صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر
عنوانصلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوسنا عزیززاده
استاد راهنمارویا معتمدنژاد
استاد مشاورپوریا عسکری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط سنا عزیززاده، با راهنمایی رویا معتمدنژاد و با مشاوره پوریا عسکری در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

دادگاه اروپایی حقوق بشر، اولین ساز و کار منطقه ای حمایت از حقوق بشر و آزادی های اساسی افراد به شمار می رود که به موجب کنوانسیون اروپایی حقوق بشر به وجود آمده است. این دادگاه با اتکا به کنوانسیون، پروتکل ها و تفسیر آن ها در قالب یک سند زنده و پویا، رویه قضایی غنی و بی–بدیلی را در حوزه حقوق بشر از خود به نمایش گذاشته است. با این حال، این دادگاه قبل از رسیدگی به هر پرونده باید وجود شرایطی از جمله صلاحیت (زمانی، مکانی، موضوعی و شخصی) را که به وسیله کنوانسیون تعیین شده است، حتی در صورت عدم ایراد خوانده احراز نماید. صلاحیت شخصی به معنای حق طرح دعوی در دادگاه اروپایی حقوق بشر می باشد و در صورت عدم احراز این صلاحیت، پرونده غیرقابل پذیرش اعلام خواهد شد. مهم ترین جنبه صلاحیت شخصی این است که فرد، قربانی یکی از حقوق مندرج در کنوانسیون یا پروتکل های آن باشد و در صلاحیت دولت خوانده قرار گیرد. با بررسی رویه قضایی و آرای دادگاه اروپایی حقوق بشر طی سالیان مختلف می–توان این گونه استنباط کرد که دادگاه در راستای حمایت عملی و موثر از حقوق مورد حمایت کنوانسیون به تفسیر موسع از صلاحیت شخصی و نفع حقوقی مرتبط با آن برای طرح دعوی دست زده است و پتانسیلی را برای گسترش آن ایجاد نموده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

بخش اول:

کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، دادگاه اروپایی حقوق بشر و صلاحیت شخصی این دادگاه در پرتو مواد کنوانسیون ۱

فصل اول: ساز و کارهای حمایت از حقوق بشر در شورای اروپا با تاکید بر کنوانسیون و دادگاه اروپایی حقوق بشر ۲

فصل دوم: تعریف صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر در پرتو مواد کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۴۳

نتیجه گیری ۵۴

بخش دوم:

بررسی صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر در پرتوی آرا و رویه قضایی این دادگاه ۵۷

فصل اول: مفهوم وضعیت قربانی در پرتو آرا و احکام قضایی ۵۸

نتیجه گیری: ۸۴

فصل دوم: تحت صلاحیت دولت خوانده قرار گرفتن افراد ۸۶

نتیجه گیری: ۱۳۸

ضمیمه ۱ ۱۴۰

ضمیمه ۲ ۱۴۱

فهرست منابع ۱۴۲



فهرست مطالب


بخش اول:

کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، دادگاه اروپایی حقوق بشر و صلاحیت شخصی این دادگاه در پرتو مواد کنوانسیون ۱

فصل اول: ساز و کارهای حمایت از حقوق بشر در شورای اروپا با تاکید بر کنوانسیون و دادگاه اروپایی حقوق بشر ۲

گفتار اول: کلیات ۲

گفتار دوم: شورای اروپا ۵

بند اول: اهداف شورای اروپا ۵

بند دوم: ارکان تصمیم گیری شورای اروپا ۶

گفتار سوم:کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۸

بند اول: تاریخچه تدوین کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۸

بند دوم: طبقه بندی کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۱۰

الف: بین المللی یا منطقه ای بودن کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۱۰

ب: عام یا خاص بودن کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۱۰

پ: الزام آور یا غیرالزام آور بودن کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۱۱

بند سوم: مواد کنوانسیون و پروتکل های الحاقی ۱۱

الف: حقوق حمایت شده در کنوانسیون ۱۲

ب: پروتکل های الحاقی به کنوانسیون ۱۳

بند چهارم: حق شرط نسبت به کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۱۴

الف: تعریف حق شرط ۱۴

ب: تحلیل محتوای شرط ۱۵

پ: اعمال حق شرط نسبت به کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۱۷

بند پنجم: امکان عدول از مواد کنوانسیون ۱۹

گفتار چهارم: دادگاه اروپایی حقوق بشر ۱۹

بند اول: صلاحیت دادگاه ۲۰

الف: ارایه نظر مشورتی در ارتباط با تفسیر پروتکل و کنوانسیون ها ۲۰

ب: قضاوت و رسیدگی عادی ۲۱

پ: صلاحیت تفسیری ۲۳

ت: صلاحیت سازشی: ۲۳

بند دوم: حجم کاری دادگاه ۲۴

الف: آمار و ارقام مربوط به حجم کاری دادگاه ۲۵

ب: تاریخچه اصلاحات ۲۶

بند سوم: قضات دادگاه ۲۹

الف: قضات ملی ۳۱

ب: امتناع قاضی از رسیدگی به پرونده: ۳۱

بند چهارم: بودجه دادگاه ۳۱

بند پنجم: مراحل مختلف رسیدگی نزد دادگاه ۳۱

بند ششم: تفاوت شعبه و بخش ۳۲

بند هفتم: ورود شخص ثالث ۳۳

بند هشتم: تجدید نظر از آرای دادگاه ۳۳

بند نهم: درخواست بررسی مجدد آرا ۳۳

بند دهم: اشتباه در آرا یا تصمیمات ۳۴

بند یازدهم: رای راهنما ۳۴

بند دوازدهم: مصالحه یا حل و فصل دوستانه ۳۴

بند سیزدهم: ارتباط نهادهای ملی حقوق بشر با دادگاه اروپایی حقوق بشر ۳۵

بند چهاردهم: اجرای تصمیمات دادگاه اروپایی حقوق بشر ۳۶

بند پانزدهم: تفسیر کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۳۸

الف: اصول حاکم بر تفسیر کنوانسیون ۳۹

ب: قواعد حاکم بر تفسیر کنوانسیون ۴۰

فصل دوم: تعریف صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر در پرتو مواد کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۴۳

گفتار اول: تعریف صلاحیت ۴۳

بند اول: بررسی و تعریف انواع صلاحیت ها ۴۵

الف: صلاحیت تجویزی ۴۵

ب: صلاحیت قضایی ۴۶

ج: صلاحیت اجرایی ۴۶

د: صلاحیت سرزمینی ۴۶

ه: صلاحیت فراسرزمینی ۴۷

گفتار دوم: صلاحیت شخصی ۴۸

بند اول: صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر ۵۰

الف: صلاحیت موضوعی دادگاه ۵۱

ب: محدوده زمانی اعمال صلاحیت توسط دادگاه ۵۲

ج: صلاحیت محلی دادگاه ۵۲

د: صلاحیت شخصی ۵۳

نتیجه گیری ۵۴

بخش دوم:

بررسی صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر در پرتوی آرا و رویه قضایی این دادگاه ۵۷

فصل اول: مفهوم وضعیت قربانی در پرتو آرا و احکام قضایی ۵۸

گفتار اول: مفهوم وضعیت قربانی ۶۰

بند اول: قربانی مستقیم ۶۳

بند دوم: قربانی غیرمستقیم ۶۵

بند سوم: قربانی بالقوه ۶۸

گفتار دوم: تغییر وضعیت قربانی بودن ۷۱

بند اول: زایل شدن وضعیت قربانی ۷۱

بند دوم: فوت قربانی و ارایه دادخواست از جانب او ۷۳

بند سوم: بررسی فوت قربانی قبل از طرح دعوی ۷۷

گفتار سوم: دادخواست به نمایندگی از اشخاص آسیب پذیر ۷۹

بند اول:کودکان ۸۰

بند دوم: افراد معلول ۸۱

بند سوم: سایر شرایط استثنایی ۸۲

ایلهان علیه ترکیه: ۸۲

پرونده y f علیه ترکیه: ۸۳

نتیجه گیری: ۸۴

فصل دوم: تحت صلاحیت دولت خوانده قرار گرفتن افراد ۸۶

گفتار اول: صلاحیت کشورهای عضو ۸۶

بند اول: صلاحیت سرزمینی دادگاه اروپایی حقوق بشر ۸۸

بند دوم: صلاحیت فراسرزمینی ۹۵

الف: صلاحیت ناشی از کنترل موثر بر سرزمین ۹۷

۱ اشغال یک سرزمین ۹۸

۲ مسیولیت ناشی از حمایت موثر از دولت تابع محلی ۱۰۷

ب: صلاحیت ناشی از اقدامات مقامات دولتی در خارج ۱۱۰

ج: مسیولیت ناشی از اخراج و استرداد ۱۱۷

گفتار دوم: معیار کنترل موثر در آرای دادگاه دادگاه اروپایی حقوق بشر ۱۲۳

بند اول: کنترل موثر بر سرزمین در آرای دادگاه اروپایی حقوق بشر ۱۲۴

بند دوم: کنترل موثر بر افراد در رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر ۱۲۵

بند سوم: بررسی معیار کنترل در حقوق بین الملل و مطابقت دادگاه اروپایی حقوق بشر با آن ۱۲۶

گفتار سوم: تعهدات مثبت و ایجاد مسیولیت ناشی از آن ۱۲۷

بند اول: مفهوم تعهدات مثبت ۱۲۸

بند دوم: مبانی تعهدات مثبت ۱۲۸

بند سوم: بررسی تعهدات مثبت ماده یک با تاکید بر قضیه ایلاسکو ۱۳۱

گفتار چهارم: بررسی تضاد در رویه قضایی دادگاه اروپایی حقوق بشر ۱۳۳

گفتار پنجم: تفسیر صلاحیت برای بازتاب حقوق بین الملل عمومی ۱۳۶

نتیجه گیری: ۱۳۸

ضمیمه ۱ ۱۴۰

فهرست منابع ۱۴۱

کلیدواژه ها

  • صلاحیت شخصی دادگاه اروپایی حقوق بشر
  • صلاحیت حقوقی
  • صلاحیت شخصی
  • کنوانسیون اروپایی حقوق بشر
  • دادگاه اروپایی حقوق بشر
  • اقامه دعوی
  • حقوق بشر
  • آزادی
  • رویه قضایی
  • قربانی