صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه با تأکید بر قانون جدید مجازات اسلامی
صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه با تأکید بر قانون جدید مجازات اسلامی نام مقاله ای از حسین میرمحمد صادقی و علی ایزدیار که در شماره پنجم (تابستان 1392) در نشریه آموزه های حقوق کیفری منتشر شده است.
چکیده
اصل «صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی‌علیه» یکی از بحث‌برانگیزترین اصول حاکم بر تعیین صلاحیت کیفری در حقوق جزای بین‌الملل است. این صلاحیت که همواره موافقان و مخالفانی داشته است، برای نخستین بار در حقوق ایران، در مادة 8 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 پذیرفته شد. این امر، بدون تردید یکی از نوآوری‌های قانون مزبور به حساب می‌آید؛ زیرا سابق بر این، رویکرد حقوق ایران، در بازة نزدیک به یک قرن قانون‌گذاری، نپذیرفتن این نوع صلاحیت جز در مواردی استثنایی بود.
در این جستار تلاش شده است تا ضمن تبیین مفهوم و شرایط اعمال این صلاحیت، دلایل موافقان و مخالفان پذیرش آن نقد و بررسی شود. افزون بر این، رویکرد حقوق ایران نسبت به صلاحیت مزبور نیز قبل و بعد از قانون جدید مجازات اسلامی، بررسی شده و در نهایتْ شرایط و قلمرو اعمال مادة 8 قانون مزبور تبیین شده است.
کلیدواژه‌ها
- صلاحیت کیفری بین‌المللی
- قلمرو مکانی حقوق جزا
- صلاحیت شخصی
- تابعیت مجنی‌علیه
- حقوق جزای بین‌الملل