صلاحیت سرزمینی دادگاه‌های ایران نسبت به جرایم ارتکابی در فضای سایبر
صلاحیت سرزمینی دادگاه‌های ایران نسبت به جرایم ارتکابی در فضای سایبر نام مقاله ای از نجمه غفاری الهی کاشانی است که در شماره 34 (مرداد 1397) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.
چکیده
ماهیت خاص فضای سایبر و جرایم ارتکابی در آن باعث شد که قانون‌گذار علی‌رغم وجود مقررات عام در خصوص صلاحیت، در مورد جرایم رایانه‌ای نیز به طور خاص به وضع قاعده بپردازد. به طوری که ابتدا در فصل یکم بخش آیین دادرسی قانون جرایم رایانه‌ای مصوب 05/03/1388 به موضوع صلاحیت پرداخته و سپس بر اساس ماده 698 قانون دادرسی کیفری مصوب 1392، با نسخ موارد مربوط به دادرسی در قانون مذکور و اعمال تغییرات جزئی، مقررات مربوط به آیین دادرسی جرایم رایانه‌ای و از جمله بحث صلاحیت را به قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 04/12/1392 الحاق نمود. با وجود این بخش آیین دادرسی جرایم رایانه‌ای در قانون آیین دادرسی کیفری، حاوی مقررات ضعیف و مجملی در باب صلاحیت سرزمینی که مهم‌ترین اصل صلاحیتی در عرصه حقوق جزای بین‌الملل محسوب می‌شود، می‌باشد. به طوری که در این بخش برای تعیین قلمرو حاکمیت ایران و محل وقوع جرایم سایبری که دو رکن اصلی برای اعمال صلاحیت سرزمینی محسوب می‌شود، ضابطه دقیقی ارائه نشده است. در مقاله حاضر با ابهام‌زدایی از عبارات مجمل مقررات مربوط به جرایم رایانه‌ای در باب اصل صلاحیت سرزمینی و ارائه راهکارهایی در خصوص خلأهای موجود در این زمینه، ملاحظه می‌شود که چه زمانی دادگاه‌های ایران بر اساس اصل صلاحیتی مذکور نسبت به جرایم سایبری صالح به رسیدگی خواهند بود.
کلیدواژه ها
- جرم سایبری
- صلاحیت سرزمینی
- قلمرو حاکمیت در فضای سایبر
- محل وقوع جرم سایبری
- آیین دادرسی جرایم رایانه‌ای