز کودک از مرز۹۸مبحث دوم: سیاست قضایی ایران در قبال بزهدیدگی کودکان خیابانی۱۰۰گفتار اول: حمایت از بزهدیدگان بلافاصله پس از وقوع جرم۱۰۲گفتار دوم: حمایت از کودک خیابانی بزهدیده در فرآیند دادرسی۱۰۴بند اول: در مرحله اعلام جرم۱۰۴بند دوم: در فرآیند دادرسی کیفری۱۰۶گفتار سوم: حمایت از کودکان بزهدیده در تامین ضرر و زیان۱۰۹بند اول: تامین خسارت بزهدیده از منابع دولتی۱۱۱بند دوم: تامین خسارت بزهدیده از منابع خیریه۱۱۲بند سوم: تامین خسارت بزهدیده از طریق بیمه۱۱۳فصل سوم: رویکرد غیرکیفری سیاست جنایی ایران در قبال بزهدیدگی کودکان خیابانی۱۱۴مبحث اول: رویکرد تقنینی و فروتقنینیِ سیاست غیر کیفری در قبال کودکان خیابانی۱۱۶گفتار اول: رویکرد تقنینیِ غیرکیفری در قبال کودکان خیابانی۱۱۶بند اول: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران۱۱۶بند دوم: سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در ۱۴۰۴ ه ش۱۱۶بند سوم: قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران۱۱۷بند چهارم: قانون مدنی۱۱۸بند پنجم: قانون تشکیل سازمان بهزیستی کشور۱۱۹بند ششم: قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی۱۲۰گفتار دوم: رویکرد فروتقنینیِ سیاست غیر کیفری در قبال کودکان خیابانی۱۲۱بند اول: آیین نامه پیشگیری از اعتیاد، درمان معتادان به مواد مخدر و حمایت از افراد در معرض خطر۱۲۱بند دوم: آیین نامه چتر ایمنی رفاه اجتماعی۱۲۱بند سوم: آیین نامه ساماندهی کودکان خیابانی۱۲۲الف) نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران۱۲۲ب) وزارت دادگستری۱۲۳ج) شهرداری۱۲۳د) وزارت کار و امور اجتماعی۱۲۵ه) وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی۱۲۶ز) سازمان تامین اجتماعی۱۲۷ح) سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران۱۲۷ط) جمعیت هلال احمر۱۲۹ی) وزارت آموزش و پرورش۱۲۹ک) کمیته امداد امام خمینی۱۳۰ل) سازمان بهزیستی۱۳۰مبحث دوم: رویکرد اجرایی سیاست غیرکیفری در قبال کودکان خیابانی۱۳۳گفتار اول: طرحهای مبتنی بر رویکرد بسته۱۳۵بند اول: طرح تجهیز و راه اندازی مراکزجمع آوری، شناسایی و هدایت متکدیان وکودکان خیابانی۱۳۵بند دوم: طرح مراکز شناسایی، تشخیص و جایگزینی کودکان خیابانی۱۳۶بند سوم: خانه سبز – خانه ریحانه۱۳۸بند چهارم: طرح ساماندهی بیست هزار کودک خیابانی۱۳۹بند پنجم: طرح ساماندهی کودکان خیابانی۱۴۰گفتار دوم: طرحهای مبتنی بر رویکرد مراکز باز۱۴۴بند اول: طرح ایجاد مهمانسرای (پناهگاه) کودکان خیابانی۱۴۴بند دوم: طرح حمایت از کودکان کار۱۴۶نتیجه گیری۱۴۹پیشنهادات۱۵۲فهرست منابع۱۵۵الف) کتابها۱۵۵ب) نشریات۱۵۸ج) تقریرات و پایانامه ها۱۶۰د) سایتهای اینترنتی۱۶۱ه) آیین نامه ها، قوانین، طرح ها و لوایح۱۶۱

کلیدواژه ها

• کودکان خیابانی
• بزه دیدگی
• سیاست جنایی