شهرک‌سازی و شهرک‌نشینی در مناطق اشغالی از منظر حقوق کیفری بین‌المللی
شهرک‌سازی و شهرک‌نشینی در مناطق اشغالی از منظر حقوق کیفری بین‌المللی نام مقاله ای از محمد هادی ذاکر حسین بوده که در شماره اول دوره شانزدهم (فروردین 1403) مجله علمی مطالعات حقوقی منتشر شده است.
چکیده
نظم و نظام نوین جهانیِ مبتنی بر منشور ملل متحد با بنیان نهادن اصل ممنوعیت توسل به‌زور نظامی و محترم شمردن تمامیت ارضی و استقلال سیاسی جوامع، اشغال سرزمین‌ها را ممنوع و مصداق تجاوز سرزمینی قلمداد کرده است. حقوق بشردوستانه نیز به حمایت از این آموزه برخاسته و با تأکید بر موقتی‌بودن وضعیت اشغال نظامی، به ممنوعیت هرگونه اقدام منتج به تغییر بافت جمعیت مناطق اشغالی حکم کرده است. در این میان، انتقال اجباری یا اخراج جمعیت مناطق اشغالی به مناطق دیگر در کنار انتقال جمعیت قوای اشغالگر به سرزمین‌های اشغال‌شده ازجمله نقض‌های فاحش حقوق بشردوستانه تلقی شده است. قربانی اصلی این جنایات جنگی حق بنیادین تعیین سرنوشت مردم تحت اشغال است. مقاله حاضر در پرتو آموزه‌های حقوق بشردوستانه و قواعد مسئولیت کیفری بین‌المللی به دنبال پاسخ‌دهی به این پرسش است که شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی در مناطق اشغالی فلسطین و همچنین شهرک‌نشینی یهودیان در این مناطق چه حکمی دارد. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، شهرک‌سازی‌های اسرائیل که مستلزم پاک‌سازی قومی مناطق اشغال‌شده است در کنار ساکن‌سازی شهرک‌نشینان در این مناطق یک رفتار مجرمانه مسئولیت آفرین تلقی می‌شود. همچنین، شهرک‌نشینی داوطلبانه ازآنجاکه تحقق‌بخش جرم جنگی انتقال جمعیت به مناطق اشغالی است مسئولیت کیفری شهرک‌نشینان را به دنبال می‌آورد. علاوه بر قوای اشغالگر و شهرک‌نشینان، شرکت‌های تجاری که در امر شهرک‌سازی‌ها و تسهیل شهرک‌نشینی مشارکت دارند نیز به دلیل معاونت در ارتکاب این جنایت جنگی دارای مسئولیت هستند.
کلیدواژه ها
- اشغال
- انتقال
- اخراج
- جمعیت غیرنظامی
- معاونت در جرم
- تجارت مسئولانه