قاعده ان الحرام لایفسد الحلال در فقه مذاهب اسلامی و حقوق خانواده ایران

قاعده ان الحرام لایفسد الحلال در فقه مذاهب اسلامی و حقوق خانواده ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط زهرا اسدنیا، با راهنمایی مهدی منتظرقایم و با مشاوره محمدهادی دارایی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.

عنوان	قاعده ان الحرام لایفسد الحلال در فقه مذاهب اسلامی و حقوق خانواده ایران
رشته	حقوق خانواده
دانشجو	زهرا اسدنیا
استاد راهنما	مهدی منتظرقایم
استاد مشاور	محمدهادی دارایی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

چکیده

قاعده اِنِ الحرام لایفسد الحلال، قاعده ای ناآشنا در حقوق ایران می باشد و در هیچ یک از کتب فقهی از آن به عنوان قاعده فقهی نام برده نشده است. اما این قاعده از دل احادیث معتبر قابل استخراج است و به این معناست که هر عمل حقوقی اگر قابل ابقا باشد نباید آن را معدوم کرده و حکم به بطلان آن نمود بلکه عمل حلال به حیات خود ادامه میدهد. پس براساس این قاعده عمل حرام، عمل حلال را از بین نمی برد. آیات و روایات معتبری در تایید این قاعده وجود دارد و عقل و اجماع نیز این قاعده را تصدیق می کنند. حال سوال این است که ادله اعتبار و مجاری قاعده اِن الحرام لایفسد الحلال در فقه مذاهب اسلامی و حقوق خانواده ایران چیست؟ این قاعده در نکاح جاری می باشد با این توضیح که اگر مردی با مادر زن یا خواهر زن یا دختر زن زنا نماید، عملی حرام انجام داده است اما سبب ایجاد حرمت بین زن و شوهر نمی شود. همچنین در بحث لواط، لواط داماد با پدرزن یا برادرزن سبب ایجاد حرمت بین زن و شوهر نمی شود. طبق نظر مشهور فقهای مذاهب خمسه زنا و لواط، تنها قبل از انعقاد عقد نکاح سبب ایجاد حرمت می شوند و مقصود از حلال در قاعده اِن الحرام لایفسد الحلال، حلال فعلی است و در معاملات نیز، جاری است. زیرا در بحث معاملات، هر گاه قسمتی از معامله به علت حرمت باطل باشد قسمت دیگر معامله صحیح است و تبعض صفقه می شود. بنابراین این قاعده در دو حوزه نکاح و معاملات جاری است. همچنین روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

فصل نخست: بیان مفهوم و ادله اعتبار قاعده اِن الحرام لایفسد الحلال

مبحث نخست: معنای لغوی و اصطلاحی قاعده اِن الحرام لایفسد الحلال

گفتار نخست: حکم تکلیفی یا وضعی واژه الحلال

گفتار دوم: حلیت یا شانیت واژه الحلال

گفتار سوم: عناصر شناسی قاعده اِن الحرام لایفسد الحلال

مبحث دوم: ادله اعتبار قاعده

گفتار نخست: کتاب

گفتار دوم: سنت

گفتار سوم : اجماع

گفتار چهارم: عقل

گفتار پنجم: قیاس

فصل دوم: مجاری قاعده اِن الحرام لایفسد الحلال در فقه مذاهب اسلامی و حقوق خانواده ایران

مبحث نخست:جریان قاعده اِن الحرام لایفسد الحلال در معاملات بالمعنی الاعم

گفتار نخست: مجاری قاعده در نکاح

گفتار دوم: مجاری قاعده در زنا

گفتار سوم: مجاری قاعده در لواط

گفتار چهارم: مجاری قاعده در نزدیکی به شبهه

گفتار پنجم: مجاری قاعده در رضاع

مبحث دوم: جریان قاعده اِن الحرام لایفسد الحلال در معاملات بالمعنی الاخص

گفتار نخست: نظرات فقها در مورد تجزیه عقد واحد به عقود متعدد

گفتار دوم: مانعیت مانع در تجریه عقد واحد به عقود متعدد

نتیجه گیری

کلیدواژه ها

• اِن الحرام لایفسد الحلال
• قاعده
• نشر حرمت
• معاملات