صدمات و ارد بر تکلم و جبران خسارت آن از منظر فقه امامیه و علوم جنایی با تاکید بر حقوق کیفری افغانستان
 | |
| عنوان | صدمات و ارد بر تکلم و جبران خسارت آن از منظر فقه امامیه و علوم جنایی با تاکید بر حقوق کیفری افغانستان |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | سید مظفر محمودی |
| استاد راهنما | عادل ساریخانی |
| استاد مشاور | غلامرضا پیوندی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | جامعه المصطفی العالمیه |
صدمات و ارد بر تکلم و جبران خسارت آن از منظر فقه امامیه و علوم جنایی با تاکید بر حقوق کیفری افغانستان عنوان رساله ای است که توسط سید مظفر محمودی، با راهنمایی عادل ساریخانی و با مشاوره غلامرضا پیوندی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.
چکیده
تکلم برجسته ترین امتیاز انسان است که در اثر همکاری و هماهنگی اعضای مختلف پدید آمده و در ایجاد تعامل و برقراری ارتباطات نقش اساسی دارد، تعرض به تمامیت جسمانی اشخاص، تکلم را نیز در مخاطره قرار داده و صدماتی بر آن وارد می کند، آثار زیانبار فقدان تکلم این مسیله را برجسته می سازد که صدمات وارده چگونه قابل جبران است، جستار حاضر در جهت پاسخ دهی به مسیله فوق، صدمات وارد بر تکلم و جبران خسارت آن را از منظر فقه امامیه و علوم جنایی با تاکید بر حقوق کیفری افغانستان بررسی نموده است. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی– توصیفی و با استناد به متون روایی و نظریات فقهی و حقوقی به صورت کتابخانه ای انجام یافته و به نتایجی دست یافته است. بر اساس نتایج تحقیق، از بین بردن کامل تکلم (لال کردن)، سلب بخشی از تکلم، استیصال زبان و اختلال در سخن گفتن، مهم ترین صدمات وارد بر تکلم محسوب گردیده و از منظر فقه امامیه و حقوق کیفری افغانستان با ضمانت اجراهای دیه و ارش جبران می گردد، با این توضیح که از بین بردن تمام تکلم با پرداخت دیه کامل از سوی جانی جبران پذیر است، خسارت سلب بخشی از تکلم با معیار حروف معجم سنجش می شود. در مواردی که سلب جزیی کلام در اثر استیصال زبان حادث شده باشد، نظریات مختلف است؛ نظر مشهور در فقه امامیه منفعت زبان را ملاک قرار داده و به دیه حکم نموده است؛ اما حقوق جزای افغانستان که از فقه حنفی تبعیت نموده است، به حکومت عدل نظر دارد. در بررسی ها معلوم شد جنایت که موجب اختلال تکلم باشد، دیه مقدر شرعی نداشته و خسارت وارده با ارش جبران می شود و جنایتی که صوت را زایل نماید نیز مشمول حکم دیه است؛ خسارت زوال تمام صوت با دیه کامل و زوال بخشی از صوت با پرداخت ارش جبران می شود. در جریان تحقیق روشن شد که اگر سلب تکلم با سلب منافع دیگری همراه شود، به تعداد منافع از دست رفته دیه لازم می گردد و در صورتی که سلب تکلم با صدمات برخی از اعضای بدن همراه گردد، نظریه ارجح آن است که اگر ضربه واحد سبب دو جنایت بوده و یکی از دو جنایت از آثار دیگری نباشد، دیات تداخل می نماید؛ اما حقوق کیفری افغانستان تنها در زوال منفعت عقل که با جراحت توام باشد به تداخل دیات حکم داده و در سایر منافع به عدم تداخل نظر دارد. روند تحقیق به این امر منتهی شد که اگر قدرت تکلم مجنی علیه برگردد، دیه پرداختی نیز به جانی مسترد می گردد؛ مشروط بر این که وضعیت بوجود آمده کاشف از آن باشد که زوال تکلم عارضی بوده و قابلیت سخن گفتن از بین نرفته است؛ در غیر این صورت، بازگشت تکلم اتفاق نادر محسوب گردیده و دیه پرداختی به جانی بر نمی گردد.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
الف: بیان مسیله
ب: پرسش های تحقیق
ج: فرضیه های تحقیق
د: پیشینه تحقیق
ه: ضرورت انجام تحقیق
و: اهداف تحقیق
ز: نظریه پردازی یا نوآوری
ح: روش تحقیق و گرد آوری مطالب
ط: قلمرو تحقیق
ی: محدودیت ها
ک: ساختار تحقیق
بخش اول: مفاهیم، کلیات و انواع صدمات وارد بر تکلم ۱۱ فصل اول: مفاهیم
مبحث اول: مفهوم تکلم و واژگان مرتبط
گفتار اول: مفهوم تکلم
بند اول: معنای لغوی تکلم
بند دوم: معنای اصطلاحی تکلم
گفتار دوم: واژگان مترادف با تکلم(قول و نطق)
بند اول: کلمه نطق
بند دوم: کلمه قول
گفتار سوم: واژگان مرتبط با تکلم (زبان، ارتباط)
بند اول: زبان
بند دوم: ارتباط
مبحث دوم: مفهوم صوت، صدمات، خسارت و جبران خسارت
گفتار اول: مفهوم صوت
گفتار دوم: مفهوم صدمات
گفتار سوم: مفهوم خسارت و جبران خسارت
بند اول: معنی لغوی و اصطلاحی خسارت
بند دوم: مقصود از جبران خسارت
مبحث سوم: مفهوم دیه
گفتار اول: معنای لغوی دیه
گفتار دوم: دیه در اصطلاح فقهای امامیه
گفتار سوم: دیه در حقوق کیفری ایران و افغانستان
بند اول: دیه در حقوق کیفری ایران
بند دوم: دیه در حقوق کیفری افغانستان (فقه حنفی)
گفتار چهارم: جمع بندی مطالب در مفهوم دیه
مبحث چهارم: مفهوم ارش و حکومت
گفتار اول: مفهوم ارش
بند اول: معنای لغوی ارش
بنددوم: ارش در اصطلاح فقهای امامیه
بند سوم: ارش در حقوق کیفری ایران و افغانستان
گفتار دوم: مفهوم حکومت
بند اول: معنای لغوی حکومت
بند دوم: حکومت در اصطلاح فقهای امامیه
بند سوم: حکومت در حقوق کیفری ایران و افغانستان
گفتار سوم: جمع بندی مطالب در مفهوم ارش و حکومت
فصل دوم: کلیات
مبحث اول: منشاء زبان و تکلم(وضع اولیه الفاظ)
گفتار اول: طبیعی بودن منشاء زبان
گفتار دوم: الهی بودن منشاء زبان
بند اول: شواهد تجربی بر الهی بودن منشاءزبان
بند دوم: ادله نقلی الهی بودن منشاء زبان
بند سوم: ادله عقلی بر الهی بودن منشاء زبان
گفتار سوم: قراردادی بودن منشاء زبان
بند اول: ادله نقلی بر قرار دادی بودن منشاء زبان
بند دوم: دلیل عقلی بر قرار دادی بودن منشاء زبان
گفتار چهارم: جمع بندی نظریات و نظریه منتخب در مورد منشاء زبان
مبحث دوم: اندام های موثر در تکلم
گفتار اول: اندام های تنفسی
بند اول: آناتومی و ساختار دستگاه تنفسی
بند دوم: عملکرد دستگاه تنفس
بند سوم: نقش دستگاه تنفسی در سخن گفتن
گفتار دوم: اندام های واک ساز
بند اول: آناتومی و ساختار حنجره
بند دوم: فیزیولوژی (عملکرد) حنجره
گفتار سوم: اندام های گویایی
بند اول: حلق
بند دوم: حفره بینی
بند سوم: دهان
بند چهارم: کام
بند پنجم: زبان
بند ششم: دندان ها
بند هفتم: لب ها
بند هشتم: سایر عضلات موثر در گفتار
گفتار چهارم: اندام های مغزی–عصبی
بند اول: ساختار سیستم عصبی
بند دوم: نقش سیستم عصبی در تولید گفتار
فصل سوم: گونه ها و مصادیق صدمات وارد بر تکلم
مبحث اول: صدمات ناشی از ضایعات مغزی و عصبی
گفتار اول : آفازی ( زبان پریشی)
بند اول: تعریف آفازی
بند دوم: انواع آفازی
گفتار دوم: دیز آرتری (گفتار فلجی)
بند اول: تعریف و علت شناسی
بند دوم: انواع دیز آرتری
مبحث دوم: صدمات تکلمی با منشاء اختلالات دستگاه صوتی
گفتار اول: اختلالات تارهای صوتی
بند اول: فلج طناب های صوتی
بند دوم: پولیپ های طناب صوتی
بند سوم: ندول های صوتی یا ندول خوانندگان
بند چهارم: استفاده نادرست از تارهای صوتی vocal Abuse
گفتار دوم: سوختگی ها، التهاب و آسیب اعصاب حنجره
بند اول: سوختگی های حنجره
بند دوم: التهاب حنجره مزمن غیر اختصاصی
بند سوم: آسیب اعصاب کنترل کننده حنجره
مبحث سوم: اختلالات سلیسی گفتار
گفتار اول: لکنت زبان
بند اول: تعریف لکنت زبان
بند دوم: علت شناسی
بند سوم: ویژگی های لکنت زبان و اختلالات توام با آن
گفتار دوم: شتابان گویی
بند اول: تعریف و سبب شناسی
بند دوم: ویژگی های شتابان گویی
گفتار سوم: نارساگویی
گفتار چهارم: خموشی
گفتار پنجم: بریده گویی
مبحث چهارم: اختلالات ناشی از نقایص دهانی
گفتار اول: شکاف کام و لب
بند اول: طبقه بندی شکاف کام و لب
بند دوم: نقش شکاف کام و لب در اختلال گفتار
گفتار دوم: نقص و جرح زبان، دندان و لثه ها
بخش دوم: احکام کیفری و جبران خسارت صدمات وارد بر تکلم از منظر فقه امامیه و علوم جنایی، با تاکید بر حقوق کیفری افغانستان
فصل اول: بهره گیری از ضمانت اجرای کیفری قصاص و حبس در صدمات وارد بر تکلم
مبحث اول: ضمانت اجرای کیفری قصاص در صدمات وارد بر تکلم
گفتار اول: ادله و مستندات قصاص زبان و لب ها
بند اول: مستندات قرآنی قصاص اعضاء (زبان و لب ها)
بنددوم: مستندات روایی قصاص اعضاء
بندسوم: اجماع بر مشروعیت قصاص اعضاء(زبان و لب ها)
گفتار دوم: شرایط اجرای قصاص عضو(زبان و لب ها)
بند اول: شرایط عمومی قصاص زبان
بند دوم: شرایط اختصاصی قصاص زبان
گفتار سوم: قصاص زبان و لب ها در حقوق کیفری ایران و افغانستان
بند اول: قصاص زبان و لب ها در حقوق کیفری ایران
بنددوم: قصاص زبان و لب ها در حقوق کیفری افغانستان
مبحث دوم: ضمانت اجرای کیفری حبس در صدمات وارد بر تکلم
فصل دوم: جبران خسارت صدمات وارد بر تکلم با ضمانت اجرای مدنی
مبحث اول: جبران خسارت از بین بردن تمام تکلم(لال کردن)
گفتار اول: خسارت زوال تمام تکلم بدون قطع زبان (لال شدن)
بند اول: خسارت زوال تکلم از منظر فقه امامیه
بند دوم: خسارت زوال تمام تکلم از منظر حقوق کیفری
گفتار دوم: خسارت سلب تمام تکلم در فرض جنایت بر زبان
بند اول: سلب تکلم و قطع کامل زبان از منظر فقه امامیه
بند دوم: قطع کامل زبان در حقوق کیفری ایران و افغانستان
گفتار سوم: خسارت سلب تکلم کودکان و نوزادان
بند اول: خسارت زبان نوزادان و کودکان از منظر فقه امامیه
بند دوم: خسارت زبان کودکان و نوزادان در حقوق کیفری ایران و افغانستان
مبحث دوم: جبران خسارت از بین بردن بخشی از تکلم
گفتار اول: از بین بردن بخشی از تکلم بدون قطع زبان
بند اول: جبران خسارت زوال بخشی از تکلم از منظر فقه امامیه
بند دوم: جبران خسارت زوال بخشی از تکلم از منظر حقوق کیفری
بند سوم: ملاک تعیین خسارت در زوال بخشی از تکلم
گفتار دوم: خسارت سلب بخشی از تکلم در معیت قطع بخشی از زبان
بند اول: دیه تکلم در فرض جنایت بر قسمتی از زبان از منظر فقه امامیه
بند دوم: دیه تکلم در جنایت بر قسمتی از زبان از منظر حقوق کیفری
مبحث سوم: جبران خسارت اختلالات تکلم
گفتار اول: جبران خسارت اختلالات تکلم از منظر فقه امامیه
بند اول: خسارت سرعت و سنگینی در سخن گفتن
بند دوم: از بین رفتن مفهوم کلام در اثر جنایت وارده
بند سوم: حکم تغییر و تبدیل حروف
بندچهارم: نقص در ادای حروف
بند پنجم: از بین بردن تکلم فرد مختل الکلام
بند ششم: اختلال تکلم در اثر آسیب لب ها، گلو و لحیین
گفتار دوم: خسارت اختلال در تکلم در قوانین کیفری ایران و افغانستان
بند اول: خسارت اختلالات تکلم در حقوق کیفری ایران
بند دوم: اختلالات تکلم از منظر حقوق کیفری افغانستان
مبحث چهارم: خسارت زوال صوت در فقه امامیه و حقوق کیفری افغانستان
گفتار اول: میزان خسارت از بین بردن تمام صوت
بند اول: دیه زوال تمام صوت در فقه امامیه
بند دوم: دیه تمام صوت در حقوق کیفری ایران و افغانستان
گفتار دوم: خسارت از بین بردن بخشی از صوت
مبحث پنجم: تغییر میزان دیه تکلم
گفتار اول: افزایش میزان دیه تکلم
بند اول: رابطه دیه تکلم با خسارات جرح و قطع عضو
بند دوم: رابطه دیه تکلم با دیات سایر منافع بدن
گفتار دوم: کاهش میزان دیه تکلم (حکم برگشت تکلم)
بند اول: حکم برگشت تکلم از منظر فقه امامیه
بند دوم: برگشت تکلم در حقوق کیفری ایران و افغانستان
خاتمه: یافته های تحقیق و پیشنهادات
بند اول: یافته های تحقیق
بند دوم: پیشنهادات
ضمایم و جدول ها:
منابع و مآخذ:
الف: منابع فارسی
ب: منابع عربی
ج: پایان نامه و رساله ها
د: مجلات و نشریات
ه: قوانین
و: نرم افزا رها
کلیدواژه ها
- تکلم
- صدمات
- جبران خسارت
- دیه
- فقه امامیه
- حقوق کیفری افغانستان