شناسایی آسیب های روانی قابل جبران در حقوق انگلستان و ایران

شناسایی آسیب های روانی قابل جبران در حقوق انگلستان و ایران نام مقاله ای از سید حسین صفایی معافی و اکبر ایمانپور و رضا دریایی است که در دوره ده شماره یک فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.

چکیده

آسیب روانی، یعنی هرگونه لطمه به سلامت اشخاص که موجب اختلال روانی آنان گردد. دامنه چنین آسیب‌هایی می­تواند از اندوه ساده تا اختلالات روانی گسترش داشته باشد. با توجه به اینکه تعداد بسیاری از اشخاص در معرض آسیب روانی هستند، جبران بدون ضابطه آسیب روانی سبب بروز دعاوی بیشمار خواهد شد و دستگاه قضایی کشور را با مشکل مواجه می­کند. آیا در دو نظام حقوقی ایران و انگلستان، ضابطه­ای برای محدود ساختن ضررهای روانی جبران­پذیر مقرر شده است؟ آیا ضابط مقرر، کارایی داشته است و می‌تواند عدالت را محقق نماید؟ محاکم انگلیسی صرفاً «بیماری­های روانی شناخته» شده­ در روان‌پزشکی را موجب مسئولیت می‌دانند و دیگر تألمات روانی را قابل جبران تلقی نکرده­اند. در حقوق ایران، به­رغم آنکه برخی دادگاه‌های ایرانی به جبران تألمات عاطفی رأی داده­اند، لیکن از ماده 1 قانون مسئولیت مدنی و ماده 676 قانون مجازات اسلامی، می­توان شرط «بیماری بودن» آسیب روانی را دریافت کرد، و در حقوق ایران نیز صرفاً «بیماری­های روانی» را جبران­پذیر دانست. در این مقاله نشان داده خواهد شد که با اعمال این ضابطه، ورود دعاوی بی­شمار و متقلبانه به دادگاه­ها کاهش خواهد یافت و جلوی صرف هزینه­های هنگفت را برای جبران ناراحتی‌های روانی که گذرا هستند و اختلالی در زندگی عادی زیان­دیده ایجاد نمی­کنند، خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

• مسئولیت مدنی
• آسیب روانی
• بیماری روانی
• خسارت معنوی
• ارش