صلح و دوستی با غیر مسلمانان از دیدگاه منابع فقه اسلامی
 | |
| عنوان | صلح و دوستی با غیر مسلمانان از دیدگاه منابع فقه اسلامی |
|---|---|
| رشته | حقوق |
| دانشجو | سعید فرساد |
| استاد راهنما | دکتر سید مصطفی محقق داماد، سید ابوالقاسم نقیبی |
| استاد مشاور | دکتر رسول رسولی پور |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۷ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید مطهری |
صلح و دوستی با غیر مسلمانان از دیدگاه منابع فقه اسلامی عنوان رساله ای است که توسط سعید فرساد، با راهنمایی دکتر سید مصطفی محقق داماد و سید ابوالقاسم نقیبی و با مشاوره دکتر رسول رسولی پور در سال ۱۳۹۷ و در مقطع دکتری دانشگاه شهید مطهری دفاع گردید.
چکیده
از نگرانی های بزرگ انسان معاصر، زندگی صلح آمیز و دوستانه میان انسان ها و ملت های جهان است. مساله این است که ادله ی فقه اسلامی، چه باورها و ادله ای را در زمینه ی تکلیف مسلمانان و انسان ها برای تحقق بخشیدن به صلح و دوستی میان مسلمانان و غیر مسلمانان، پیروان ادیان و همه ی انسان ها دارد؟ ادله ی جهاد ابتدایی، جنگ، خشونت و برایت از مشرکان، چه نسبتی با ادله ی صلح و دوستی با غیر مسلمانان دارند؟ از نظر معارف و ادله ی فقه اسلامی، رحمت گسترده ی خداوند، همه ی انسان ها را در بر گرفته است؛ انسان ها با صرف نظر از هر ویژگی، برادران یکدیگرند و از حقوق برادری و برابری برخوردارند؛ انسان ها عیال خداوند هستند و دوست داشتنی ترین شخص نزد خداوند، کسی است که نسبت به آنان مهربان تر و در برآوردن نیازهایشان کوشاتر است؛ آنان در ابتدای آفرینش قرن ها همواره با یکدیگر به صورت امت واحد بودند و در صلح و دوستی زندگی می کردند. سپس در میان آنان اختلاف افتاد. هدف خداوند از فرستادن پیامبران(ع) حل اختلافات و بازگرداندن آنان به صلح و دوستی و وحدت پیشین است. معارف قرآنی و ادله ی فقه اسلامی، نخست دل انسان ها را به وحدت، زندگی صلح آمیز، دوستانه و برادرانه با سایر انسان ها متوجه می کند؛ سپس با تکیه بر این باورها و ادله، برای تحقق بخشیدن به وحدت، صلح و دوستی پیشگامانه میان مسلمانان و غیر مسلمانان و همه ی انسان ها، دستورات عملی صادر می کند. این معارف و دستورات در دو سطح وارد شده است؛ تکلیف به وحدت، صلح و دوستی؛ یک– با همه ی انسان ها از آن نظر که انسان اند؛ دو– با پیروان ادیان و میان فرقه های خود آنان، به این دلیل که اصول دین آنان مشترک است و همه از جانب خداوند آمده اند؛ بنابراین، ادله ی جنگ، خشونت و برایت از مشرکان در قرآن، سنت و سیره تاسیسی نیست. بلکه جنگ صرفا برای دفاع در برابر حمله مجاز است. برایت از مشرکان نیز در شرایطی مجاز و مشروع می شود که برای جلوگیری از نفوذ دشمنان و مستکبران و جاسوسی به نفع آنان باشد. این مطلب هم امضایی است؛ زیرا عقل سالم و عقلای جهان، به ضرورت دفاع در برابر تجاوز و ضرورت برایت از دشمنان و زورگویان برای جلوگیری از نفوذ و جاسوسی حکم می کنند. مطابق ادله ی فقه اسلامی، شرک و کفر به تنهایی مجوز دشمنی، برایت و جنگ نیست. پس ادله ی وجوب تلاش برای تحقق صلح و دوستی پیشگامانه در میان مسلمانان با غیر مسلمانان و همه ی انسان ها، عام می باشد. و ادله ی جنگ و برایت، خاص است و به موارد محدود حمل می گردد.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب؛ عنوان: صفحه: مقدمه ا فصل اول: صلح و دوستی با همه ی انسان ها
مبحث اول: مفهوم صلح و تاریخچه ی آن
گفتار اول: مفهوم صلح
گفتار دوم: مراتب صلح
گفتار سوم: تاریخچه ی صلح و دوستی
بند اول: اولین کنفرانس صلح لاهه (۱۸۹۹)
بند دوم: دومین کنفرانس صلح لاهه (۱۹۰۷)
بند سوم: میثاق جامعه ملل
بند چهارم: پیمان های رفع نقص میثاق جامعه ی ملل
فرع اول: پیمان لوکارنو (اول دسامبر ۱۹۲۵)
فرع دوم: پیمان بریان – گلوک (پیمان پاریس)
بند پنجم: ممنوعیت جنگ در منشور سازمان ملل متحد
بند ششم: حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات
بند هفتم: اقدام در موارد تهدید علیه صلح – نقض صلح و اعمال تجاوز
بند هشتم: همکاری اقتصادی و اجتماعی بین المللی
مبحث دوم: مبانی نظری صلح با غیر مسلمانان در حوزه ی انسانی
گفتار اول: رحمت گسترده ی خداوند و صلح با غیر مسلمانان جهان
بند اول: صفت رحمان در قرآن کریم
بند دوم: آیه
سوره انعام
بند سوم: روایت سلمان
بند چهارم: نامه امام باقر(ع) به سعد الخیر
بند پنجم: روایت ابراهیم بن زیاد کرخی
بند ششم: روایت ابوهریره
گفتار دوم: پیامبری برای رحمت بر همه ی جهان
بند اول: آیه ی
سوره ی انبیاء
بند دوم: رحمت پیامبر اکرم(ص) نسبت به مشرکان ستیزه جوی مکه
بند سوم: پیامبری(ص) که قاتل خویش را می بخشد؛
گفتار سوم: پیامبر نرم خو
گفتار چهارم: عدالت و صلح
بند اول: عدالت با دشمنان
فرع اول: آیه
سوره مایده
فرع دوم: آیه
سوره بقره
فرع سوم: حمله ی خالد بن ولید و جبران خسارت
بند دوم: گستره ی جهانی عدالت
بند سوم: برقراری عدالت از اهداف پیامبران
بند چهارم: عدالت و برابری انسان ها
فرع اول: آیه
سوره حجرات
فرع دوم: روایتی از پیامبر(ص) در فتح مکه
فرع سوم: حدیث پیامبر(ص) در حجه الوداع
فرع چهارم: روایت علی(ع)
فرع پنجم: حدیث شانه
فرع ششم: زشتی کبر و خود بزرگ بینی
فرع هفتم: نامه علی(ع) به مالک اشتر
فرع هشتم: قضاوت عادلانه در میان غیر مسلمانان
گفتار پنجم: عدالت در همه شوون زندگی
گفتار ششم: کرامت ذاتی انسان
بند اول: آیه کرامت
بند دوم: آیه
و
سوره ی حجر و
و
سوره ی صاد
بند سوم: آیه
سوره بقره
بند چهارم: روایت پیامبر اسلام(ص)
گفتار هفتم: برادری انسانی
بند اول: آیه ی
سوره احقاف
بند دوم: آیات ۵۳–۵۰ هود ۵۰ بند سوم: آیه ی
سوره اعراف ۵۰ بند چهارم: آیه
اعراف ۵۰ بند پنجم: آیه ی
هود
بند ششم: آیه ی
نمل
بند هفتم: آیه ی
اعراف
بند هشتم: آیه ی
هود
بند نهم: آیه ی
عنکبوت
گفتار هشتم: برادری نسبی همه ی انسان ها با اتصال به حضرت آدم(ع)
بند اول: آیه ی
سوره ی نساء
بند دوم: آیه ی
انعام
بند سوم: آیه ی
سوره ی زمر
بند چهارم: آیاتی که از انسان ها به بنی آدم تعبیر می آورد؛
گفتار نهم: آزادی عقیده
بند اول: آیه ی
سوره بقره
بند دوم: آیاتی که پیامبر اسلام(ص) را وکیل ایمان آوردن مردم نمی د اند
بند سوم: پیامبر(ص) نگهبان ایمان آوردن مردم نیست؛
بند چهارم: تنها تکلیف پیامبر(ص) ابلاغ رسالت است؛
بند پنجم: آیه ی
سوره ی یونس
بند ششم: آیه ی
سوره ی شعراء
بند هفتم: آیه ی
سوره ی کهف
بند هشتم: آیه ی
سوره زمر
بند نهم: آیه ی
سوره ی انسان
بند دهم: آیاتی که پیامبر را تنها بشیر و نذیر می داند؛
بند یازدهم: آیات
و
هود
بند دوازهم: روایتی از علی بن ابی طالب(ع)
بند سیزدهم: آزادی ادیان در زمان ظهور حضرت مهدی (عج)
گفتار دهم: احترام به مقدسات دیگران
مبحث سوم: ادله فقهی صلح و دوستی در حوزه ی انسانی
گفتار اول: وحدت عالم انسانی و صلح و دوستی؛ هدف پیامبران الهی(ع)
بند اول: آیه ی
بقره
بند دوم: آیه ی
سوره یونس
بند سوم: وحدت انسانی و صلح و دوستی در جهان در پیمان نامه ی مدینه
بند چهارم: مشترکات (فطرت) سرمایه ی وحدت جهانی
گفتار دوم: دوستی با انسان ها با صرف نظر از دین و آیین شان
بند اول: آیه ی
سوره ممتحنه
بند دوم: نامه ی علی(ع) به مالک
بند سوم: ایجاد انس و الفت با غیر مسلمانان
بند چهارم: دوستی با انسان ها با اتصاف به صفت رحمانیت خداوند
گفتار سوم: خوش رفتاری با همه ی انسان ها
بند اول: آیه
طه
بند دوم: آیه
سوره بقره
بند سوم: آیه ی
سوره اسراء
گفتار چهارم: پایبندی به عهد و پیمان
بند اول: آیه
سوره ی مایده
بند دوم: آیه ی
سوره اسراء و
مومنون و
معارج
بند سوم: آیه ی
سوره توبه
بند چهارم: سوره نساء آیه ی
۱۰۲ بند پنجم: سوره انفال آیه ی
۱۰۳ بند ششم: قرارداد امان
بند هفتم: روابط اقتصادی
بند هشتم: ممنوعیت خیانت در روابط اقتصادی:
فرع اول: سوره ی هود آیه
۱۰۷ فرع دوم: سوره ی اعراف آیه ی
۱۰۷ فرع سوم: سوره ی شعراء، آیات ۱۸۴–۱۸۱
فرع چهارم: سوره ی انعام، آیه ی ۱۵۲
فرع پنجم: سوره ی اسراء، آیه ی
۱۰۹ فرع ششم: برخی از مصادیق خیانت در روابط اقتصادی
الف– کم فروشی
ب– غبن
ج– غش در معامله
د– احتکار
گفتار پنجم: پیمان صلح با غیر مسلمانان و دشمنان
بند اول: پیمان های صلح پیامبر(ص)
بند دوم: پیمان صلح علی بن ابی طالب(ع) در نامه
۱۱۴ گفتار ششم: رحمت، محبت و لطف به هم نوعان
بند اول: آیه
سوره ممتحنه
بند دوم: آیه
سوره بقره
بند سوم: آیه
سوره مایده
بند چهارم: آیه
سوره یونس
بند پنجم: آیه
سوره نحل
بند ششم: آیه ی
سوره ی نحل
بند هفتم: آیه ی
سوره ی زمر
بند هشتم: آیه ی
سوره ی نجم
بند نهم: آیه ی
سوره ی قصص
بند دهم: نیکی در حق اسیر
بند یازدهم: روایت ابن سنان
بند دوازدهم: روایتی از اهل بیت (علیهم السلام) درباره ی مصادیق نیکی به خلق
گفتار هفتم: دعوت به صلح و دوستی
گفتار هشتم: حرمت تهمت و توهین به مقدسات دیگران
بند اول: آیه
سوره ی انعام
بند دوم: روایت امام صادق(ع) از پیامبر(ص)
بند سوم: روایت علی(ع) از پیامبر(ص)
بند چهارم: روایت عایشه (ره) از پیامبر(ص)
بند پنجم: روایت ابوبصیر از امام صادق(ع)
بند ششم: روایت ابوجمیله از امام باقر(ع)
بند هفتم: روایت امام باقر(ع) از پیامبر اسلام(ص)
بند هشتم: روایت عمر بن یزید از امام صادق(ع)
بند نهم: روایت دیگر امام صادق(ع) از پیامبر اسلام(ص)
بند دهم: روایت ابو عبیده از امام صادق(ع)
بند یازدهم: روایت حسن صیقل از امام صادق(ع)
بند دوازدهم: روایت دیگر امام باقر(ع) از پیامبر اسلام(ص)
بند سیزدهم: روایت سماعه از امام صادق(ع)
بند چهاردهم: روایت ابو بصیر از امام صادق(ع)
بند پانزدهم: روایت عمرو بن نعمان جعفی
بند شانزدهم: رفتار محترمانه ی امام صادق(ع) با زندیق
گفتار نهم: بخشش و گذشت
بند اول: آیات
و
سوره ی فصلت
بند دوم: آیه
سوره مومنون
بند سوم: آیه
سوره زخرف
بند چهارم: خطبه پیامبر اسلام(ص)
بند پنجم: روایت ابو اسحاق سبیعی از پیامبر اسلام(ص)
بند ششم: روایت حمران بن اعین
بند هفتم: روایت ابوحمزه ثمالی از امام زین العابدین(ع)
بند هشتم: روایت امام صادق(ع) از پیامبر اسلام(ص)
بند نهم: روایت حمران از امام باقر(ع)
بند دهم: روایت معتب از امام موسی بن جعفر(ع)
بند یازدهم: روایت ابن فضال از امام کاظم(ع)
بند دوازدهم: روایت جابر از امام باقر(ع)
بند سیزدهم: سیره پیامبر اسلام(ص) در بخشیدن کفار و مشرکان
گفتار دهم: محترم بودن جان انسان
گفتار یازدهم: حرمت ستم
بند اول: آیه ی
سوره ی نساء
بند دوم: آیه ی
سوره ی یونس
بند سوم: آیات
آل عمران،
انفال،
حج،
فصلت و
ق
بند چهارم: آیه ی
سوره ی کهف
بند پنجم: آیه ی
سوره ی فرقان
بند ششم: آیه ی
سوره ی بقره
بند هفتم: آیه ی
سوره ی آل عمران
بند هشتم: آیه
سوره ی آل عمران
بند نهم: آیه ی
سوره ی آل عمران
بند دهم: آیه ی
سوره ی آل عمران
بند یازدهم: آیه ی
سوره ی نساء
بند دوازدهم: آیه ی
سوره ی نساء
بند سیزدهم: آیه ی
سوره ی انعام
بند چهاردهم: حدیث قدسی
بند پانزدهم: روایت مالک بن اعین
گفتار دوازدهم: یاری ضعیف
گفتار سیزدهم: گفتگوی منطقی به جای جنگ و خشونت
بند اول: آیه ی
سوره ی طه
بند دوم: آیه
سوره ی نحل
بند سوم: آیات
و
سوره زمر
بند چهارم: آیه ی
سوره نمل
بند پنجم: آیه ی
سوره ی انبیاء
گفتار چهاردهم: برابری انسان ها
بند اول: آیه ی
سوره ی حجرات
بند دوم: آیه ی
سوره ی نحل
بند سوم: آیه ی
سوره ی ممتحنه
بند چهارم: برابری حقوق انسانی
گفتار پانزدهم: رابطه ی صلح آمیز با نوع انسانی
بند اول: آیه های
و
سوره ممتحنه
بند دوم: آیه ی
سوره ی انفال
بند سوم: آیه
سوره نساء
بند چهارم: آیه
سوره بقره
نتیجه گیری فصل اول:
فصل دوم: صلح و دوستی با پیروان ادیان الهی
مبحث اول: مبانی نظری صلح با پیروان ادیان الهی در سطح جهانی
گفتار اول: پیروان ادیان آسمانی امت واحدند؛
بند اول: آیه ی
سوره ی انبیاء
بند دوم: آیه ی
سوره ی مومنون
بند سوم: امت واحد در پیمان مدینه
بند چهارم: دین واحد در کلام پیامبر اسلام(ص)
گفتار دوم: اسلام یعنی همه ی ادیان الهی
بند اول: حضرت نوح خود را مسلمان می خواند؛
بند دوم: خداوند ابراهیم(ع) را مسلمان می خواند
بند سوم: وصیت آن حضرت به فرزندانش؛ از دنیا نروید مگر اینکه مسلمان باشید؛
بند چهارم: اقرار فرزندان حضرت یعقوب(ع) به اسلام خویش
بند پنجم: حضرت یوسف دعا می کند که خداوند او را مسلمان از دنیا ببرد؛
بند ششم: حضرت موسی(ع) خود را قوم مومن خویش را مسلمان می خواند؛
بند هفتم: باورمندان تورات؛ پیامبرانی که اسلام آوردند؛
بند هشتم: اسلام آوردن بالقیس همراه حضرت سلیمان(ع)
بند نهم: درخواست حواریون از حضرت عیسی(ع) که گواه ما باش که ما مسلمان هستیم
گفتار سوم: ادیان الهی مبدا و منشا واحد دارند؛
بند اول: آیات ۱۶۵–۱۶۳ سوره ی نساء
بند دوم: خدای ما و شما یکی است؛
بند سوم: ایمان به پیامبران و ادیان الهی، شرط صحت ایمان مسلمانان
بند چهارم: دستور ایمان به همه ی پیامبران
بند پنجم: آیه ی
سوره ی بقره
بند ششم: هر کس به پیامبران و ادیان الهی کفر بورزد، گمراه شده است؛
بند هفتم: آیه های ۱۵۱–۱۵۰ سوره نساء
بند هشتم: آیه ی
سوره ی آل عمران
بند نهم: آیه ی
سوره ی حدید
بند دهم: آیه ی
سوره ی حدید
گفتار چهارم: تصدیق ادیان پیشین در قرآن
بند اول: آیه
سوره بقره
بند دوم: آیه ی
سوره بقره
بند سوم: آیه ی
سوره بقره
بند چهارم: آیه ی
سوره بقره
بند پنجم: آیه ی
سوره بقره
بند ششم: آیات ۴–۲ سوره ی آل عمران
بند هفتم: تصدیق تورات توسط حضرت عیسی(ع)
بند هشتم: آیه ی
سوره ی آل عمران
بند نهم: آیه ی
سوره ی نساء
بند دهم: آیه
سوره مایده
بند یازدهم: آیه ی
سوره انعام
بند دوازدهم: آیه ی
سوره ی فاطر
بند سیزدهم: آیه
سوره ی احقاف
بند چهاردهم: آیه ی
سوره ی احقاف
بند پانزدهم: آیه ی
سوره ی صف
گفتار پنجم: تورات و انجیل مورد تصدیق قرآن
بند اول: آیات ۴۴–۴۳ سوره ی مایده
بند دوم: آیه ی
سوره مایده
بند سوم: آیه ی
سوره ی مایده
بند چهارم: تصدیق حضرت عیسی(ع)
بند پنجم: آیه ی
سوره ی مایده
بند ششم: آیه های ۶۶–۶۵ سوره ی مایده
بند هفتم: آیه ی
سوره ی مایده
بند هشتم: آیه ی
سوره ی مایده و عظمت حضرت عیسی(ع) از نگاه قرآن
گفتار ششم: سیمای پیامبران الهی در قرآن
بند اول: پیامبران برگزیدگان خدا برای آگاهی مردم به غیب
بند دوم: پیامبران الهی نشانه های پروردگار و کتب آسمانی آوردند؛
گفتار هفتم: سیمای حضرت موسی(ع) و ارزش تورات در قرآن
بند اول: موسی بنده ی مخلص و برگزیده ی خدا
بند دوم: عنایات خداوند به موسی(ع)
بند سوم: لقاء الله و سخن گفتن خداوند با موسی(ع) در کوه طور
بند چهارم: کتاب موسی (تورات)
الف– کتاب موسی فرقان و هدایت
ب– تورات موسی(ع) نور و هدایت
ج– کتاب موسی(ع) هدایت و رحمت
د–کتاب موسی(ع) امام و رحمت
بند پنجم: برخی از معجزات حضرت موسی(ع)
الف– ید بیضاء
ب– جاری شدن دوازده چشمه از سنگ
ج– معجزه ی بلعیده شدن سحرها توسط عصای موسی(ع)
د– ابرهای سایه بان و روزی ترنجبین و کبک برای بنی اسراییل
س– شکافتن دریا و ساختن راه خشک از میان دریای سرخ و نجات بنی اسراییل
گفتار هشتم: حضرت مریم (س) و حضرت عیسی مسیح(ع) در قرآن
بند اول: حضرت مریم بانوی پاکدامن و برگزیده ی خداوند
بند دوم: بارداری پاک دامنانه حضرت مریم (س) و تولد خارق العاده حضرت مسیح(ع)
بند سوم: بشارت فرشتگان به میلاد مسیح(ع)
بند چهارم: مسیح(ع) کلمه ی خدا
بند پنجم: تعلیم کتاب، حکمت، تورات و انجیل برای مسیح(ع)
بند ششم: معجزات حضرت مسیح(ع)
گفتار نهم: سیمای مسیحیان در قرآن
بند اول: مهربانی، رحم دل بودن و رهبانیت مسیحیان در قرآن
بند دوم: مسیحیان، دوست ترین مردم به مومنان
گفتار دهم: تصدیق پیامبر اسلام(ص) در تورات و انجیل
بند اول: آیه ی
سوره ی اعراف
بند دوم: آیه ی
سوره ی صف
گفتار یازدهم: نجات و رستگاری از نگاه قرآن
بند اول: آیه
سوره بقره
بند دوم: آیه ی
سوره ی آل عمران
بند سوم: آیات ۱۱۵–۱۱۳ سوره آل عمران (تجلیل از مومنان اهل کتاب)
بند چهارم: آیه
سوره مایده
بند پنجم: آیه ی
سوره حج
بند ششم: آیه
سوره بقره
بند هفتم: آیات ۱۲۵–۱۲۳ سوره نساء (رستگاری با عمل صالح نه صرفا با دین)
گفتار دوازدهم: اصل مومن بودن انسان ها
بند اول: انسان ها با فطرت توحیدی آفریده شده اند؛
بند دوم: همه ی انسان ها به طور فطری خداوند را می شناسند؛
مبحث دوم: ادله ی فقهی صلح با پیروان ادیان الهی
گفتار اول: دعوت اهل کتاب به وحدت
بند اول: محورهای وحدت و همزیستی عادلانه در حوزه ی پیروان ادیان توحیدی
بند دوم: پرستش خدا و نفی شرک ذاتی
بند سوم: اهمیت یکتا پرستی
بند چهارم: ارباب و رعیتی ممنوع
بند پنجم: تاسیس رژیم ربانی
گفتار دوم: احترام به احکام و عبادات ادیان
بند اول: آیه ی
سوره حج
بند دوم: آیه ی
سوره ی حج
بند سوم: روایت علی(ع) در لزوم عمل هر کس بر طبق دین خود
بند چهارم: روایت امام باقر(ع)
بند پنجم: روایت الزام باورمندان ادیان به باور خویش
بند ششم: روایت علی(ع) درباره ی ارث مجوسی
بند هفتم: روایت حمایت امام صادق(ع) از مجوسی
بند هشتم: دستور پیامبر اسلام(ص) به حاکم یمن
بند نهم: عهدنامه پیامبر اسلام با مسیحیان نجران
گفتار سوم: استقلال قضایی
گفتار چهارم: تکریم اهل کتاب
بند اول: عبای پیامبر اسلام(ص) زیر پای مسیحیان نجران
بند دوم: خدمت پیامبر اسلام(ص) به مسیحیان نجران
بند سوم: همراهی علی بن ابی طالب(ع) با یهودی
بند چهارم: احترام پیامبر(ص) به جنازه ی شخصی یهودی
بند پنجم: دستور به مدارا و پرهیز از آزار و اذیت اهل کتاب در عهدنامه پیامبر اکرم(ص) با مسیحیان سینا
گفتار پنجم: دوستی با اهل کتاب
گفتار ششم: نیکی به اهل کتاب
بند اول: پیامبر اسلام(ص) از یهودی عیادت می کند؛
بند دوم: سیره ی امام علی(ع) و امامان شیعه در رفتار با اهل کتاب
گفتار هفتم: تعامل با اهل کتاب
بند اول: نگرش پیامبر اسلام(ص) به یهودیان
بند دوم: حق مالکیت و فعالیت های اقتصادی
فرع اول: روایت رهن بودن زره پیامبر(ص) نزد مردی یهودی
فرع دوم: محافظت امام علی(ع) از یهودی غریب
فرع سوم: هم سفره شدن با اهل کتاب
فرع چهارم: موارد دیگر از تعامل با اهل کتاب به اختصار
گفتار هشتم: اعتبار عبادت گاه های ادیان
گفتار نهم: برادری پیامبران
گفتار دهم: دعوت به گفتگو و مذاکره با دینداران جهان
گفتار یازدهم: آزادی آموزش و پرورش دینی برای پیروان ادیان
گفتار دوازدهم: مشارکت اجتماعی پیروان ادیان آسمانی در جامعه ی اسلامی
گفتار سیزدهم: بخشش و گذشت
گفتار چهاردهم: اظهار همدردی در مصیبت ها
گفتار پانزدهم: دلسوزی برای اهل کتاب
گفتار شانزدهم: مسخره، عیب جویی، دادن لقب های بد ممنوع
گفتار هفدهم: توهین نکردن به اهل کتاب
گفتار هجدهم: ستم کردن به پیروان ادیان آسمانی حرام است؛
گفتار نوزدهم: تضمین امنیت پیروان ادیان آسمانی
فصل سوم : نسبت ادله ی جنگ و برایت از کافران و مشرکان با صلح و دوستی با غیر مسلمانان و راه تحقق آن
مبحث اول: تبیین نسبت آیات جنگ و برایت با آیات صلح و دوستی
گفتار اول: آیات ۱۹۳–۱۹۰ سوره بقره
گفتار دوم: آیات ۷۶–۷۴ سوره ی نساء
گفتار سوم: آیه ی
سوره ی نساء
گفتار چهارم: آیه های ۹۰–۸۹ سوره ی نساء
گفتار پنجم: آیه های ۳۹–۳۸ سوره ی انفال
گفتار ششم: آیات ۵۷–۵۵ سوره ی انفال
گفتار هفتم: آیات ۶۵–۶۱ سوره ی انفال
گفتار هشتم: آیات ۱۵–۱۲ و
سوره ی توبه
گفتار نهم: آیه ی
سوره ی توبه
گفتار دهم: آیه
سوره ی توبه
گفتار یازدهم: آیه ی
سوره ی توبه
گفتار دوازدهم: آیه های
و
سوره ی حج
گفتار سیزدهم: آیه ی
سوره ی احزاب
گفتار چهاردهم: آیه ی
سوره ی احزاب
گفتار پانزدهم: آیات ۴–۱ سوره ی محمد(ص)
گفتار شانزدهم: سوره ی فتح آیات ۲۹–۲۲ و
۲۹۵ گفتار هفدهم: آیه ی
سوره ی حجرات
گفتار هجدهم: آیه ی
سوره ی توبه
مبحث دوم: سیره ی پیامبر اسلام(ص) در جنگ
گفتار اول: جنگ های پیامبر اسلام(ص) با کفار و مشرکان و رابطه ی آن با ادله ی صلح و دوستی
بند اول: جنگ بدر
بند دوم: جنگ احد
بند سوم: واقعه ی بیر معونه
بند چهارم: جنگ خندق
بند پنجم: جنگ موته
بند ششم: جنگ حنین
گفتار دوم: جنگ های پیامبر اسلام(ص) با یهودیان و رابطه ی آن با ادله ی صلح و دوستی
بند اول: واقعه ی بنی قینقاع
بند دوم: واقعه ی بنی نضیر
بند سوم: غزوه ی بنی قریظه
بند چهارم: غزوه خیبر
مبحث سوم: آیات دوستی نکردن با غیر مسلمانان و رابطه ی آن با ادله ی صلح و دوستی
گفتار اول: آیه ی
سوره ی آل عمران
گفتار دوم: آیه ی
سوره ی توبه
گفتار سوم: آیه ی
سوره ی توبه
گفتار چهارم: آیه ی
سوره ی ممتحنه
گفتار پنجم: آیه ی
سوره ی مجادله
گفتار ششم: آیات
تا
سوره مایده با حذف برخی از آیات
گفتار هفتم: آیه ی
سوره ی فتح
گفتار هشتم: دلیل دوستی نکردن با مستکبران
گفتار نهم: جهاد ابتدایی دفاع است
گفتار دهم: اقدام پیشدستانه برای تحقق صلح و دوستی با غیر مسلمانان و مردم جهان
مبحث چهارم : توافق بر مشترکات و تساهل بر مختلفات در تحقق صلح و دوستی با غیر مسلمانان
گفتار اول: مشترکات فطری، سرمایه ی صلح و دوستی و وحدت
گفتار دوم: نقش مدارا و تساهل در تحقق صلح و دوستی
بند اول: عدم تساهل
بند دوم: تساهل
الف– نامقدور بودن اجبار در ایمان
ب– آزادی و اختیار شرط تاثیر ایمان
ج– خشونت موجب مقابله به مثل و گسترش خشونت
د– اجبار در دین با انصاف منافات دارد
بند سوم: استثنای تساهل
بند چهارم: برابری حقوق انسان ها
بند پنجم: تعصب و فخر فروشی به دین خویش
نتیجه گیری فصل سوم:
نتیجه گیری کلی:
منابع و مآخذ:
کلیدواژه ها
- صلح و دوستی با غیر مسلمانان
- صلح و دوستی با پیروان ادیان
- صلح
- دوستی
- ادله فقه اسلامی