شرایط و شیوه صدور احکام غیابی با رویکردی بر رویه قضایی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
شرایط و شیوه صدور احکام غیابی با رویکردی بر رویه قضایی ایران
عنوانشرایط و شیوه صدور احکام غیابی با رویکردی بر رویه قضایی ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوصابر ملایی سغین
استاد راهنمامحمدخلیل صالحی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه قم



شرایط و شیوه صدور احکام غیابی با رویکردی بر رویه قضایی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط صابر ملایی سغین، با راهنمایی محمدخلیل صالحی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

یکی از مسایل مورد بحث در نظام های حقوقی معاصر از یک طرف و در آیین دادرسی کیفری داخلی و بین المللی از سوی دیگر، مسیله دادرسی غیابی است. هر کدام از نظام های دادرسی کیفری برای مجاز یا ممنوع دانستن محاکمات غیابی ، دلایل و توجیهاتی دارند. در نظام دادرسی اتهامی ، علی الاصول محاکمه غیابی جایز دانسته نشده است. در برابر، در نظام دادرسی تفتیشی، انجام محاکمه غیابی متهم را مطابق اصول می دانند. مبنای اصلی ممنوعیت یا جواز رسیدگی غیابی نیز بر ماهیت هر دو نظام دادرسی پیش گفته برمی گردد. بر مبنای هدف ارایه این پایان نامه ،عدم حضور متهم یا وکیل او ، نفرستادن لایحه از سوی آنها ،مسبوق بودن حکم به تجدید نظر خواهی ، محکومیت تجدید نظر خوانده ، عدم تاثیر ابلاغ واقعی از جمله شرایط صدور حکم غیابی در مرحله بدوی و تجدید نظر در نظام کیفری ایران می باشد و در شیوه صدور حکم غیابی اختصاص حکم غیابی به متهم ، استفاده تجدید نظر خوانده از حقوق واخواه و صدور رای در ماهیت مورد توجه است . آثار حکم غیابی از لحاظ حقوق و تکالیف محکوم له و محکوم علیه مشخص می نماید که اصل بر رسیدگی حضوری است و دادرسی غیابی استثنایی است که مقنن وضع نموده است . قانون آیین دادرسی کیفری ایران دادرسی غیابی را بدون محدودیت – به استثناء جرایم حق اللهی – در همه جرایم پیش بینی نموده است و تضمین و معیاری را هم مدنظر قرار نداده و به نظر می رسد در جرایم جزیی توسل به آن نباید ممنوع باشد لکن در جرایم مهم به ویژه جرایم جنایی باید همراه با محدودیت هایی باشد. لذا نتیجه حاصل از مباحث فوق می تواند راهنمای قانون گذار در تصویب مقررات مربوط به نحوه برگزاری محاکمات غیابی ، آثار آن و نزدیک کردن قوانین به معیارهای قواعد معاهداتی بین المللی در این زمینه باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

الف: بیان مساله ۲

ب:سوالات و فرضیات ۴

ج:سابقه و پیشینه تحقیق ۵

د:اهداف تحقیق ۵

ه:ضرورت انجام تحقیق ۵

و:روش تحقیق ۵

ز:چارچوب نظری تحقیق ۶

فصل اول: مفهوم شناسی، تاریخچه و مبانی احکام غیابی ۷

مبحث اول: مفهوم شناسی ۷

گفتار اول:حکم ۷

گفتار دوم: رای ۸

گفتار سوم:حکم غیابی ۹

گفتار چهارم: قرار غیابی ۱۳

مبحث دوم: پیشینه صدور احکام غیابی ۱۵

گفتاراول: صدور حکم غیابی قبل از انقلاب اسلامی ایران ۱۵

گفتار دوم: صدور حکم غیابی بعد از انقلاب اسلامی ۱۷

گفتار سوم:حق الله و حق الناس ۱۹

الف:تعریف حق الله و حق الناس ۱۹

ب:مصادیق حق الله و حق الناس در حقوق کیفری ۲۰

ج:آثار تفکیک حق الله و حق الناس ۲۱

مبحث سوم : مبانی صدور حکم غیابی ۲۲

گفتار اول: مبانی شرعی ۲۲

الف: روایاتی که بر جواز حکم غیابی دلالت دارند ۲۲

ب: روایاتی که ضرورت استماع دفاع مدعی علیه را برای صدور حکم تاکید ورزیده اند ۲۴

ج: حکم غیابی در فتاوا و نظرات فقها ۲۶

گفتار دوم: مبانی عرفی ۳۰

الف: مبانی صدور احکام غیابی براساس نظامات دادرسی ۳۰

۱–اتهامی و تفتیشی ۳۰

۲– محاکه غیابی در نظام حقوق کامن لا ۳۴

۳– نظام حقوقی رومی – ژرمنی ۳۵

ب: صدور حکم غیابی بر اساس اصول دادرسی عادلانه ۳۸

۱– اصول دادرسی عادلانه در اسناد بین المللی ۳۸

۲– اصول دادرسی عادلانه اسلامی ۴۰

ج: رجحان حکم حضوری بر حکم غیابی (استثناء بودن حکم غیابی) ۴۱

د:شاخص های توصیف حکم غیابی ۴۲

۱– نقش متهم ۴۲

۲– نقش ابلاغ ۴۴

فصل دوم: شرایط صدورحکم غیابی بارویکردی بر رویه قضایی ایران۴۷

مبحث اول: شرایط صدور حکم غیابی در مرحله بدوی ۴۷

گفتار اول: حضور و فراهم بودن امکان دفاع برای خوانده متهم(خوانده) ۴۷

گفتار دوم: دفاع کتبی ۵۳

گفتارسوم: احراز اطلاع خوانده (متهم)خوانده از دادرسی ۵۵

گفتارچهارم: عدم حضور وکیل ۵۵

گفتار پنجم: واقعی بودن ابلاغ احضاریه ۵۶

گفتار ششم: ابلاغ به اشخاص حقوقی ۵۸

مبحث دوم: شرایط صدور حکم غیابی در مرحله تجدید نظر ۶۰

گفتار اول: مسبوق بودن حکم به تجدید نظر خواهی ۶۰

گفتار دوم: محکومیت تجدید نظر خوانده ۶۲

گفتار سوم: عدم حضور تجدید نظر خوانده و عدم تقدیم لایحه ۶۲

گفتار چهارم: عدم تاثیر ابلاغ واقعی ۶۲

مبحث سوم: مطالعه تطبیقی در اسناد کیفری بین المللی ۶۳

گفتار اول: حقوق متهم در اسناد کیفری بین المللی ۶۳

گفتار دوم:لوازم محاکمه عادلانه ۶۴

فصل سوم: شیوه صدور حکم غیابی با رویکردی بر رویه قضایی ایران ۷۰

مبحث اول: شیوه صدور حکم غیابی در مرحله ی بدوی ۷۰

گفتاراول: اختصاص حکم غیابی به خوانده (متهم) ۷۰

گفتار دوم: شمول قاعده ی حکم غیابی نسبت به امور حسبی ۷۲

گفتار سوم: بررسی ماده۴۰۶قانون آیین دادرسی کیفری۱۳۹۲ازلحاظ جرایم مهم و غیرمه ۷۴

گفتار چهارم: مستثنیات قاعده ی حکم غیابی در مرحله ی بدوی ۷۵

الف: صدور قرار ۷۵

ب: حکم اعسار از هزینه دادرسی ۷۶

مبحث دوم:شیوه صدور حکم غیابی در مرحله تجدیدنظر ۷۶

گفتار اول: صدور رای در ماهیت ۷۶

گفتار دوم: استفاده تجدید نظر خوانده از حقوق واخواه ۷۶

گفتار سوم: مستثنیات رای غیابی در مرحله ی تجدید نظر ۷۷

الف: صدور قرار ۷۷

ب:صدور حکم علیه شاکی بدوی ۷۸

مبحث سوم: محاکمه غیابی در رویه دادگاه های کیفری بین المللی ۷۸

گفتار اول:محاکمه غیابی در رویه دادگاههای کیفری بین المللی ۷۸

گفتار دوم: محاکمه غیابی در دادگاه های کیفری بین المللی شده ۸۳

گفتار سوم: حضور فیزیکی متهمین در دادگاه های کیفری بین المللی ۸۵

فصل چهارم: اعتراض و آثار احکام غیابی کیفری ۸۷

مبحث اول: مبانی قانونی اعتراض به حکم غیابی ۸۷

گفتار اول: اطلاع محکوم علیه از حکم غیابی ۸۸

گفتار دوم: رعایت مهلت اعتراض ۸۹

گفتار سوم: حفظ حق واخواهی در صورت عدم ابلاغ واقعی ۹۳

مبحث دوم: آثار حکم غیابی نسبت به محکوم علیه


گفتار اول: حقوق محکوم علیه حکم غیابی ۹۴

الف: حق ابلاغ واقعی حکم ۹۴

ب: حق اعتراض به حکم ۹۵

ج: مهلت اعتراض به احکام غیابی ۹۷

د: نحوه محاسبه و هزینه دادرسی در احکام غیابی کیفری ۱۰۰

گفتاردوم: اجرای احکام کیفری ۱۰۱

گفتار سوم: اثر تعلیقی اجرای حکم ۱۰۳

مبحث سوم: آثار حکم غیابی نسبت به محکوم له ۱۰۴

گفتار اول: حقوق محکوم له حکم غیابی ۱۰۴

گفتار دوم: تکالیف محکوم له غیابی ۱۱۰

گفتار سوم: شرایط شکلی ، ماهوی و مرجع صالح در رسیدگی به واخواهی ۱۱۳

الف: شرایط شکلی واخواهی ۱۱۳

ب: شرایط ماهوی رسیدگی به واخواهی ۱۱۵

نتیجه و پیشنهادها ۱۱۷

منابع ۱۲۲

کلیدواژه ها

  • دادرسی غیابی
  • دادرسی اتهامی
  • دادرسی غیابی
  • دادرسی تفتیشی
  • حکم غیابی
  • رویه قضایی
  • صدور حکم
  • ایران