شخصیت حقوقی سازمان های غیردولتی بین المللی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
شخصیت حقوقی سازمان های غیردولتی بین المللی
عنوانشخصیت حقوقی سازمان های غیردولتی بین المللی
رشتهحقوق بین الملل
دانشجومحمدصالح تسخیری
استاد راهنماغلامعلی قاسمی
استاد مشاورمحسن قدیر
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه قم



شخصیت حقوقی سازمان های غیردولتی بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدصالح تسخیری، با راهنمایی غلامعلی قاسمی و با مشاوره محسن قدیر در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

شخصیت حقوقی بین المللی، توانایی پذیرش تکالیف و بهره مندی حقوق تحت نظام حقوق بین الملل است. تلاش بازیگران غیردولتی در وصول به این جایگاه، برای مزیت هایی همچون تسهیل فعالیت های فراملی، امکان مشارکت در تصمیم سازی های جهانی، حق حضور در دادگستری های بین المللی و بهره مندی از مصونیت های خاص تابعان حقوق بین الملل می باشد. دولت ها و سازمان های میان دولتی راغبند که به سایر موجودیت ها، شخصیت حقوقی بین المللی اعطا شود و مسوولیت در قبال اعمالشان مهیا گردد. در ایجاد اشخاص حقوقی جدید نیازمند رضایت تابعان حقوق بین الملل و توانایی اجرایی، علمی و عملی موجودیت های درمعرض شخصیت حقوقی بین المللی هستیم. سازمان های غیردولتی دارای شایستگی های لازم جهت کسب شخصیت می باشند و با توانمندسازی به سطح مطلوب می رسند. باید رضایت دولت ها که تابعان اصلی حقوق بین الملل هستند را جلب نمود. دولت ها نسبت به عملکرد و توانایی های سازمان های غیردولتی بی اعتمادند که می توان با سازکارهایی این بی اعتمادی را از بین برد و شخصیت حقوقی بین المللی را برای سازمان های غیردولتی اعتبار نمود. در سازکارها هم نظرات و نگرانی های دولت ها تامین می شود، هم شایستگی های سازمان های غیردولتی در کسب شخصیت حقوقی بین المللی نادیده گرفته نمی شود. روش ها، وضعیت حقوقی مبهم سازمان های غیردولتی را سامان می دهند، نظام واحد عملکردی ایجاد می کنند و بر موجودیت های فاقد مسوولیت بین المللی، مسولیت تحمیل می کنند؛ این نفع شخصیت حقوقی بین المللی تشکل های غیردولتی برای حقوق بین الملل می باشد. سازمان های غیردولتی نیز در انجام امور مالی و پروژه های فراملی خود با روانی ملموسی روبرو می شوند.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه


مقدمه ۱

بیان مساله ۱

ضرورت و اهداف تحقیق ۲

پیشینه مطالعاتی ۳

روش تحقیق ۳

ساختار کلی ۴

سوالات کلیدی تحقیق ۴

فرضیات تحقیق ۴

فصل اول: مفاهیم، مبانی و پیشینه شخصیت حقوقی بین المللی ۶

مبحث اول: سازمان های غیردولتی ۷

گفتار اول: پیدایش و مفهوم سازمان های غیردولتی ۷

۱– تعریف سازمان های غیردولتی ۷

۲– تعریف سازمان های غیردولتی بین المللی ۱۱

۳– تاریخچه سازمان های غیردولتی در جهان ۱۳

۴– تاریخچه سازمان های غیردولتی در ایران: ۱۷

۵– انواع سازمان های غیردولتی ۱۸

۶– اهمیت سازمان های غیردولتی ۱۹

گفتار دوم: علل ظهور و گسترش کمی و کیفی سازمان های غیردولتی ۲۰

۱– تحولات بعد از جنگ جهانی دوم : ۲۱

۲– ضعف های موجود در نظام سازمان های میان دولتی ۲۱

۳ –نمایندگی از جانب مردم ۲۲

۴– تغییر نگرش نسبت به سازمان های غیردولتی ۲۴

مبحث دوم: شخصیت حقوقی ۲۶

گفتار اول: تبیین مفهوم شخصیت حقوقی ۲۶

۱– تعریف شخصیت حقوقی ۲۶

۲– شخصیت حقوقی در نظام حقوقی داخلی ۲۷

۳– تعریف شخصیت حقوقی بین المللی ۲۹

۴– تفاوت سیستم داخلی و نظام حقوق بین المللی در اعطای شخصیت حقوقی ۳۰

گفتار دوم: مباحث نظری مرتبط با مفهوم شخصیت حقوقی ۳۲

۱– اصطلاحات مرتبط با شخصیت حقوقی ۳۲

الف) واقعی یا فرضی بودن شخصیت حقوقی ۳۳

ب) شخصیت حقوقی عینی و شخصیت حقوقی مشروط ۳۵

پ) شخصیت حقوقی اصلی و شخصیت حقوقی مصنوعی ۳۷

۲– نسبیت مفهوم شخصیت حقوقی در سیستم حقوق بین الملل ۳۷

۳– رابطه شخصیت حقوقی و اهلیت ۳۹

گفتار سوم: آثار برخورداری از شخصیت حقوقی و مشکلات ناشی از فقدان آن ۴۰

۱– آثار دارا بودن شخصیت حقوقی بین المللی ۴۰

۲– مسیولیت ۴۴

الف) مسیولیت داخلی (درونی) ۴۵

ب) مسیولیت بین المللی ۴۷

پ) مسیولیت جزایی ۴۸

۳– مشکلات ناشی از فقدان شخصیت حقوقی بین المللی ۴۹

مبحث سوم: تابعان حقوق بین الملل ۵۰

گفتار اول: تبیین مفهوم تابع در حقوق بین الملل ۵۰

۱– تعریف تابع در حقوق بین الملل ۵۰

۲– چگونگی ایجاد تابعان حقوق بین الملل ۵۲

۳– نظر حقوق دانان شوروی سابق و پوزیتیویست ها ۵۳

گفتار دوم: مباحث نظری مرتبط با مفهوم تابع در حقوق بین الملل ۵۵

۱– تابع فعال و تابع منفعل ۵۵

۲– تابع اصلی و تابع فرعی ۵۵

مبحث چهارم: سایر مفاهیم مرتبط با بحث ۵۶

گفتار اول: جامعه مدنی ۵۶

۱– تعریف جامعه مدنی و جامعه مدنی جهانی ۵۸

۲– جایگاه سازمان های غیردولتی در مبحث جهانی سازی ۵۹

گفتار دوم: وضعیت حقوقی سایر موجودیت های مشابه ۶۱

۱– شرکت های چند ملیتی ۶۱

۲– شرکت های عمومی بین المللی ۶۳

۳– واتیکان ۶۴

۴– شورشی ها و جنبش های آزادی خواهی ۶۴

۵– اقلیت ها ۶۵

۶– مردم ۶۶

۷– افراد ۶۷

۸– احزاب سیاسی ۶۸

فصل دوم: بررسی زمینه ها و ظرفیت های سازمان های غیردولتی برای کسب شخصیت حقوقی بین المللی ۷۰

مبحث اول: شخصیت حقوقی در نظام حقوق بین الملل ۷۱

گفتار اول: شخصیت های مسلم حقوقی بین المللی ۷۲

۱– دولت ها ۷۳

۲– سازمان های بین المللی میان دولتی ۷۴

گفتار دوم: شخصیت حقوقی سازمان های غیردولتی ۷۵

۱– تلاش های صورت پذیرفته در این زمینه ۷۶

۲– نظریات حقوق دانان ۷۷

۳– رویه عمومی دولت ها ۷۹

مبحث دوم: بررسی زمینه های کسب شخصیت حقوقی برای سازمان های غیردولتی ۸۰

گفتار اول: بررسی توانایی عملکردی سازمان های غیردولتی ۸۰

۱– عدم به رسمیت شناسی ۸۲

۲– اعطای مقام مشورتی و جایگاه آن ۸۲

۳– مشارکت در تنظیم و اجرای اسناد بین المللی (رسمی و غیر رسمی) ۸۵

سایتس ۸۶

کنوانسیون اتاوا ۸۷

کنوانسیون ریو ۸۸

اعلامیه منع / علیه شکنجه ۱۹۷۵ ۸۹

کنفرانس رم ۸۹

۴– نقش نظارتی در سیستم حقوق بین الملل ۹۰

۵– نقش میانجی گری در مخاصمات داخلی و خارجی ۹۱

۶– اطلاع رسانی، تنویر و متقاعد نمودن افکار عمومی ۹۲

۷– قدرت ایستادگی در برابر دولت ها ۹۳

۸– حضور در اقدامات جمعی در کنار دولت ها و سازمان های بین المللی میان دولتی ۹۴

۹– نقش در امور آموزشی ۹۵

۱۰– همکاری با سازمان های میان دولتی ۹۶

۱۱– اعمال اجرایی ۹۸

نتیجه ۹۹

گفتار دوم: ملاک ها ۱۰۱

۱– توانایی ایجاد توافق با سایر شخصیت های حقوقی بین المللی ۱۰۰

۲– حق طرح دعوا و شکایت در دادگستری های بین المللی و داوری بین المللی ۱۰۱

الف) خلاء ناشی از نبود ساز کار دسترسی به محاکم بین المللی ۱۰۳

ب) گزینه های پیش رو ۱۰۵

نتیجه بحث ۱۰۶

۳– مورد خطاب قرار گرفتن توسط اسناد و مراجع بین المللی مستقیما تحت حقوق بین الملل ۱۰۶

الف) توانایی پذیرش تکالیف ۱۰۷

ب) مشارکت در اجرای تحریم ها یا مورد تحریم قرار گرفتن ۱۰۸

۴– داشتن ماهیتی مجزا از اعضا و اجزای خود ۱۰۹

۵– سهم سازمان های غیردولتی در منابع حقوق بین المللی ۱۱۰

الف) معاهده و عرف ۱۱۰

ب) سایر منابع ۱۱۱

۶– رضایت شخصیت های حقوقی بین المللی؛ اقبال عمومی و جایگاه شناسایی ۱۱۲

فصل سوم: مشوق ها و موانع شخصیت یابی سازمان های غیردولتی ۱۱۵

مبحث اول: نقاط مثبت ۱۱۶

گفتار اول: ویژگی های اصلی ۱۱۶

۱– جدیت ۱۱۷

۲– پژوهش های عمیق ۱۱۷

۳– تمرکز بر یک مساله ۱۱۹

۴– مشروعیت نزد افکار عمومی ۱۱۹

گفتار دوم: سایر موارد ۱۲۰

۱– داشتن ارکان دایمی ۱۲۱

۲– بی طرفی ۱۲۲

۳– انعطاف در برقراری رابطه با دولت ها و کسب قدرت ۱۲۳

۴– شبکه های ارتباطی قوی ۱۲۴

مبحث دوم: مشکلات و موانع ۱۲۴

گفتار اول: مشکلات داخلی ۱۲۵

۱– عملکردی ۱۲۵

الف) گزارش دهی غیر مسجل و با دقت کم ۱۲۵

ب) ابزاری عمل کردن: ۱۲۶

پ) وابستگی فکری به دولت های قدرتمند: ۱۲۷

ت) تمرکز در کشور های غربی ۱۲۷

ث) تاثیر پذیری از سیاست و حوادث سیاسی ۱۲۸

ج) عدم ارتباط با جامعه ملی با گستره زیادی از مردم ۱۲۹

۲– ساختاری ۱۲۹

الف) ساختار غیر دمکراتیک ۱۳۰

ب) عدم پاسخ گویی به اعضا ۱۳۰

۳– مالی ۱۳۱

الف) عدم وجود در آمد کافی و ثابت ۱۳۲

ب) وابستگی به کمک های دولتی ۱۳۲

پ) حیف و میل وجوه یا مصرف نابجای آن ها ۱۳۴

نتیجه ۱۳۴

۴– فقدان سازکار مسولیت پذیری ۱۳۵

۵– ایجاد تحت نظام حقوقی داخلی ۱۳۵

بایسته ها ۱۳۶

گفتار دوم: موانع خارجی ۱۳۷

۱– تعارض با حاکمیت دولت ها ۱۳۸

الف) ماهیت مداخله گرایانه فعالیت های سازمان های غیردولتی ۱۴۰

ب) لزوم رضایت دولت ها ۱۴۱

۲– ملاحظات امنیتی و نظم عمومی ۱۴۲

۳– تکثر و عدم هماهنگی میان سازمان های غیردولتی ۱۴۳

۴– عدم اطمینان ۱۴۴

نتیجه فصل سوم ۱۴۶

فصل چهارم: راه های پیش رو و چشم انداز مساله ۱۴۷

مبحث اول: راه های حل مساله شخصیت حقوقی بین المللی سازمان های غیردولتی ۱۴۸

گفتار اول: رویه های موجود در برسمیت شناسی شخصیت حقوقی بین المللی سازمان های غیردولتی ۱۴۹

۱– معاهده استراسبورگ ۱۴۹

۲– کمیسیون حقوق بشر و خلق ها ۱۵۱

گفتار دوم: برسمیت شناسی محدود ۱۵۲

۱– اعطای شخصیت حقوقی در روابط دو جانبه ۱۵۲

۲– ایجاد سازمانی با ماهیت دو گانه ۱۵۴

۳– برسمیت شناسی دو فاکتو ۱۵۶

الف) ایجاد امکان فعالیت راحت تر ۱۵۷

ب) امکان نظارت و رصد فعالیت های آتی ۱۵۷

گفتار سوم: برسمیت شناسی فراگیر ۱۵۷

۱– ایجاد نهاد مشترک (مختلط) ۱۵۸

۲– قایل شدن قسمتی از شخصیت حقوقی بین المللی برای سازمان های غیردولتی ۱۵۹

۳– انعقاد معاهده فراگیر ۱۶۰

۴– سپردن مسیولیت به دولت محل ایجاد ۱۶۱

۵– تعیین معیار ۱۶۲

۶– عضویت سازمان های بین المللی میان دولتی و دولت ها ۱۶۳

۷– ایجاد آیین شکلی خاص ۱۶۴

مبحث دوم: چشم انداز بحث ۱۶۵

گفتار اول: تغییرات حوزه شخصیت حقوق بین الملل در آینده ۱۶۷

۱– نیاز های جهانی ۱۶۷

۲– تغییر تکامل مفهوم و مساله شخصیت حقوقی ۱۶۸

۳– تغییر نظم جهانی ۱۶۹

۴– گسترش تکنولوژی ۱۷۰

گفتار دوم: شخصیت سازمان های غیردولتی در آینده ۱۷۱

۱– روند نقش یابی ۱۷۱

۲– روند رفع موانع و اطمینان سازی ۱۷۲

نتیجه ۱۷۴

فهرست منابع و مآخذ ۱۷۶

فهرست اسناد و معاهدات بین المللی ۱۸۱

کلیدواژه ها

  • شخصیت حقوقی
  • موجودیت
  • شخصیت حقوقی بین المللی
  • تابعان حقوق بین الملل
  • مشارکت
  • سازمان های غیر دولتی
  • سازمان های بین المللی
  • حقوق بین الملل
  • مشارکت
  • روابط بین المللی