فوریت یا تراخی خیارات در حقوق ایران و اسلام

عنوان	فوریت یا تراخی خیارات در حقوق ایران و اسلام
رشته	حقوق
دانشجو	بابک عبدالصمدی موقر
استاد راهنما	علی اکبر ایزدی فرد، اکبر میرزانژاد جویباری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۸۷
دانشگاه	دانشگاه مازندران

فوریت یا تراخی خیارات در حقوق ایران و اسلام عنوان پایان نامه ای است که توسط بابک عبدالصمدی موقر، با راهنمایی علی اکبر ایزدی فرد و اکبر میرزانژاد جویباری در سال ۱۳۸۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران دفاع گردید.

چکیده

فوریت یا تراخی در خیارات بحثی است که در بازه ی زمانی که خیارات در آن اعمال می شوند تعیین کننده است.در این تحقیق ابتدا به شناخت ماهیت ،مبانی،آثار و انواع خیارات پرداخته شده است؛تا در هنگام بحث از مبانی فوریت وتراخی و تعیین زمان اعمال خیارات از ذکر کلیات بی نیاز شویم و همچنین در بحث از اثر خیارات جایگاه اصلی بحث تعیین گردیده باشد.مبانی هر یک از دو نظریه فوریت یا تراخی در خیارات بیشتر در فقه مورد بحث قرار گرفته استو از اینرو بحث حاضر صبغه ی فقهی برخود دارد. در میان دو نظریه مذکور، نظریه فوریت در خیارات از ادله قویتری برخوردار بوده و مشهور نیز بدین نظر گرایش دارد. در میان خیارات، خیارات زمانی،زمان معینی دارند و بحث به ادله خیارات غیر زمانی اختصاص می یابد که در آنها نیز خیارات غبن،عیب،تدلیس و تخلف وصف فوری هستند. خیارات در نکاح نیز بطور کلی فوری اعلام شده اند؛ سایر خیارات یعنی خیار تاخیر ثمن،تبعض صفقه،تخلف شرط و تعذر تسلیم با پذیرش نظریه فوریت در خیارات، فوری محسوب می شوند.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول– کلیات ۶

مبحث اول– ماهیت خیار ۷

گفتار اول– ایقاع بودن خیار ۹

گفتار دوم– خلاف اصل بودن خیار ۱۱

بند اول– اصل لزوم قراردادها ۱۱

بند دوم– خیار، استثناء اصل لزوم قراردادها ۱۳

مبحث دوم– مبنای خیار ۱۴

گفتار اول– حکومت اراده ۱۵

گفتار دوم– جبران ضرر و اجرای عدالت ۱۷

مبحث سوم– انواع خیارات و آثار آنها ۲۰

گفتار اول– انواع خیارات ۲۰

بند اول– انواع خیارات مشترک در حقوق موضوعه و فقه اسلامی ۲۱

۱– خیار مجلس ۲۱

۲– خیار حیوان ۲۲

۳– خیار تاخیر ثمن ۲۳

۴– خیار شرط ۲۴

۵– خیار رویت و تخلف وصف ۲۴

۶– خیار غبن ۲۶

۷– خیار عیب ۲۷

۸– خیار تدلیس ۲۹

۹– خیار تبعض صفقه ۳۰

۱۰– خیار تخلف از شرط ۳۲

۱۱– خیار تفلیس و تعذر تسلیم ۳۴

بند دوم– خیاراتی که فقط در فقه اسلامی آمده است ۳۵

الف– فقه امامیه ۳۵

۱– خیار شرکت ۳۶

۲– خیار مایفسد لیومه ۳۸

۳– خیار تصریه ۳۹

ب– فقه اهل سنت ۴۱

۱– خیار نقد ۴۱

۲– خیار تعیین ۴۲

۳– خیار الخیانه ۴۳

۴– خیار ورثه فی مازاد علی الثلث ۴۳

گفتار دوم– آثار خیارات ۴۴

بند اول– اثر اعمال خیارات بر عقد ۴۴

الف– انحلال عقد به موجب خیار ۴۵

ب– بازگشت آثار گذشته به موجب اعمال خیار ۴۸

بند دوم– اثر خیارات در حدود اختیار طرفین در عوضین ۵۰

بند سوم– اثر خیارات در ضمان تلف و نقص موضوع عقد در زمان خیار ۵۲

فصل دوم– مبانی نظریه فوریت و تراخی در خیارات ۵۴

مبحث اول– مبانی نظریه تراخی ۵۵

گفتار اول– مبانی مشترک حقوقدانان و فقها ۵۵

بند اول– قاعده لاضرر ۵۵

بند دوم– جهل صاحب خیار ۵۷

الف– مبنای پذیرش جهل به عنوان دلیلی برای تراخی در خیارات ۵۸

ب– صورتهای مختلف جهل ۶۳

۱– جهل به سبب خیار ۶۳

۲– جهل به حکم خیار ۶۶

بند سوم– استصحاب ۶۷

گفتار دوم– مبانی تراخی، بحثهای اختصاصی فقهاء ۶۸

۱– اجماع ۶۸

۲– نظر مشهور ۶۹

۳– ظهور ۶۹

۴– اطلاق مستندات ۷۰

مبحث دوم– مبانی نظریه فوریت در خیارات ۷۰

گفتاراول– مبانی مربوط به قراردادها ۷۱

بند اول– اصاله اللزوم ۷۱

بند دوم– عموم ادله خیارات ۷۳

بند سوم– دلالت تاخیر در اعمال خیار بر اسقاط خیار ۷۳

بند چهارم– عدم فوریت خیار، سبب جهالت می گردد ۷۴

بند پنجم– قصد متعاقدین ۷۴

گفتار دوم– مبانی خارج از قراردادها ۷۵

بند اول– تقصیر ۷۵

بند دوم– عرف ۷۶

بند سوم– قاعده اقدام ۷۷

بند چهارم– لاضرر ۷۸

بند پنجم– اجماع ۷۹

بند ششم– ملاک ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی ۷۹

فصل سوم– تاثیر فوریت و تراخی خیارات در زمان اعمال خیارات ۸۲

گفتار اول– تاثیر فوریت یا تراخی خیارات در زمان شروع خیارات ۸۴

بند اول– نظریات مربوط به زمان آغاز خیارات ۸۵

الف– زمان انعقاد عقد ۸۵

ب– زمان تسلیم موضوع معامله ۸۶

ج– زمان علم به سبب یا علت خیارات ۸۷

د– زمان علم به حکم خیارات ۸۸

و– زمان علم به فوریت خیارات ۸۹

بند دوم– شرطیت یا کاشفیت ظهور خیارات ۹۲

گفتار دوم– تاثیر فوریت یا تراخی خیارات در زمان خاتمه خیارات ۹۶

بند اول– خیارات زمانی ۹۷

الف– خیار مجلس ۹۷

ب– خیار حیوان ۹۹

ج– خیار شرط ۱۰۰

بند دوم– خیارات غیر زمانی ۱۰۰

الف– خیارات غیر زمانی که به فوریت آنها در قانون تصریح شده است ۱۰۱

۱– خیار عیب ۱۰۲

۲– خیار غبن ۱۰۳

۳– خیار تدلیس ۱۰۴

۴– خیار رویت و تخلف و صف ۱۰۴

ب– خیارات غیر زمانی که به فوریت آنها در قانون تصریح نشده است ۱۰۵

۱– خیار تخلف شرط ۱۰۵

۲– خیار تفلیس و تعذر تسلیم ۱۰۷

۳– خیار تبعض صفقه ۱۰۷

۴– خیار تاخیر ثمن ۱۰۸

نتیجه ۱۱۱

فهرست منابع ۱۱۵

کلیدواژه ها

• تاخیر
• نظام حقوقی
• ایران
• اسلام
• خیار (فقه)
• ایقاع
• ضمان
• خیارات