ظهور اقتصاد سبز در حقوق محیط زیست با تاکید بر توسعه ی پایدار
 | |
| عنوان | ظهور اقتصاد سبز در حقوق محیط زیست با تاکید بر توسعه ی پایدار |
|---|---|
| رشته | حقوق محیط زیست |
| دانشجو | معین مهرپور دارستانی |
| استاد راهنما | عرفان شمس |
| استاد مشاور | محمد حسین رمضانی قوام آبادی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
ظهور اقتصاد سبز در حقوق محیط زیست با تاکید بر توسعه ی پایدار عنوان پایان نامه ای است که توسط معین مهرپور دارستانی، با راهنمایی عرفان شمس و با مشاوره محمد حسین رمضانی قوام آبادی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
بحران های بزرگ اقتصادی در طول تاریخ دنیای مدرن ظهور داشته اند؛ اما بحران های اقتصادی ادامه داری که در دهه ی ۶۰ میلادی رخ دادند و کشورهای آسیایی را هم تحت تاثیر قرار دادند، از آن جهت اهمیت داشتند که توجه جامعه ی بین المللی را به بحران های زیست محیطی هم جلب نمودند. در طول این زمان، دیدگاه محدودیت منابع طبیعی غلبه پیدا کرد و در عین حال آسیب هایی که فعالیت های انسانی به محیط زیست می زد، باعث شد که جهانیان به دنبال ایجاد تغییری در مفهوم توسعه و رشد اقتصادی صرف بروند. در نتیجه ی این تلاش ها، مفهومی در کنار سایر مفاهیم نوین دیگر تحت عنوان توسعه ی پایدار مطرح و تبیین شد. تعاریفی که از این مفهوم ارایه می شود در بسیاری از موارد متغیر است. تعریف مفهوم، کلیت بالایی دارد و ظرفیت لازم برای ارایه ی تفاسیر متفاوت و رویکردهای مختلف را دارد. مثلا در یک برداشت محدود، صرفا توجه به بعد بوم شناختی می شود و در یک برداشت موسع، این مفهوم به معنای فرایندی است که به دنبال بازخوانی سیستم اجتماعی – اقتصادی در سطح ملی و بین المللی است. اما از طرف دیگر کلیت بالای مفهوم می تواند چالش هایی را در مورد تبیین اصول اساسی آن و مهم تر از این امر، عملیاتی کردن این مفهوم ایجاد کند. با این حال، تعاریف به نوعی ایجاد یک هارمونی بین ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را دنبال می کنند. به همین ترتیب بعد از تبیین بنیا ن های نظری به دنبال یافتن پاسخ برای شناسایی این مفهوم می رویم و پس از بررسی چالش های حقوقی، قلمرو و شاخص ها، با تکیه بر انصاف بین نسلی به دنبال طرح مبنایی نظری مطابق نظریات جان رالز به عنوان گذاری از فایده گرایی به سمت برابری گرایی با تاکید بر انصاف می رویم و در نهایت، نقش اقتصاد سبز را در دستیابی به پایداری مورد نظر مورد بررسی قرار می دهیم. مفهوم اقتصاد سبز هم از مفاهیمی است که توسط برنامه ی محیط زیست سازمان ملل و در جهت اعمال تغییرات وسیع در ساختارهای اقتصادی پیشین با دورنمایی از دستیابی به توسعه ی پایدار مطرح شده است. در ادامه، به تبیین مفهوم اقتصاد سبز و جایگاه آن در مباحثات ملی و بین المللی، اصول، ابزارها، موضوعات اعمال، چالش ها و راه حل ها می پردازیم. مسیله ای که مطرح می شود این است که این مفهوم چگونه به عنوان ابزاری مهم به توسعه ی پایدار کمک می کند و آیا می تواند سایر اولویت ها و اصول توسعه ی پایدار را تحت الشعاع قرار دهد و یا اینکه این گونه نیست. در این نوشتار سعی می شود که با مرور منابع و اسناد مختلف، بتوانیم به چالش های مطرح شده پاسخ دهیم و خواهیم دید که اقتصاد سبز و توسعه ی پایدار، نوشدارویی برای حل تمام چالش ها نیستند اما هم افزایی هر دو با راه هایی که ارایه می شوند، مسلما ما را به اهداف مورد نظر نزدیک تر می کنند.
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده
مقدمه
بخش نخست: توسعه ی پایدار
فصل نخست : بنیان های نظری توسعه ی پایدار
گفتار نخست: تاریخچه ی توسعه ی پایدار
گفتار دوم: مفهوم شناسی توسعه ی پایدار
مبحث نخست: مفهوم توسعه
مبحث دوم: مفهوم پایداری
مبحث سوم: مفهوم توسعه ی پایدار
فصل دوم: چالش های حقوقی توسعه ی پایدار
گفتار نخست: توسعه ی پایدار در حقوق بین الملل
مبحث نخست: معاهدات
مبحث دوم: حقوق نرم
مبحث سوم: دادگاه ها
گفتار دوم: توسعه پایدار در حقوق اتحادیه ی اروپا
فصل سوم: قلمروی پایداری و توسعه ی پایدار: ابعاد سه گانه
گفتار نخست: بررسی تاریخی ابعاد سه گانه و مبدا استفاده از آن ها
گفتار دوم : بررسی یک به یک ابعاد
مبحث نخست: بعد زیست محیطی
مبحث دوم: بعد اقتصادی
مبحث سوم: بعد اجتماعی
مبحث چهارم: بررسی ابعاد احتمالی دیگر
فصل چهارم: شاخص های اندازه گیری پایداری و توسعه ی پایدار
گفتار نخست: نمونه ی شاخص دپارتمان روابط اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل
مبحث نخست: موضوعات کلیدی بعد اجتماعی
مبحث دوم: موضوعات کلیدی بعد اقتصادی
مبحث سوم: موضوعات کلیدی بعد زیست محیطی
مبحث چهارم: موضوعات کلیدی نهادی
گفتار دوم: اهداف توسعه ی پایدار یا سند ۲۰۳۰ و شاخص های آن
گفتار سوم: نمونه ی عملی بانک جهانی
فصل پنجم: توسعه ی پایدار در چارچوب نظریه ی عدالت جان رالز
گفتار نخست: توسعه ی پایدار و نظریه ی عدالت رالز
مبحث نخست: اصل اول چارچوب تحت عنوان رشد اقتصادی نه به عنوان هدف بلکه به عنوان وسیله
مبحث دوم: اصل دوم چارچوب تحت عنوان فرصت برابر منصفانه
گفتار دوم: اجماع هم پوشان در خصوص عدالت زیست محیطی بین نسلی
بخش دوم : اقتصاد سبز
فصل نخست: تاریخچه و مفهوم شناسی
گفتار نخست: چرا باید به سمت اقتصاد سبز حرکت کرد؟
گفتار دوم: تاریخچه ی اقتصاد سبز
گفتار سوم: مفهوم شناسی اقتصاد سبز
مبحث نخست: اقتصاد
مبحث دوم: سبز بودن چیست؟
مبحث سوم: مفهوم اقتصاد سبز
مبحث چهارم: مفهوم رشد اقتصادی سبز
مبحث پنجم: مفهوم توسعه ی کم کربن
مبحث ششم: اقتصاد سبز و رشد سبز در مقایسه با توسعه ی پایدار
مبحث هفتم: مفهوم اقتصاد چرخشی
فصل دوم: اصول و شاخص های اقتصاد سبز
گفتار نخست: اصول اقتصاد سبز
گفتار دوم: شاخص های اقتصاد سبز
فصل سوم: ابزارهای اقتصاد سبز
گفتار نخست: انواع مالیات های سبز
مبحث نخست: مالیات سبز
مبحث دوم : مالیات بر کربن
گفتار دوم: یارانه های سبز
مبحث نخست: قالب های یارانه ها
مبحث دوم: جایگاه یارانه ها
مبحث سوم: کارکرد یارانه ها
فصل چهارم: موضوعات اعمال اقتصاد سبز
گفتار نخست: درون دادها و برون دادها
مبحث نخست: درون دادها و برون دادها از نوع تولیدی
مبحث دوم: درون دادها و برون دادها از نوع سیاست گذاری
گفتار دوم: پسماند و مدیریت آن
مبحث دوم: مدیریت پسماند
فصل پنجم: چالش های ساختارهای اقتصاد سبز
گفتار نخست: نرخ تنزیل اجتماعی خصوصا در مورد وضع مالیات ها
گفتار دوم: ریسک و ابهام
گفتار سوم: اقتصاد سبز و نقش حقوق بین الملل
گفتار چهارم: چالش محصولات و خدمات زیست محیطی در حقوق بین الملل
گفتار پنجم: چالش تعارض با حقوق بشر و عدالت اجتماعی
گفتار ششم: چالش ماهیت آلاینده های گسترده در مسیر اعمال تکنولوژی مطلوب
گفتار هفتم: کاپیتالیسم سبز و دشواری های آن
گفتار هشتم: وظیفه ی مهم حکومت
گفتار نهم: مواجهه با ملاحظات و تاثیرات توزیعی
گفتار دهم: بحران کووید
۱۴۴ گفتار یازدهم: چالش های اقتصاد سبز در نظام حقوقی ایران
فصل ششم: راه حل ها
گفتار نخست: برنامه های منطقه ای برای آزادسازی محصولات و خدمات زیست محیطی
گفتار دوم: حل چالش حقوق بشر و اقتصاد سبز با چارچوب های حقوقی ملی
گفتار سوم: سرمایه گذاری سبز و مصرف انرژی پاک
گفتار چهارم: مالیات های سبز و مصرف انرژی پاک و تجدیدپذیر
گفتار پنجم: توجه به رشته های علمی ترکیبی همچون علم پایداری
گفتار ششم: اهمیت اطلاعات و در اختیار قراردادن آن ها به صورت طبقه بندی شده به منظور پیشرفت علمی و فنی و کاهش ریسک ها و ابهامات
گفتار هفتم: آموزش فراگیر و استفاده از تریبون های مختلف به منظور ترویج ارزش های سبز
سخن نهایی
فهرست منابع
کلیدواژه ها
- تحولات مفهوم توسعه ی پایدار
- توسعه ی پایدار و حقوق سخت
- اقتصاد سبز
- انرژی و زیرساخت های تجدیدپذیر