قاعده مقابله به مثل حقوق کیفری در ایران

عنوان	قاعده مقابله به مثل حقوق کیفری در ایران
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	فرزان جوینده
استاد راهنما	جان احمد آقایی سیابیل
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی

قاعده مقابله به مثل حقوق کیفری در ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط فرزان جوینده، با راهنمایی جان احمد آقایی سیابیل در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

هدف از نگارش این رساله، بررسی موشکافانه قاعده مقابله به مثل از منظر فقه و حقوق کیفری ایران است زیرا مطالعه حول این موضوع در شناخت نیازها و توانمندسازی فقه و قانون مهم تلقی می شود. در بیان نتایج حاصله در این رساله این موضوع حایز اهمیت است که قاعده اعتدا یا مقابله به مثل در جرایمی که در آنها تجاوز به عرض و ناموس، دین و عقل صورت می گیرد و به طور کلی جرایم حق اللهی اثری ندارد زیرا به ارتکاب فعل مجرمانه منتهی می گردد لیکن در جرایم حق الناسی اثر بخش بوده و البته این تاثیر در مواردی که مخاطب آن اشخاص یا حاکمیت می باشد متفاوت است. در موردی که مخاطب افراد هستند شایبه تعارض این قاعده با قاعده منع اختلال در نظام ایجاد می شود لیکن این رساله تا حد زیادی این تعارض را مرتفع ساخته است. نتیجتا شناخت قاعده و تعیین حدود آن از دو جهت اهمیت دارد؛ اول: تعیین حدود اجرای عدالت شخص و بررسی تعامل قاعده با اختیارات حاکمیت. دوم: تعیین موضوعات و مصادیق جزیی و جنبه های مجهول و مبهمی که فقها با استناد به قاعده احضاء نموده اند و نیز تبیین مواردی که با ادله خاص از عمومات استثنا شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب چکیده ۱ مقدمه ۲ الف) بیان مسیله

ب) اهداف پژوهش

پ) ضرورت پژوهش

ت) سوالات پژوهش

ج) فرضیه های تحقیق

د) روش پژوهش:

ه) پیشینه پژوهش

و) ساختار پژوهش

فصل اول : کلیات پژوهش

۱–۱– مفاهیم، مبانی و انواع قاعده مقابله به مثل

۱–۲– مقابله به مثل در حقوق داخلى اسلام

۱–۳– اصطلاحات قرآنی مقابله به مثل

۱–۴– اقسام مقابله به مثل در قرآن

۱–۴–۱– امکان استخراج قاعده مقابله به مثل در بعد بین الملل از آیات

۱–۴–۱–۱– آیات

۱–۴–۱–۲– آیه معاقبه

۱–۴–۱–۳– آیات انتصار

۱–۵–بررسی دلالت آیات بر مقابله به مثل در قلمرو بین المللی

فصل دوم : واگرایی های دفاع مشروع و قاعده مقابله به مثل

۱–۲– ادله فقهی قاعده مقابله به مثل

۱–۱–۲– ادله عام قاعده مقابله به مثل

۱–۱–۱–۲–کتاب قرآن

۲–۱–۱–۲– سنت

۳–۱–۱–۲– اجماع

۴–۱–۱–۲– عقل

۲–۲– ادله تقاص

۲–۲–۲– کتاب

۲–۲–۲– سنت

۱–۲–۲–۲–روایات دال بر مشروعیت تقاص

۲–۲–۲–۲– روایات دال بر ممنوعیت تقاص

۳–۲–۲– اجماع

۴–۲–۲– عقل

۳–۲– واگراییهای دفاع مشروع و قاعده مقابله به مثل

۴–۲–مفهوم شناسی

۱–۴–۲– قاعده مقابله به مثل

۲–۴–۲– وجوه افتراق

۵–۲– تفاوت در حق و حکم

۶–۲– ماهیت دوگانه دفاع مشروع (حق و حکم)

۱–۶–۲–دفاع از نفس

۲–۶–۲–دفاع از عرض و ناموس

۳–۶–۲– تفاوت در شرط تناسب

۴–۶–۲–تفاوت در زمان پاسخ دهی

۵–۶–۲– تفاوت در موضوع مورد تجاوز

۶–۶–۲– تفاوت در تهاجم به دیگری

فصل سوم: تاثیر قاعده مقابله به مثل در حقوق کیفری ایران

۱–۳– تاثیر قاعده مقابله به مثل در حقوق کیفری ایران

۱–۱–۳– مخاطب؛ حاکمیت

۲–۱–۳– مخاطب؛ افراد

۱–۱–۲–۳– قاعده مقابله به مثل: عامل موجه جرم یا رافع مسوولیت کیفری

۲–۲–۱–۳– جایگاه قاعده مقابله به مثل در عوامل موجهه

۱–۲–۲–۱–۳–تفاوت در حق و حکم

۲–۱–۲–۲–۳–تفاوت در زمان پاسخدهی

۳–۱–۲–۲–۳– تفاوت در شرط تناسب

۴–۱–۲–۲–۳– تفاوت در موضوع

۵–۱–۲–۲–۳ –تفاوت در تهاجم به دیگری

۲–۳– قاعده مقابله به مثل و جرایم علیه تمامیت جسمانی

۱–۲–۳– استیذان در قصاص

۱–۱–۲–۳– دیدگاه مخالفان استیذان و ادله آن ها

۲–۱–۲–۳– دیدگاه موافقان استیذان و ادله آن ها

۳–۲–۱–۳– ضمانت اجرای عدم استیذان

۲–۲–۳– محدودیت های قاعده مقابله به مثل در جرایم علیه تمامیت جسمانی

۳–۳–قاعده مقابله به مثل و جرایم علیه تمامیت معنوی

۱–۳–۳– تاثیر قاعده مقابله به مثل بر ارکان تشکیل دهنده توهین

۱–۱–۳–۳– عنصر قانونی

۲–۱–۳–۳–عنصر مادی

۳–۳–۱–۳– عنصر معنوی

۲–۳–۳–جواز یا عدم جواز مقابله به ستب با سب

۱–۲–۳–۳– ادله مخالفان

۲–۳–۲–۳– ادله موافقان

۳–۳–۳– توهین و نظم عمومی

نتیجه گیری

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• قاعده مقابله به مثل
• قواعد فقهی