سیاست جنایی افتراقی اطفال و نوجوانان در نظام حقوقی ایران

عنوان	سیاست جنایی افتراقی اطفال و نوجوانان در نظام حقوقی ایران
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	سحر فولادی بقرآباد
استاد راهنما	بهزاد منصوری شیخ جان
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۳
دانشگاه	موسسه آموزش عالی آل طه

سیاست جنایی افتراقی اطفال و نوجوانان در نظام حقوقی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سحر فولادی بقرآباد، با راهنمایی بهزاد منصوری شیخ جان در سال ۱۴۰۳ و در مقطع کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی آل طه دفاع گردید.

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی سیاست جنایی افتراقی اطفال و نوجوانان در نظام حقوقی ایران صورت گرفته است. روش مورد استفاده به صورت توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج و یافته ها حاکی از آن است که کودکان و نوجوانان به لحاظ شرایط ویژه همواره مورد توجه قانون گذار بوده و سعی شده در رسیدگی های قضایی از آغاز تا زمان اجرای حکم به لحاظ رعایت حقوق کیفری آنان و به منظور اصلاح و جلوگیری از تکرار جرم و بازگشت دوباره آنان به جامعه و در نهایت تشفی وجدان جامعه، قوانین و مقررات خاص چه در داخل و چه در عرصه بین المللی تصویب نموده اند. درقانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۷۸ با توجه به فقدان حکم خاص در برخی موارد امکان اعمال مقررات عمومی نسبت به اطفال وجود دارد. در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ قانون گذار تشریفات ویژه ای را برای تحقیقات مقدماتی، محاکمه و نحوه اجرای تصمیمات قضایی مربوط به کودکان و نوجوانان تعریف کرده است. قانون جدید، نوعی دادرسی افتراقی برای اطفال بزهکار و اشخاص کمتر از ۱۵ سال و کودکان بالغ کمتر از۱۸ سال تدارک دیده است که جنبه انعطاف پذیر و سریع دارد و به گونه ای است که قاضی بر اساس آن ها بیشتر به دنبال بازپروری و تربیت طفل است تا مجازات آن، به علاوه در مورد جرایم افراد زیر ۱۵ سال، وظایف تحقیق و دادرسی را یک قاضی انجام می دهد و نهاد خانواده و والدین در کلیه مراحل فرآیند کیفری حضور داشته و با نظام عدالت کیفری همکاری می کنند. به موجب این مواد رسیدگی مقدماتی از جمله تعقیب و تحقیق توسط دادرس یا به درخواست او توسط قاضی تحقیق انجام می گیرد و دادگاه کلیه ی وظایفی که برابر قانون به عهده ضابطان دادگستری است را راسا انجام می دهد.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده ج فصل اول : کلیات تحقیق ا ۱–۱– مقدمه

۲–۱– بیان مساله

۳–۱– سوال های تحقیق

۱–۳–۱– سوال اصلی

۲–۳–۱– سوال های فرعی

۴–۱– سابقه و ضرورت انجام تحقیق

۵–۱– اهداف تحقیق

۱–۵–۱– هدف اصلی

۲–۵–۱– اهداف فرعی

۶–۱– کاربرد تحقیق

۷–۱– نوآوری تحقیق

۸–۱– روش انجام تحقیق

۱–۸–۱– روش گردآوری اطلاعات

۲–۸–۱– ابزار گرد آوری اطلاعات

۳–۸–۱– روش توصیف و تجزیه تحلیل اطلاعات

فصل دوم : ادبیات و مبانی نظری

۱–۲– تعاریف و مفاهیم

۱–۱–۲–تعریف کودک و نوجوان

۱–۱–۱–۲– تعریف کودک از لحاظ لغوی و اصطلاحی

۲–۱–۱–۲– تعریف کودک در نظامهای حقوقی

۳–۱–۱–۲– کودک در نظام حقوقی روم

۳–۱–۱–۲– کودک در کنوانسیون حقوق کودک

۵–۱–۱–۲– کودک در نظام حقوقی ایران

۶–۱–۱–۲– نوجوان

۲–۲– مفهوم سیاست جرم

۱–۲–۲– مفهوم سیاست جنایی

۲–۲–۲– انواع سیاستهای جنایی

۱–۲–۲–۲– سیاست جنایی تقنینی

۲–۲–۲–۲– سیاست جنایی قضایی

۳–۲–۲–۲– سیاست جنایی اجرایی

۴–۲–۲–۲– سیاست جنایی مشارکتی

۳–۲– سیاست جنایی افتراقی

۱–۳–۲– راهبرد افتراق سازی سیاست جنایی

۱–۱–۳–۲– سیاست جنایی افتراقی شکلی

۲–۱–۳–۲– پاسخ های افتراقی

۴–۲– سن مسیولیت کیفری و اهمیت آن

۱–۴–۲– توجیه مسیولیت نقصان یافته اطفال و نوجوانان

۲–۴–۲– رابطه سن و مسیولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

فصل سوم : سیاست جنایی افتراقی در قبال اطفال و نوجوانان در مرحله تحقیقات مقدماتی

۱–۳– تحقیقات مقدماتی جرایم اطفال و نوجوانان

۲–۳– ویژگی های تحقیقات مقدماتی در جرایم اطفال

۱–۲–۳– ویژگی های عام تحقیقات مقدماتی اطفال و نوجوانان

۱–۱–۲–۳– کتبی بودن اقدامات مرحله تحقیق

۲–۱–۲–۳– برگزاری سریع تحقیقات مقدماتی اطفال و نوجوانان

۳–۱–۲–۳– غیر ترافعی بودن تحقیقات مقدماتی اطفال

۲–۲–۳– ویژگی های خاص تحقیقات مقدماتی اطفال و نوجوانان

۱–۲–۲–۳– انجام رسیدگی های مقدماتی توسط دادگاه اطفال

۲–۲–۲–۳– حضور والدین طفل در تحقیقات مقدماتی

۳–۲–۲–۳– ضوابط قانونی ناظر به تحقیقات مقدماتی در دادگاه اطفال

۳–۳– اقدامات و محدودیتهای اساسی در مرحله تحقیقات مقدماتی

۱–۳–۳– پیشبینی استفاده از ضابطان زن در تحقیقات مقدماتی افراد نابالغ

۲–۳–۳– محدودیت ضابطان دادگستری در تحقیقات مقدماتی جرایم مشهود ارتکابی اطفال و نوجوانان

۴–۳– رویکردهای ترمیمی مقام تحقیق درباره اطفال و نوجوانان در مرحله تحقیقات مقدماتی

۵–۳– قرارهای تامین کیفری اطفال و نوجوانان در مرحله تحقیقات مقدماتی

۶–۳– اصول و تضمینات حاکم در فرایند تحقیقات مقدماتی اطفال

۱–۶–۳– رعایت اصل برایت نسبت به اطفال و نوجوانان

۲–۶–۳– اصل دسترسی داشتن به وکیل برای جلوگیری از تضییع حقوق اطفال و نوجوانان

۳–۶–۳– داشتن حق سکوت

۴–۶–۳– اصل لزوم تفهیم اتهام

۵–۶–۳– اصل بیطرفی و استقلال کامل مقام قضایی

۶–۶–۳– اصل تشکیل پرونده شخصیت

فصل چهارم : سیاست جنایی افتراقی در قبال اطفال و نوجوانان در مرحله رسیدگی و اجرای حکم

۱–۴– سیاست جنایی در مرحله رسیدگی ماهوی به جرایم اطفال و نوجوانان ۵۰ ۱–۱–۴– صلاحیت های محاکم قضایی در رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان ۵۰ ۱–۱–۱–۴– صلاحیت اختصاصی دادگاه اطفال ۵۰ ۲–۱–۱–۴– صلاحیت ذاتی و شخصی دادگاه اطفال ۵۰ ۲–۱–۴– اصول و تشریفات جلسه رسیدگی دادگاه اطفال و نوجوانان

۱–۲–۱–۴– حضور طفل و نوجوان در جلسه رسیدگی دادگاه

۲–۲–۱–۴– رای صادره از دادگاه اطفال و نوجوانان

۳–۱–۴– اصول حاکم بر مرحله رسیدگی در دادگاه

۱–۳–۱–۴– تفکیک دادگاه اطفال از بزرگسال

۲–۳–۱–۴– محدودیت در اعمال مجازات ها

۳–۳–۱–۴– منع استفاده از حبس

۴–۳–۱–۴– ممنوعیت مجازات های بدنی

۵–۳–۱–۴– الزام به اتخاذ تصمیمات اصلاحی و تربیتی

۴–۱–۴– قواعد حاکم بر تجدیدنظر خواهی

۱–۴–۱–۴– تجدیدنظر در تصمیمات توسط خود قاضی

۲–۴–۱–۴– تجدیدنظر و فرجام از آراء مربوط به دادگاه اطفال

۵–۱–۴– راهبردهای افتراقی در راستای مصلحت کودک و نوجوان در مرحله رسیدگی

۱–۵–۱–۴– معیار شکلی

۲–۵–۱–۴– معیار ماهوی

۲–۴– سیاست جنایی در مرحله اجرای حکم

۱–۲–۴– نگهداری در کانون اصلاح و تربیت

۲–۲–۴– جریمه نقدی

۳–۲–۴– خدمات عمومی رایگان

۴–۲–۴– اقامت در منزل (حبس خانگی)

۵–۲–۴– کیفری های پایان هفته

۶–۲–۴– اجرای احکام با تدابیر حمایتی و رویکرد بازپرورانه

۱–۶–۲–۴– تسلیم اطفال یا نوجوان بزهکار به خانواده

۲–۶–۲–۴– نصیحتهای قضایی

۳–۶–۲–۴– به کارگیری پاسخ های تنبیهی با رویکرد سالب آزادی در مرحله اجرا

۴–۶–۲–۴– پاسخ های سزاگرایانه

۷–۲–۴– تشریفات ویژه اجرای احکام پس از صدور حکم قطعی

۱–۷–۲–۴– بازرسی دوره ای از کانون اصلاح و تربیت

۲–۷–۲–۴– بازبینی در تصمیمات و آراء پیشین

۳–۷–۲–۴– جداسازی کودکان یا نوجوانان مساله ساز از دیگران

فصل پنجم: نتیجه گیری

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

• سیاست جنایی
• افتراقی