سیر تحول جنایت علیه بشریت در دادگاه های کیفری بین المللی مقایسه با شریعت اسلام
 | |
| عنوان | سیر تحول جنایت علیه بشریت در دادگاه های کیفری بین المللی مقایسه با شریعت اسلام |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | بثینه حمزه عباس |
| استاد راهنما | محسن قدیر |
| استاد مشاور | عادل ساریخانی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | جامعه المصطفی العالمیه |
سیر تحول جنایت علیه بشریت در دادگاه های کیفری بین المللی مقایسه با شریعت اسلام عنوان رساله ای است که توسط بثینه حمزه عباس، با راهنمایی محسن قدیر و با مشاوره عادل ساریخانی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع دکتری جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.
چکیده
در تاریخ ، مظاهر جنایات علیه بشریت از قبیل برده داری با اجبار آنها به کار، حبس خودسرانه، تبعید از مناطق اجدادی، شکنجه مخالفان سیاست، جداسازی نژادی، تجاوز جنسی اجباری به زنان، و آزار و اذیت فراوان از طریق روش های تبعیض آمیز نمایان شده است. ماده ۷ اساسنامه دیوان کیفری بین المللی جنایات علیه بشریت را مجموعه ای از اعمال خاص تعریف می کند که به عنوان بخشی از حمله گسترده و هدفمند علیه مردم و غیرنظامیان منطقه انجام می شود. بنابراین، احراز مسیولیت کیفری جهت ارتکاب جنایات علیه بشریت این است که جرایمی مانند برده داری، تبعید، قتل، نابودی، مهاجرت اجباری، بردگی جنسی و فحشا اجباری استباید صورت گرفته باشد. مجرم باید چنین اعمالی را به عنوان بخشی از یک حمله گسترده و سیستماتیک علیه جمعیت غیرنظامی انجام داده باشد و از حمله و پیروی از سیاست یا قصور دولتی آگاه باشد. جنایات علیه بشریت شدیدتر از جنایات جنگی است و بنابراین تنها رفتار مجرمانه که در زمره جنایات علیه بشریت قرار می گیرد منجر به اشد مجازات می شود. در این میان، برخی با استناد به متن اساسنامه دادگاه های کیفری بین المللی، نمی پذیرند که جنایات علیه بشریت جدی تر از جنایات جنگی است و آن را رویه قضایی دیوان بین المللی دادگستری (نورنبرگ) و (توکیو) می دانند. همچنین دادگاه برای ادعای خود به شواهدی اشاره کرد. بر اساس رویه دادگاه کیفری بین المللی، قربانیان این جنایت غیرنظامیان هستند که افرادی هستند که فعالیت نظامی ندارند و از نیروهای نظامی در جنگ نیستند و در میان این افراد رزمندگانی هستند که سلاح های خود را زمین می گذارند یا از خود دفاع می کنند. از نظر روانی، مرتکب جنایت علیه بشریت باید علاوه بر قصد خود برای ارتکاب جنایت، از وجود حمله گسترده و سازماندهی شده و وقوع آن بر جمعیت غیرنظامی آگاه باشد و بداند که رفتار او بخشی از این حمله است. همچنین ، اسلام به حقوق بشر به صورت جزیی و خارج از کل نگرانه به خدا – عالم – و انسان نگاه می کند و اسلام بر اساس این نگاه کلی به خدا، عالم و انسان به نام دین بر انسان مسلمان تحمیل می کند که بین آسمان ها و زمین نگاه کند و شریعت اسلامی را یکی از قدیمی ترین نظام های حقوقی موجود در نظر می گیرد و قوانین مفصلی را برای تنظیم جنگ وضع کرده است. لذا همکاری کمیته بین المللی صلیب سرخ علیرغم تجارب حقوقی و میدانی خود از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.آنها برای افزایش رعایت حقوق بشردوستانه بین المللی و کاهش درد و رنج قربانیان جنایات علیه بشریت در کشورهای اسلامی از متخصصان حقوق اسلامی استفاده کرده اند. در این مطالعه ،مبنای شریعت اسلام آمده است ؛ یعنی اصل انسانیت، اصل تمایز نظامی و غیر نظامی ، اصل تناسب و اصل ضرورت جنگ که یکی از مهم ترین ملاحظات دین مبین اسلام برای مجازات مرتکبین جنایات علیه بشریت از منظر حقوق کیفری اسلام است، زیرا حقوقدانان مسلمان قواعد حقوق جنگ را در اسلام تدوین می کنند که که درگیری مسلحانه را با حفاظت از جان غیرنظامیان و احترام به حرمت رزمندگان دشمن انسانی می سازد. این مطالعه شامل مجموعه ای از اصول اساسی اسلامی حقوق بین الملل بشردوستانه (حمایت از غیرنظامیان، منع استفاده از سلاح و حملات بی رویه، حفاظت از اشیاء، مثله کردن اجساد و غیره) است. این پایان نامه با رویکردی توصیفی– تحلیلی به بررسی تحولات جنایات علیه بشریت در چهار نسل از دادگاه های کیفری بین المللی می پردازد و بر این فرض استوار است که روایات معصومین (علیهم السلام) برخی از این تحولات حقوقی را تایید می کند.
ساختار و فهرست رساله
المقدمه
اولا: بیان المساله
ثانیا: اهمیه البحث وضرورته
ثالثا: اسیله البحث
رابعا: فرضیات البحث
خامسا: الدراسات السابقه
سادسا: اهداف البحث
سابعا: صعوبات البحث
ثامنا: مناهج البحث
تاسعا: هیکلیه البحث
المبحث الاول: المصطلحات الرییسیه
المطلب الاول: الجنایات الدولیه
المطلب الثانی: الجرایم ضد الإنسانیه
المطلب الثالث: المحاکم الجناییه الدولیه
اولا: تطور المحاکم الجناییه الدولیه
ثانیا: فتره ما بعد الحرب العالمیه الاولی
۱– معاهده فرسای عام ۱۹۱۹
۲– عصبه الامم ومحاولات إنشاء محکمه دولیه
ثالثا: مرحله ما بعد الحرب العالمیه الثانیه حتی الوقت الحاضر
۱– المحاکم الدولیه الموقته
ا– المحاکم العسکریه "محکمتی نورمبرغ وطوکیو"
ب– المحاکم الجناییه الدولیه المشکله من قبل مجلس الامن ( :( Ad Hoc ۲۹
– المحکمه الجناییه الدولیه الخاصه بیوغسلافیا السابقه
۲– المحکمه الجناییه الدولیه الخاصه برواندا
۳– المحکمه الجناییه الدولیه الدایمه
ا–بدایه المشروع
ب– تطورات إنشاء المحکمه الجناییه الدولیه حتی انعقاد موتمر المفوضین فی روما
ج– موتمر الامم المتحده الدبلوماسی للمفوضین فی روما
المبحث الثانی: التعرف علی الجرایم ضد الإنسانیه
المطلب الاول: التطور التاریخی للجرایم ضد الإنسانیه
الفرع الاول: الجرایم ضد الإنسانیه فی اعقاب الحربین العالمیتین الاولی والثانیه
الفرع الثانی: الجرایم ضد الإنسانیه فی نظامی المحکمتین الجناییتین الدولیتین لیوغوسلافیا السابقه و رواندا ۴۲ الفرع الثالث: الجرایم ضد الإنسانیه فی نظام المحکمه الجناییه الدولیه فی کوسوفو
الفرع الرابع: الجرایم ضد الإنسانیه فی الوثایق القانونیه الدولیه وفق نظام روما الاساسی للمحکمه الجناییه الدولیه
المطلب الثانی: الوصف القانونی للجرایم ضد الإنسانیه
الفرع الاول: العنصر الشرعی (ای القانونی) للجرایم ضد الإنسانیه
الفرع الثانی: العنصر الدولی للجرایم ضد الإنسانیه
الفرع الثالث: العنصر المادی للجرایم ضد الإنسانیه
المبحث الثالث: الماهیه الخاصه للجرایم ضد الإنسانیه وتمیزها عن باقی الجنایات الدولیه ۵۰ المطلب الاول: الماهیه الخاصه للجرایم ضد الإنسانیه ۵۰ الفرع الاول: عدم جواز الدفع بإمتیازات الحصانه لمرتکبی الجرایم ضد الإنسانیه
الفرع الثانی: إقرار الاختصاص العالمی للعقاب فی الجرایم ضد الإنسانیه
الفرع الثالث: استبعاد الحدود الزمنیه فی الجرایم ضد الإنسانیه
المطلب الثانی: تمییز الجرایم ضد الإنسانیه عن غیرها من الجنایات الدولیه
الفرع الاول: تمیز الجرایم ضد الإنسانیه عن جرایم الإباده الجماعیه
الفرع الثانی: تمیز الجرایم ضد الإنسانیه عن الجریمه ضد السلام (العدوان)
الفرع الثالث: تمییز الجرایم ضد الإنسانیه عن الجریمه الحربیه
المبحث الاول: الجرایم ضد الإنسانیه تحت ضوء تطور القضاء الجنایی الدولی
المطلب الاول: تاریخ لجان التحقیق
الفرع الاول: لجنه الشرق الاقصی لعام ۱۹۴۶م
الفرع الثانی: لجنه الخبراء المنشاه بموجب قرار مجلس الامن رقم (۷۸۰ لعام ۱۹۹۳) للنقص عن جرایم الحرب فی یوغسلافیا السابقه
الفرع الثالث: لجنه الخبراء لرواندا عام ۱۹۹۴
المطلب الثانی: عقاب مرتکبی الجرایم ضد الإنسانیه فی نطاق عداله القوی المنتصره
الفرع الاول: الإرساء التدرجی لنظام العقاب علی مرتکبی الجرایم ضد الإنسانیه
الفرع الثانی: معاقبه مرتکبی الجرایم ضد الإنسانیه بعد الحرب العالمیه الثانیه
المطلب الثالث: ملاحقه مرتکبی الجرایم ضد الإنسانیه فی ظل عداله دولیه جناییه
الفرع الاول: ترسیخ مفهوم الجرایم ضد إلانسانیه ضمن انظمه المحاکم الجناییه الدولیه الموقته
اولا: المحکمه الخاصه لسیرالیون
ثانیا: محکمه کمبودیا المختصه :
ثالثا: محکمه تیمور الشرقی:
رابعا: محکمه لبنان الخاصه :
الفرع الثانی: تطور مفهوم الجریمه ضد إلانسانیه ضمن النظام الاساسی للمحکمه الجناییه الدولیه
المبحث الثانی: الجرایم ضد الإنسانیه فی ظل القضاء الجنایی الدولی
المطلب الاول: معاقبه مرتکبی الجرایم ضد الإنسانیه من طرف المحاکم الجناییه الدولیه الهجینه
الفرع الاول: المحاکم الهجینه المنشاه بموجب اتفاق ثنایی
الفرع الثانی: المحاکم الهجینه المنشاه بموجب قاعده تنظیمیه صادره عن الامم المتحده
المطلب الثانی: ملاحقه الجرایم ضد إلانسانیه إعمالا لمبدا الاختصاص القضایی العالمی
الفرع الاول: مبدا الاختصاص القضایی العالمی
الفرع الثانی: تطبیق مبدا الاختصاص العالمی فی مجال الجرایم ضد إلانسانیه
المطلب الثالث: دور الإجتهاد القضایی فی مکافحه الجریمه ضد إلانسانیه
الفرع الاول: الافعال الإجرامیه من نموذج القتل
الفرع الثانی: الإنتهاکات التی تمس بالحریه البدنیه للفرد
الفرع الثالث: السلوک الإجرامیه ذات الطابع التمیزی
الفرع الرابع: الافعال اللاإنسانیه الاخری
المبحث الاول: سیاق الجریمه ضد الإنسانیه فی القانون الدوله الجنایی
المطلب الاول: الجریمه ضد الإنسانیه جریمه مرتکبه فی ظل نزاع مسلح ضد السکان المدنیین
الفرع الاول: "الجریمه ضد إلانسانیه" افعال محظوره مرتکبه فی ظل نزاع مسلح
الفرع الثانی: افعالا محظوره موجهه ضد ایه مجموعه من السکان المدنیین
اولا: الحرمان من الحقوق والحریات الاساسیه
ثانیا: التهجیر والترحیل القسری للاقلیات
ثالثا: سبی واسترقاق النساء
رابعا : التجنید القسری للاطفال فی النزاع المسلح
الفرع الثالث: "الجریمه ضد إلانسانیه" جریمه مرتکبه فی ظل سیاسه دوله
المطلب الثانی: الجریمه ضد الإنسانیه فی النظام الاساسی للمحکمه الجناییه الدولیه
الفرع الاول: نماذج من المتابعات القضاییه للمحکمه الجناییه الدولیه فی معاقبه الجریمه ضد الإنسانیه
الفرع الثانی: مواقف وسیاسات الدول تجاه المحکمه الجناییه الدولیه فی تطبیق إختصاصها لقضایا الجرایم ضد الإنسانیه
اولا: فلسطین
ثانیا: امریکا
الفرع الثالث: العراقیل والتحدیات التی تواجهها المحکمه الجناییه الدولیه فی معاقبه متهمی بالجرایم ضد الإنسانیه
الفرع الرابع: مستقبل المحکمه الجناییه الدولیه فی ظل التطورات الراهنه لمکافحه جرایم ضد الإنسانیه
المطلب الثالث: التطور التاریخی للمسوولیه الجناییه لارتکاب الجریمه ضد الإنسانیه
المبحث الثانی: القانون الدولی الإنسانی فی الفقه الإسلامی والوقایه من الجرایم ضد الإنسانیه
المطلب الاول: القانون الدولی فی الإسلام (خصایصه، اهدافه، ملامحه)
الفرع الاول: خصایص القانون الدولی الجنایی فی الإسلام وملامحه
اولا: خصایص الفقه الجنایی الإسلامی
۱ الطابع الدینی الشامل لاحکامه
۲ الطابع الاخلاقی العام
۳ تعدد مصادر التشریع الجنایی الإسلامی
ثانیا: غایات الحد من الجرایم ضد الإنسانیه الشریعه الاسلامیه
۱ حمایه المجتمع الإسلامی
۲ إقرار العداله فی المجتمع
۳ إصلاح الجانی
ثالثا: ملامح القانون الدولی فی الإسلام
الفرع الثانی: اهداف ونطاق القانون الدولی الإنسانی الإسلامی ودوره فی تطویر القانون الجنایی الدولی
اولا: نطاق القانون الجنایی الدولی الإنسانی فی الإسلام بالترکیز علی نطاق تحریم السلوک المحرمه ضد الإنسانیه
۱–مبدا الإنسانیه
۲– مبدا التفرقه بین المقاتلین وغیر المقاتلین
۳– مبدا التناسب
۴–الضروره الحربیه
ثانیا: النطاق الشخصی والنطاق المکانی لمعاقبه مرتکبی الجرایم ضد الإنسانیه من منظر القانون الجنایی الإسلامی
۱– حمایه المدنیین وغیر المقاتلین
۲– حظر استخدام الاسلحه العشواییه
۳– حظر الهجمات العشواییه
۴– حمایه الاعیان
۵– حظر التمثیل بالجثث
۶– معامله اسری الحرب
۷–اباحه الرق فی الاسلام
۸– الامان
الفرع الثالث: دور الإسلام فی تطویر حقوق ضحایا الجرایم ضد الإنسانیه
اولا: إعاده الرفات والامتعه الشخصیه الخاصه بالموتی
ثانیا: التعامل مع الموتی
۱–رفات الموتی المسلمین
۲–رفات الموتی غیر المسلمین
۳– القبور الجماعیه
۴–الدفن اللایق دون تمییز مجحف
۵–تحریم التمثیل بجسد العدو
۶–التعجیل بالدفن
۷– استخراج رفات الموتی
۸– التشریح
۹– تعامل الجنس الآخر مع المیت
۱۰–دفن الموتی فی البحر
المطلب الثانی: احکام القتلی والمفقودین فی القانون الجنایی الإسلامی
الفرع الاول: احکام القتلی فی القانون الدولی الإنسانی فی الإسلام
الفرع الثانی: احکام المفقودین فی القانون الدولی الإنسانی فی الإسلام
المطلب الثالث: حقوق الانسان فی ظل الجرایم ضد الإنسانیه (نموذج الشریعه الإسلامیه)
الفرع الاول: الحق فی حس–ن معامله الضحایا والشهود وحمایتهم
الفرع الثانی: جرحی المسلمین اثناء الحرب
الفرع الثالث: الحق فی التزام الشرطه للشرعیه و حمایه الحق فی الحیاه الخاصه
اولا: حقوق النِساء فی الحروب
ثانیا: حقوق الاطفال فی الحروب
ثالثا:حقوق الشیوخ وکبار السن وذوی الاحتیاجات الخاصه
رابعا: الحق فی حفاظ الشرطه علی مسرح الجریمه
خامسا: حق طلب إجراء الخبره
الفرع الرابع: حالات جواز قتال المدنیین وقتلهم فی الإسلام
المطلب الرابع: وسایل الحد من الجریمه ضد الإنسانیه فی الفقه الجنایی
الفرع الاول: إذا شارکوا فی القتال حقیقه ، او معنی
الفرع الثانی: فی حال البیات وشن الغارات
الفرع الثالث: إذا تترس العدو بالمدنیین
الخاتمه
النتایج
التوصیات
المصادر
کلیدواژه ها
- حقوق کیفری اسلامی
- جنایت علیه بشریت