ضمانت اجرای مبارزه با تامین مالی تروریسم بین الملل از نگاه بانک مرکزی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ضمانت اجرای مبارزه با تامین مالی تروریسم بین الملل از نگاه بانک مرکزی
عنوانضمانت اجرای مبارزه با تامین مالی تروریسم بین الملل از نگاه بانک مرکزی
رشتهحقوق بین الملل
دانشجومریم رامندی
استاد راهنماعباس نظیفی
استاد مشاورعلی قاسمی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهمرکز پیام نور تهران



ضمانت اجرای مبارزه با تامین مالی تروریسم بین الملل از نگاه بانک مرکزی عنوان پایان نامه ای است که توسط مریم رامندی، با راهنمایی عباس نظیفی و با مشاوره علی قاسمی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

مبارزه با تروریسم همواره یکی از دغدغه های جامعه جهانی بوده است؛ با وصف این، حدوث یک سلسله رویدادها در دوران معاصر سبب توجه هرچه بیشتر جامعه بین المللی به این پدیده گشته است که مهم ترین آن را می توان تخریب برج های دوقلوی تجارت جهانی در یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا دانست. این حادثه نقطه عطف رویکرد جامعه جهانی به پدیده تروریسم می باشد.عملیات تروریستی همواره در حقوق بین الملل مطرود و ممنوع شمرده می شده است، معهذا پس از وقوع حادثه یازدهم سپتامبر تاکید بر مبارزه با تروریسم به گونه ای گسترش یافت که حالت جنگ بر علیه تروریسم را به خود گرفت و در این جنگ، حتی پاره ای از بنیادی ترین قواعد حقوق بین المللی همچون– قاعده عدم توسل به زور– زیر پا نهاده شد.امروزه مبارزه با تروریسم در نظام حقوق بین الملل از مهم ترین و مناقشه برانگیزترین مباحث در آن حوزه است.از جمله راه های مبارزه با تروریسم، جلوگیری از دسترسی تروریست ها به منابع و امکاناتی است که به توسط آن ها عملیات تروریستی خود را انجام می دهند. در این راستا دسترسی به سلاح ها و مواد منفجره تحت ضوابط و قواعد دقیقی قرار می گیرد و دسترسی و آمد و شد به مکان های که می توان از آن ها جهت انجام عملیات تروریستی استفاده نمود مورد کنترل قرار می گیرد. کلی ترین و ریشه ای ترین اقدام در این زمینه، شناسایی تروریست ها و افراد مرتبط با آن ها به منظور مسدود نمودن منابع مالی آن ها است. در این رابطه رساندن هر گونه وجه به تروریست ها با تکیه بر قوانین و مقرراتی که کشورها مصوب می نمایند ممنوع می شود و در نتیجه تامین هزینه های فعالیت های تروریستی با مشکل روبه رو شده و گستره عملیات آن ها به شدت محدود یا حتی متوقف خواهد گردید.به منظور مبارزه با تامین مالی تروریسم، هنجارها و بایسته های بین المللی گوناگونی پیش روی کشورهاست. این قواعد و مقررات طیف گسترده ای دارند. برخی مانند قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد و نیز کنوانسیون های بین المللی متضمن قواعد آمره الزام آورند و برخی دیگر بایسته های اختیاری است که به صورت هماهنگ توسط گروه های مختلفی از کشورها ایجاد شده اند مانند توصیه های گروه اقدام مالی در مورد مبارزه با تامین مالی تروریسم.درک مفهوم مبارزه با تامین مالی تروریسم، مستلزم تعریف تروریسم و تعریف تامین مالی آن می باشد.واژه تروریسم که از زبان فرانسوی به زبان فارسی راه یافته است، از ریشه لاتین terror به معنی "احساس ترس" است.تعریف تروریسم در حقوق بین الملل یکی از پیچیده ترین و مشکل ترین مباحث فنی– تخصصی است. زیرا ارایه تعریف قابل پذیرش از تروریسم مستلزم اتفاق نظر تمام یا اکثر دولت ها در این زمینه می باشد. حال آنکه موضوع تروریسم همواره یکی از بحث برانگیزترین و مورد اختلاف ترین موضوعات بوده است. بدین جهت جامعه جهانی همچنان موفق به ارایه تعریف جامع و مورد اتفاقی از تروریسم نشده و اسناد بین المللی راجع به تروریسم به تعریف کلی و مفهومی تروریسم نپرداخته و تنها مصادیق ویژه از تروریسم را مورد توجه قرار داده اند.تامین مالی تروریسم را می توان در اختیار قرار دادن وجوه یا ایجاد تسهیلات برای متصرف شدن آنها توسط تروریست ها دانست . این تعریف هر چند در بادی امر بسیار ساده به نظر می رسد؛ با وصف این، دقت در آن می تواند پرسش های بسیاری را مطرح نماید. به عنوان مثال مقصود از وجوه چیست؟ آیا تنها نقود را شامل می شود یا سایر اموال را نیز دربرمی گیرد؟ آیا افزون بر اموال، خدمات مالی را نیز در بر می گیرد؟ مقصود از تروریست چه کسی است؟ آیا منحصر به ارایه وجوه به اشخاص تروریست است یا سازمان ها و شبکه های تروریستی را نیز در بر می گیرد؟ آیا ارایه وجوه را در صورتی که به نیت استفاده از آنها در عملیات تروریستی باشد در برمی گیرد یا فارغ از قصد و نیت تامین کننده وجوه است؟ این پرسش ها و ده ها پرسش دیگر، مواردی هستند که در اسناد بین المللی متعدد راجع به تامین مالی تروریسم به تفصیل به آنها پرداخته شده است و بعضا اسناد مختلف پاسخ های مختلفی هم به آنها داده اند و در این جهت هرگونه کمک مالی به تروریست ها و ارایه خدمات مالی به آنان را می توان تامین مالی تروریسم به حساب آورد. عوامل و نهادهای درگیر با مبارزه با تامین مالی تروریسم بسیار گسترده و فراگیر می باشد که در این میان بانک های مرکزی به عنوان مقام پولی کشورها در راستای ایفای وظایف خود به ویژه تنظیم حجم نقدینگی و کنترل نرخ تورم ناگزیر از رویارویی با ابعاد گوناگون اقتصاد پنهان که تامین مالی تروریسم از مصادیق آن است، می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

عناوین صفحه

پیش گفتار ۵

مقدمه ۷

فصل اول– تامین مالی تروریسم و الزامات بین المللی مبارزه با آن ۹

بخش اول– تروریسم ۱۰

مبحث اول– واژه لغوی تروریسم و مفهوم آن ۱۰

مبحث دوم– تعریف اصطلاحی تروریسم و عناصر جرم ۱۳

مبحث سوم– ارکان کلی متشکله مادی و روانی تروریسم ۱۴

مبحث چهارم– ریشه ها و عوامل تروریسم ۱۵

مبحث پنجم– عناصر مادی تروریسم ۱۹

مبحث ششم– گونه های تروریسم ۲۱

مبحث هفتم– مهم ترین اسناد جهانی و منطقه ای راجع به تروریسم ۲۴

مبحث هشتم– جهانی شدن مبارزه علیه تروریسم ۳۱

مبحث نهم– تروریسم جرم بین المللی

بخش دوم– تامین مالی ۳۴

مبحث اول– تعریف تامین مالی تروریسم ۳۴

مبحث دوم– پیشینه تامین مالی تروریسم ۴۲

مبحث سوم– تامین مالی از دیدگاه کنوانسیون بین المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم ۴۳

مبحث چهارم– جرم انگاری اقدامات تامین مالی تروریسم ۴۳

بخش سوم– الزامات بین المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم ۴۶

مبحث اول– منابع اصلی الزامات بین المللی جهت مبارزه با تامین مالی تروریسم ۴۷

مبحث دوم– بایسته های مبارزه با تروریسم ۴۸

مبحث سوم– قطعنامه های شورای امنیت ملل متحد پیرامون تامین مالی تروریسم ۴۸

مبحث چهارم– تلقی مختلف شورای امنیت از تروریسم ۴۹

مبحث پنجم– نتایج مهم قطعنامه ۱۳۷۳ ۵۰

گفتار اول– ایجاد هنجارهای بین المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم ۵۰

گفتار دوم– انسداد دارایی تروریست ها و سازمان های تروریستی ۵۲

فصل دوم– قوانین و مقررات ناظر بر مبارزه با تامین مالی تروریسم و ضمانت اجرای آن ۵۴

بخش اول– مقدمه ای بر قوانین و مقررات ناظر بر پیشگیری از پول شویی و تعمیم آن به تامین مالی تروریسم ۵۵

مبحث اول– صور مختلف پول شویی ۵۸

مبحث دوم– چگونگی تعمیم آن قوانین بر تامین مالی تروریسم ۵۹

بخش دوم– قوانین و مقررات ناظر بر رویارویی با تامین مالی تروریسم در ایران ۶۲

مبحث اول– اقدام های ایران در مبارزه با پول شویی ۶۲

مبحث دوم– مستندات مبارزه با تروریسم و تامین مالی آن در قوانین و مقررات ایران ۶۵

مبحث سوم– قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان کنفرانس اسلامی جهت مبارزه با تروریسم بین المللی ۶۸

مبحث چهارم– لایحه مبارزه با تامین مالی تروریسم ۷۴

بخش سوم– رویارویی با تامین مالی تروریسم؛ وظیفه ذاتی بانک مرکزی ۷۷

وظایف بانک مرکزی در مبارزه با تامین مالی تروریسم و ضمانت اجرای آن ۷۷

جمع بندی ۸۲

پیوست ها ۸۷

۱– دستورالعمل اتحادیه بین المللی مبارزه با پول شویی ۸۸

۲– قانون مبارزه با پول شویی مصوب ۲/۱۱/۱۳۸۶ ۹۷

۳– آیین نامه اجرایی مبارزه با پول شویی ۱۰۰

۴– پیشنهادهای نه گانه FATF ۱۲۰

۵– قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت سازمان ملل مصوب

سپتامبر ۲۰۰۱ ۱۲۳

۶– قانون الزام دولت به تجدید نظر در روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای حامی تروریسم مصوب ۵/۳/۱۳۸۸ ۱۲۸

۷– قانون تشدید مقابله با اقدامات تروریستی دولت آمریکا مصوب ۱۰/۸/۱۳۶۸ ۱۲۹

۸– قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان کنفرانس اسلامی جهت مبارزه با تروریسم بین المللی مصوب ۱۳۸۰ ۱۳۰

۹– لایحه مبارزه با تامین مالی تروریسم ۱۳۱

جمع بندی و پیشنهاد ۱۳۷

منابع

کلیدواژه ها

  • تامین مالی
  • تروریسم
  • حقوق بین الملل
  • بانک مرکزی
  • شورای امنیت سازمان ملل متحد
  • پول شویی
  • تامین مالی تروریسم
  • تروریسم