فردی سازی کیفر در مرحله پساقضایی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
فردی سازی کیفر در مرحله پساقضایی
عنوانفردی سازی کیفر در مرحله پساقضایی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجورقیه شمسی نیا
استاد راهنماامیرحسن نیازپور
استاد مشاورمهدی احمدی موسوی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه شهید باهنر کرمان



فردی سازی کیفر در مرحله پساقضایی عنوان پایان نامه ای است که توسط رقیه شمسی نیا، با راهنمایی امیرحسن نیازپور و با مشاوره مهدی احمدی موسوی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان دفاع گردید.

چکیده

فردی کردن مجازات ها که ما در این پژوهش به دنبال تبیین و بررسی آن از زوایای مختلف هستیم ؛ یکی از ابزارهای اجرای عدالت کیفری است که در قرون اخیر توجه عدالت خواهان را به خود مشغول کرده است .پدید ای است که مجازات در طول حیات تکاملی خود به آن رسیده است و هدفی را دنبال می کند که آزادی خواهان ، در مقابل ظلم و خفت های ، بی حد و حصری که به مجرمان روا داشته می شد، در پاسخ به ندای خود آن را دنبال می کرده اند. فردی کردن مجازات ها یعنی؛ اتخاذ تدبیر کیفری مناسب با شخصیت واقعی مجرم که لازمه آن شناخت شخصیت واقعی مرتکب جرم از طرف قاضی کیفری می باشد و این شناخت حاصل نمی شود جز با تشکیل پرونده شخصیت که قاضی کیفری آن را همراه با پرونده کیفری تشکیل می دهد . پرونده کیفری به توصیف کیفیت و نحوه عمل مجرمانه می پردازد و پرونده شخصیت، حاوی اطلاعات کاملی از خصوصیات بدنی و روانی و زیست شناسی و اجتماعی بزهکار می باشد . شناخت دقیق شخصیت بزهکار که قاضی با تشکیل پرونده شخصیت و اخذ نظریات کارشناسی متخصصان علوم مختلف و لحاظ آن در پرونده شخصیت به آن دست پیدا می کند به وی کمک می کند تا با شناخت عوامل مختلف تاثیرگذار در پدیده مجرمانه و تعیین سهم هریک از این عوامل و میزان سهم اراده آزاد مرتکب و انگیز های ارتکاب جرم ، بهترین تدبیر را در برخورد با مجرم اتخاذ نماید، به طوری که بتواند باعث اصلاح و بازپروری مجرم شده و او را به آغوش جامعه و خانواده بازگرداند. تعبیر مجرمان به بیماران اجتماعی ، امروزه طرفداران زیادی در بین جرم شناسان و جامعه شناسان پیدا کرده است و مبنای مجازا ها نیز به سمت اصلاح و درمان و بازپروری تغییر جهت داده است . دیگر از آن دیو بی عدالتی که هزاران سال مجرمان بی گناهی که شاید هیچ سهمی در فعل مجرمانه منتسب به خود نداشت اند را به وحشیانه ترین مجازات ها گرفتار نموده خبری نیست و مبنای سنتی مجازت ها شکست خورده است . افزایش آمار جرایم و خصوصا تکرار جرم ، نشان از آن دارد که اعمال مجازا ها نه تنها برای دیگران بازدارنده نیست بلکه هیچ تاثیری در خود مجرم نیز ندارد و باعث افزایش جرایم در سطح جامعه می شود و آثار جبران ناپذیری برای خود مجرم و خانواده وی دارد. اصلاح و درمان و بازپروری مجرمان در حقوق کیفری ، در عصر حاضر مورد توجه جدی قرار گرفته است و این تحقیق این موضوعات را در راستای فردی کردن مجازا ها در ارتباط با اجرای عدالت کیفری به صورت مفصل و با استفاده از مدرن ترین شیوه های اجرای مجازات ها مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است . این تحقیق با پرداختن به زوایای مختلف پدیده فردی کردن مجازات ها و تبیین و تحلیل مسایل مربوط به آن ، این موضوع را از آرا و نظریات اندیشمندان بیرون کشیده و به ارایه راه حل های عملی و پیش گذاشتن مدرن ترین روش های برخورد با مجرمین و ارایه بهترین روش برخورد با مجرمین پرداخته است. امید است توانسته باشیم سهمی هر چند بسیار اندک در راستای تحقق عدالت کیفری ایفا نموده باشیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ۱

الف:بیان مسیله ۳

ب:هدف پژوهش ۵

ج:سوالات پژوهش ۵

د:فرضیات پژوهش ۶

ه:پیشینه پژوهش ۶

و:شیوه و موانع پژوهش ۷

ز:ساماندهی پژوهش ۷

بخش اول:ابعاد نظری فردی سازی مجازات ها ۹

فصل اول:مفهوم فردی سازی مجازات ها ۱۱

گفتار اول:بررسی سیر تاریخی مفهوم فردی سازی مجازات ها ۱۲

بند اول:فردی سازی مجازات ها در بستر دوره ها و باورهای کیفری ۱۲

الف:عدم پذیرش فردی کردن مجازات ها در باور های کیفری ۱۳

۱–دوره انتقام خصوصی ۱۳

۲–دوره دادگستری خصوصی ۱۳

۳–دوره دادگستری عمومی ۱۴

۱–۳–دوره قدیم ۱۴

۲–۳–دوره میانه(عصر اصلاحات) ۱۵

۳–۳–دوره معاصر ۱۶

ب:پذیرش فردی کردن مجازات ها در باورهای کیفری ۱۷

۱–مکتب نیوکلاسیک ۱۷

۲–مکتب تحققی ۱۸

۳–نهضت دفاع اجتماعی ۱۹

بند دوم:رویکرد حقوق کیفری ایران به فردی سازی کیفرها ۲۱

گفتار دوم:کارکردهای فردی کردن مجازات ها ۲۷

بند اول:کارکردهای حقوقی ۲۸

الف:رعایت عدالت ۲۸

ب:اصلاح و بهبود مجرم ۲۹

ج:جلوگیری از ضرر و زیان خانواده مجرم ۳۰

بند دوم:کارکردهای جرم شناسی بالینی فردی کردن مجازات ها ۳۱

الف:پیشگیری فردی ۳۱

فصل دوم:مبانی فردی کردن مجازات ها ۳۲

گفتار اول:مبانی حقوقی اصل فردی کردن مجازات ها ۳۲

بند اول:مبانی حقوق بشری ۳۳

الف:اسناد الزام آور ۳۴

ب:اسناد ارشادی ۳۵

۱–مجموعه قواعد حداقل ملل متحد درباره مدیریت و اعمال عدالت کیفری اطفال ۳۵

۱–۱–پرونده شخصیت ۳۵

۲–۱–اتخاذ تدابیر توسط مراجع صلاحیت دار ۳۷

۱–۲–۱–تصمیمات غیر نهادی ۳۷

۲–۲–۱–تصمیمات نیمه نهادی ۳۹

۳–۲–۱–تصمیمات نهادی ۴۰

ب:قواعد ملل متحد راجع به حمایت از اطفال محروم شده از آزادی ۴۱

بند دوم:مبانی حقوقی اساسی اصل فردی کردن مجازات ها ۴۷

گفتار دوم:مبانی جرم شناختی اصل فردی کردن مجازات ها ۴۹

بند اول:تفاوت های فردی ۵۰

بند دوم:تاثیر عوامل مختلف در ارتکاب جرم ۵۲

الف:تاثیر عوامل زیستی ۵۳

ب: تاثیر عوامل روانی ۵۴

ج:نقش عوامل اجتماعی در بروز جرم ۵۵

۱–نابهنجاری خانوادگی ۵۵

۲–محرومیت اقتصادی و فقر ۵۶

۳–تاثیر جنگ در افزایش جرایم ۵۷

۴– خانواده های بد سرپرست ۵۷

بخش دوم:ابعادحقوقی فردی سازی مجازات ها ۵۸

فصل اول:ابزارها و نهادهای فردی سازی مجازات ها ۶۰

گفتار اول:پرونده شخصیت مجرمین ۶۱

بند اول:تشکیل پرونده شخصیت بزهکاران ومحتویات آن ۶۲

الف:ویژگی های فردی ۶۴

۱–وضع ظاهری ۶۴

۱–۱–پوشش ۶۴

۲–۱–آرایش سر و صورت ۶۴

۳–۱–کردار و رفتار ۶۵

۲– تاریخچه فردی ۶۵

۱–۲–دوران شیر خوارگی ۶۵

۲–۲–دوران طفولیت ۶۶

۳–۲–دوران نوجوانی ۶۶

۴–۲–دوران جوانی ۶۷

۵–۲–دوران میانسالی ۶۷

۶–۲–دوران کهنسالی ۶۷

۳–آزمایش پزشکی و روانپزشکی ۶۷

ب:ویژگی های اجتماعی ۶۸

بند دوم:لزوم تشکیل پرونده شخصیت در مرحله اجرای حکم و پس از آن ۷۰

گفتاردوم:نهادهای فردی سازی کیفر ۷۲

بند اول:نهاد صدور حکم ۷۲

الف:فردی کردن قضایی مجازات با لحاظ تخیف ۷۳

۱–بررسی کیفیات مخففه قضایی در قوانین ایران ۷۴

ب: فردی کردن قضایی با لحاظ تعلیق ۷۶

۱–منافع تعلیق مجازات ۷۷

۱–۱منافع تعلیق از جهت فرد مجرم ۷۸

۲–۱– منافع تعلیق از دید جامعه ۷۸

ج:تعویق صدور حکم ۸۳

د: نظام نیمه آزادی ۸۶

بند دوم:نهاد زندان ۸۸

الف:تاریخچه زندان ۸۹

۱–در اروپا ۸۹

۲–در ایران ۹۱

ب:طبقه بندی و شورای طبقه بندی ۹۳

۱–طبقه بندی بر اساس جنس و سن ۹۷

۲–تفکیک متهمین از محکومین ۹۹

۳– طبقه بندی از لحاظ وضع جسمی وروحی ۱۰۰

۴–تقسیم محکومان بر اساس مدت محکومیت ۱۰۱

۵–تفکیک محکومین از لحاظ نوع جرم ۱۰۱

فصل دوم:شیوه های فردی کردن اجرایی مجازات ها ۱۰۵

گفتار اول:کیفر سالب آزادی ۱۰۵

بند اول:اهداف زندان ۱۰۶

الف:هدف اخلاقی ۱۰۶

ب:اهداف فایده مند ۱۰۷

۱–عبرت آموزی و ارعاب ۱۰۸

۲–بازسازگاری اجتماعی ۱۰۹

بند دوم:روش های فردی کردن مجازات ها از طریق نهاد زندان ۱۱۱

گفتار دوم:پاسخ های غیر سالب آزادی ۱۱۳

بند اول:عفو ۱۱۴

بند دوم:آزادی مشروط ۱۱۶

الف:سابقه آزادی مشروط ۱۱۷

ب:شرایط ماهوی آزادی مشروط ۱۱۸

ج:شرایط شکلی آزادی مشروط ۱۲۰

د:مدت آزادی مشروط ۱۲۱

ه: شرایط ضمن مدت آزادی مشروط ۱۲۲

و:آثار و نتایج آزادی مشروط ۱۲۳

بند سوم:میانجیگری ۱۲۵

بند چهارم:کار عام المنفعه ۱۲۵

بند پنجم:جریمه های روزانه ۱۳۰

بند ششم:حبس خانگی ۱۳۰

بند هفتم:نظارت الکترونیکی ۱۳۱

نتیجه گیری و ارایه پیشنهادات ۱۳۳

منابع ۱۳۷

الف:کتب ۱۳۷

ب:مقالات ۱۳۹

کلیدواژه ها

  • آموزش بزهکاران
  • عدالت کیفری
  • فردی کردن مجازات
  • بزهکار
  • مرحله پساقضایی
  • فردی سازی
  • پساقضایی
  • پرونده شخصیت
  • مجازاتهای جایگزین حبس
  • شخصیت