شاخص های عدالت محوری در اسلام و حقوق بین الملل بشر
 | |
| عنوان | شاخص های عدالت محوری در اسلام و حقوق بین الملل بشر |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | حمیده ره کشای |
| استاد راهنما | سهیلا کوشا |
| استاد مشاور | حسن خسروی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه پیام نور استان تهران |
شاخص های عدالت محوری در اسلام و حقوق بین الملل بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط حمیده ره کشای، با راهنمایی سهیلا کوشا و با مشاوره حسن خسروی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.
چکیده
عدالت یکی ازآرمان های بشریت درهمهاعصاروزمانهابوده است،به طوری که بشربرای نیل به آن هیچگاه فراغت نیافته وبرای استقرارآن کوشیده است.بنابراین درطول تاریخ اندیشه،متفکران به تبیین وتعریف آن پرداخته اند.به طوری که درموردمفهوم ظاهری عدالت،تا حدودی اتفاق نظردارندودر این راستا بیان می دارندکه عدالت حسن ذاتی دارد وبایداجراشودتاهمه به حق شان برسند.اماهنگامی که سخن ازتفسیراین مفهوم وچگونگی اعمال واجرامیشود،اختلاف نظرهاشروع میشود.چون جوهرعدالت دراعصارمختلف باتوجه به اوضاع و احوال هرزمان توسط بشربه صورت متفاوتی تعریف شده است.در حقیقت، چیزی که بحث عدالت رادشوارمی کند،نبود مفهومی روشن و راه گشابه دلیل تنوع واختلاف دیدگاه درمباحث نظری عدالت و بالاخص عدم شاخصه سازی است. این تحقیق تلاشی در واکاوی شاخص های عدالت در دو حوزه اسلام وحقوق بین الملل بشر است.عدالت دراسلام به عنوان هدف رسالت و سرشت قانون مداری ازاهمیت ویژه ای برخورداراست.باتوجه به اهمیت استراتژیک عدالت،اسلام افزون بر تبیین و مفهوم آن از ساختارومقدمات تحقق این مسیله نیز غافل نبوده است.مواسات به عنوان مهمترین شاخص اجرایی عدالت درحوزه های فردی واجتماعی دراسلام همواره مورد مداقه است.این مسیله دردوبعد عدالت فردی وعدالت اجتماعی موردتوجه بوده ودرصورت تزاحم اولویت های فردی و اجتماعی با حفظ مصالح فردی،عدالت اجتماعی ازرجحان برخوردار است تا زمینه تحقق امه وسطا فراهم گردد. درسوی دیگرودرمکاتب فکری امروزی،عدالت به عنوان یکی ازکلید های تحقق حقوق بشرمعرفی شده وجلوه های آن دراسنادبین المللی حقوق بشرقابل توجه است.بر اساس این تفکر،شناسایی حیثیت ذاتی انسان،اساس عدالت راتشکیل میدهدومساوات مهمترین شاخصه بنیادین عدالت درنظام فکری جهان امروز است. دو دیدگاه مساوات ومواسات یکی ازچالش های بنیادین حقوق اسلامی وحقوق بین الملل بشرمحسوب میشودوبررسی ها نشان میدهدکه دربرخی موارد دیدگاه مساوات عین ظلم خواهدبود.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
مقدمه ۱
بخش اول شاخص های عدالت محوری در اسلام
در آمد ۶
فصل اول : مبانی عدالت محوری در اسلام ۷
گفتار اول : مفهوم عدالت ۸
مبحث اول : تعریف عدالت ۸
بند اول : لغوی ۸
بند دوم : اصطلاحی ۹
جزء اول : عدالت در اخلاق ۹
جزء دوم : عدالت در فلسفه و کلام ۱۰
جزء سوم :عدالت در فقه و حقوق ۱۱
مبحث دوم : اقسام عدالت ۱۳
بند اول : عدل الهی ۱۴
جزء اول : عدالت تکوینی ۱۴
جزء دوم : عدالت تشریعی ۱۴
جزء سوم :عدالت جزایی ۱۵
بند دوم : عدل بشری ۱۵
جزء اول : عدالت فردی ۱۶
قسمت اول : عدالت عقیدتی ۱۶
قسمت دوم : عدالت اخلاقی ۱۶
قسمت سوم :عدالت فقهی ۱۷
جزء دوم : عدالت اجتماعی ۱۷
قسمت اول : عدالت اقتصادی ۱۸
قسمت دوم : عدالت سیاسی ۱۸
قسمت سوم : عدالت قضایی ۱۹
مبحث سوم : رابطه ی عدالت با سایر مفاهیم ۱۹
بند اول : عدل و قسط ۱۹
بند دوم : عدل و انصاف ۲۱
بند سوم : عدل و برابری ۲۱
مبحث چهارم : نسبت عدالت با سایر الزامات ۲۳
بند اول : عدالت و حق ۲۳
بند دوم : عدالت و آزادی ۲۵
گفتار دوم : خصوصیات عدالت محوری در اسلام ۲۷
مبحث اول :جهان بینی ۲۸
مبحث دوم : انسان شناسی ۲۹
مبحث سوم : اهمیت و جایگاه عدالت در اسلام ۳۱
مبحث چهارم : ویژگی عدالت در اسلام ۳۳
بند اول : فطری بودن ۳۳
بند دوم : مطلق بودن ۳۴
بند سوم : جامع بودن ۳۵
بند چهارم : فراگیر بودن ۳۶
بند پنجم : هدف رسالت ۳۷
فصل دوم : عدالت محوری در منابع اسلام ۳۸
گفتار اول : قرآن ۳۸
مبحث اول : مفهوم عدالت ۳۹
مبحث دوم : جایگاه و اهمیت عدالت در قرآن ۳۹
مبحث سوم : ظلم نقطه مقابل عدل ۴۰
مبحث چهارم : آفتهاىعدالت ۴۰
مبحث پنجم : اقسام عدالت ۴۱
بند اول : عدل الهی ۴۲
جزء اول : عدالت تکوینی ۴۲
جزء دوم : عدالت تشریعی ۴۳
جزء سوم : عدالت جزایی ۴۴
بند دوم : عدل بشری ۴۵
جزء اول : عدالت فردی ۴۶
قسمت اول :عدالت فردی در خانواده و جامعه ۴۷
قسمت دوم :عدالتفردیزیر بنایعدالتاجتماعی ۴۸
جزء دوم : عدالت اجتماعی ۴۹
قسمت اول : رعایت استحقاق در عدالت اجتماعی ۵۰
قسمت دوم : مساوات در عدالتاجتماعی ۵۰
قسمت سوم : ساحت های عدالت اجتماعی ۵۱
قسمت چهارم : عدالت اجتماعی در ساختار های کلان جامعه ۵۲
الف – عدالت اقتصادی ۵۳
۱– عدالت اقتصادی و تعدیل ثروت ۵۴
۲– شاخص های عدالت اقتصادی ۵۵
۳– عرصه های عدالت اقتصادی ۵۶
۱–۳–فرصت ها ۵۶
۲–۳–در آمد ها ۵۶
۳–۳–خدمات عمومی ۵۷
ب – عدالت سیاسی ۵۷
ج – عدالت حقوقی ۶۰
د – عدالت قضایی ۶۲
ه – عدالت کیفری ۶۴
گفتار دوم : سنت ۶۶
مبحث اول : مفهوم عدالت ۶۶
مبحث دوم : جایگاه و اهمیت عدالت در سنت ۶۸
مبحث سوم : اقسام عدالت بشری ۷۱
بند اول : عدالت فردی ۷۱
بند دوم : عدالت اجتماعی ۷۳
جزء اول : مساوات در عدالت اجتماعی ۷۵
جزء دوم : تعامل عدالت فردی و اجتماعی ۷۵
جزء سوم : ساحت های عدالت اجتماعی ۷۶
جزء چهارم : عدالت اجتماعی و ظلم ستیزی ۷۷
جزء پنجم : عدالت اجتماعی و دوری از بدگمانی ۷۸
جزء ششم : عدالت اجتماعی در ساختار های کلان جامعه ۷۸
قسمت اول : عدالت اقتصادی ۷۹
الف – اهداف عدالت اقتصادی ۷۹
ب – شاخص های عدالت اقتصادی ۸۱
۱– برابری ۸۱
۲–تفاوت ۸۳
۳–اختصاص ۸۳
قسمت دوم : عدالت سیاسی ۸۴
الف –اهداف عدالت سیاسی ۸۴
ب – عدالت سیاسی و تشکیل حکومت عادلانه ۸۵
ج – عدالت سیاسی و انتخاب شایستگان ۸۶
د – عدالت سیاسی و ظلم ستیزی ۸۸
ه – عدالت سیاسی و حقوق متقابل حکومت و ملت ۸۹
قسمت سوم : عدالت حقوقی ۹۱
قسمت چهارم : عدالت قضایی ۹۲
قسمت پنجم : عدالت کیفری ۹۴
گفتار سوم : اجماع ۹۶
مبحث اول : امام خمینی (ره) ۹۸
مبحث دوم : علامه طباطبایی ( ره ) ۱۰۳
مبحث سوم : شهید مطهری ۱۰۶
گفتار چهارم : عقل ۱۱۴
مبحث اول : عقل محدود به قلمرو ما لا نص فی ۱۱۴
مبحث دوم : تلازم بین حکم عقل و شرع ۱۱۵
مبحث سوم : عقلی بودن حسن عدالت ۱۱۵
فصل سوم : راهکار های اسلام برای تحقق عدالت محوری ۱۱۶
گفتار اول : راهکارهای تحقق عدالت حقوقی ۱۱۶
مبحث اول : وضع قانون ۱۱۶
مبحث دوم : اجرای قانون ۱۱۷
گفتار دوم : راهکارهای تحقق عدالت قضایی ۱۲۰
مبحث اول : انتخاب قضات مستقل و بی طرف ۱۲۰
مبحث دوم : صدور حکم با فهمی عمیق و آگاهی دقیق ۱۲۱
مبحث سوم : ضرورت داوری عادلانه در حکم ۱۲۱
گفتار سوم : راهکارهای تحقق عدالت سیاسی ۱۲۲
مبحث اول :انتخاب شایستگان ۱۲۳
مبحث دوم : تعامل با شهروندان ۱۲۴
بند اول : رعایت آزادی ۱۲۴
بند دوم : رعایت حقوق ۱۲۵
مبحث سوم :تعامل شهروندان با نظام سیاسی ۱۲۵
بند اول : مشورت در امور سیاسی ۱۲۶
بند دوم : امر به معروف و نهی از منکر ۱۲۶
بند سوم : انتقاد پذیری حاکمان ۱۲۷
مبحث چهارم : قانون محدوگر حکومت ۱۲۸
گفتار چهارم : راهکارهای تحقق عدالت اقتصادی ۱۲۹
مبحث اول : توزیع ۱۳۰
بند اول : برابر سازی فرصت ها و امکانات ۱۳۰
بند دوم : رعایت مساوات و عدم تبعیض ۱۳۰
مبحث دوم : جمع آوری مالیات ۱۳۲
بند اول : قانونمندی ۱۳۲
بند دوم : خمس و زکات ۱۳۳
بند سوم : نظارت بر فرآیند امور ۱۳۳
بند چهارم : برخورد جدی با متخلفین ۱۳۴
مبحث سوم : رفع اختلاف طبقاتی ۱۳۵
بند اول : رفع فقر ۱۳۵
بند دوم : تحریم ربا ۱۳۶
بند سوم : تعادل بین مصالح فردی و اجتماعی ۱۳۷
مبحث چهارم : توازون در معاملات تجاری ۱۳۸
جمع بندی بخش اول ۱۴۰
بخش دوم : شاخص های عدالت محوری در حقوق بین الملل بشر
درآمد ۱۴۳
فصل اول : مبانی عدالت محوری در حقوق بین الملل بشر ۱۴۴
گفتار اول : مفهوم عدالت ۱۴۴
مبحث اول : تعریف عدالت
بند اول : لغوی ۱۴۵
بند دوم : اصطلاحی ۱۴۵
جزء اول : عدالت در اخلاق ۱۴۶
جزء دوم : عدالت در حقوق ۱۴۹
مبحث دوم : اقسام عدالت ۱۵۱
بند اول : عدالت توزیعی ۱۵۲
بند دوم :عدالت حقوقی ۱۵۲
بند سوم :عدالتکیفری ۱۵۳
بند چهارم : عدالت طبیعی یا قضایی ۱۵۴
بند پنجم :عدالت مکافاتی یا ترمیمی ۱۵۴
مبحث سوم : رابطه ی عدالت با سایر مفاهیم ۱۵۵
بند اول : عدالت و انصاف ۱۵۵
بند دوم : عدالت و برابری ۱۵۷
مبحث چهارم : نسبت عدالت با سایر الزامات ۱۵۹
بند اول : عدالت و حق ۱۵۹
بند دوم : عدالت و آزادی ۱۶۱
بند سوم : عدالت و حقوق بشر ۱۶۳
گفتار دوم : خصوصیات عدالت محوری در حقوق بین الملل بشر ۱۶۵
مبحث اول : جهان بینی ۱۶۵
مبحث دوم : انسان شناسی ۱۶۷
مبحث سوم : اهمیت و جایگاه عدالت در حقوق بین الملل بشر ۱۷۱
مبحث چهارم : ویژگی عدالت از نظر علمای حقوق بین الملل ۱۷۴
بند اول : مطلق یا مشروط ۱۷۴
بند دوم : عینی یا نسبی ۱۷۵
بند سوم : وحدت گرایی یا کثرت گرایی ۱۷۷
بند چهارم : غایت گرایی یا وظیفه گرایی ۱۷۸
بند پنجم : جزء نگر یا کل نگر ۱۸۰
فصل دوم : عدالت محوری درمنابع حقوق بین الملل بشر ۱۸۱
گفتار اول : عدالت محوری در اسناد حقوق بشر ۱۸۲
مبحثاول : اسناد عام حقوق بشری ۱۸۳
بند اول : اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۸۳
جزء اول : انگیزه تدوین اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۸۴
جزء دوم : وضعیت حقوقی اعلامیه ۱۸۵
جزء سوم : تعهدات اعضای جامعه بین المللی ۱۸۷
جزء چهارم : عدالت محوری در حقوق به رسمیت شناخته شده ۱۸۸
جزء پنجم : محدودیت های مربوط به اعمال حقوق ۱۹۳
بند دوم : میثاقین ۱۹۴
جزء اول : میثاق بین المللی حقوق مدنی سیاسی ۱۹۶
قسمت اول : تعهدات دولت های عضو ۱۹۷
قسمت دوم : عدالت محوری در حقوق به رسمیت شناخته شده ۱۹۸
قسمت سوم : محدودیت های مربوط به اعمال حقوق ۲۰۱
قسمت چهارم : شرایط مجاز برای عدول از اجرای مقررات ۲۰۳
قسمت پنجم : سازو کار های اجرایی ۲۰۴
جزء دوم : میثاق بین المللی حقوق اقتصادی اجتماعی و فرهنگی ۲۰۷
قسمت اول : تعهدات دولت های عضو ۲۰۷
قسمت دوم : عدالت محوری در حقوق به رسمیت شناخته شده ۲۱۰
قسمت سوم : محدودیت های مربوط به اعمال حقوق ۲۱۳
قسمت چهارم : سازو کار های اجرایی ۲۱۴
مبحثدوم : اسناد خاص حقوق بشری ۲۱۵
بند اول : کنوانسیون حقوق زنان ۲۱۶
جزء اول : تعهدات دولت های عضو ۲۱۸
جزء دوم : عدالت محوری در حقوق به رسمیت شناخته شده ۲۲۰
جزء سوم : سازو کار های اجرایی ۲۲۳
جزء چهارم : کنوانسیون و حق شرط ۲۲۵
بند دوم : کنوانسیون حقوق کودک ۲۲۹
جزء اول : تعهدات دولت های عضو ۲۳۲
جزء دوم : عدالت محوری در حقوق به رسمیت شناخته شده ۲۳۳
قسمت اول : اصل برابری و عدم تبعیض ۲۳۷
قسمت دوم : اصل تامین منافع عالیه کودک ۲۳۸
جزء سوم : محدودیت ها مربوط به اعمال حقوق ۲۳۸
جزء چهارم : سازو کار های اجرایی ۲۳۹
جزء پنجم : کنوانسیون و حق شرط ۲۴۰
گفتار دوم : عدالت محوری از نظر علمای حقوق بین الملل ۲۴۲
مبحث اول : جان رالز ۲۴۳
مبحث دوم : رابرت نوزیک ۲۵۱
فصل سوم : راهکار های جامعه بین المللی برای تحقق عدالت محوری ۲۵۵
گفتار اول : نسل های دادگاه های کیفری بین المللی ۲۵۵
مبحث اول : نسل اول (دادگاه فاتحان) ۲۵۶
بند اول : دادگاه نورنبرگ ۲۵۷
بند دوم : دادگاه توکیو ۲۵۹
مبحث دوم : نسل دوم (دادگاه قطعنامه ها) ۲۶۱
مبحث سوم : نسل سوم (دادگاه های مختلط) ۲۶۳
مبحث چهارم : نسل چهارم ( دیوان بین المللی کیفری ) ۲۶۵
بند اول : فرآیند تدوین و تصویب اساسنامه رم ۲۶۶
بند دوم : نگاهی اجمالی به محتوا و مهمترین مسایل اساسنامه رم ۲۶۸
بند سوم : مسایل مربوط به صلاحیت دیوان ۲۶۹
جزء اول : صلاحیت تکمیلی دیوان ۲۶۹
جزء دوم :جرایم تحت صلاحیت دیوان ۲۷۰
جزء سوم :رضایت دولت ها در اعمال صلاحیت دیوان ۲۷۰
جزء چهارم : صلاحیت دیوان نسبت به مقامات کشورها ۲۷۱
گفتار دوم : بازیگران اصلی جامعه بین المللی برای تحقق عدالت ۲۷۱
مبحث اول : دیوان کیفری بین الملل–ی ۲۷۱
مبحثدوم : ش–ورای امنی–ت س–ازمان مل–ل متح–د ۲۷۳
مبحث سوم : رابطه دیوان و شورای امنیت ۲۷۴
جمع بندی بخش دوم ۲۷۵
نتیجه ۲۷۹
منابع ۲۸۱
چکیده انگلیسی(Abstract)
کلیدواژه ها
- عدالت
- اسلام
- حقوق بین الملل بشر
- عدالت
- اسلام
- برابری
- حقوق بشر
- حقوق بین الملل
- حقوق مدنی