قانونی سازی مواد مخدر و امکان اجرای آن در سیاست کیفری ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
قانونی سازی مواد مخدر و امکان اجرای آن در سیاست کیفری ایران
عنوانقانونی سازی مواد مخدر و امکان اجرای آن در سیاست کیفری ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجویونس کاوسی
استاد راهنماحسین غلامی دون
استاد مشاوربهزاد رضوی فرد
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۶
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



قانونی سازی مواد مخدر و امکان اجرای آن در سیاست کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط یونس کاوسی، با راهنمایی حسین غلامی دون و با مشاوره بهزاد رضوی فرد در سال ۱۳۹۶ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

قانونی سازی رویکردی است که به جای ممنوعیت، خواهان قانونی کردن اعمال تولید، توزیع، خریدوفروش، نگهداری و مصرف همه یا برخی از انواع مواد مخدر برای تمامی یا برخی از اعضای جامعه با ضوابط و تدابیر ویژه است. ازنظر حامیان قانونی سازی، اعمال مرتبط با مواد مخدر با اصل ضرر انطباق ندارد و جرم انگاری آن بر اساس اصل پدرسالاری قانونی نیز خلاف حقوق و آزادی های فردی انسان هاست. به علاوه ایشان جرم انگاری بر پایه ی غیراخلاقی بودن رفتار را رد می کنند و بعضا نوعی حق بر مصرف مواد مخدر برای اشخاص به رسمیت می–شناسند. از طرفی ایشان ضمن ناکارآمد دانستن ممنوعیت مواد مخدر، این رویکرد را منشا آسیب ها و مشکلات بسیاری نظیر ایجاد بازار سیاه مواد مخدر و مشکلات بهداشتی برای مصرف کنندگان می دانند و مدعی هستند که با قانونی سازی می توان زمینه ی رفع یا کاهش این آسیب ها را فراهم آورد. برای اجرای قانونی سازی نیز، تدابیر نظارتی دقیقی نسبت به نوع مواد مخدر و مراحل مختلف تولید، توزیع و مصرف در نظر گرفته می شود. اجرای قانونی سازی در سیاست کیفری ایران، با مقتضیاتی نظیر عدم حرمت صریح مواد مخدر در اسلام و گسترش پیامدهای نامطلوب رویکرد ممنوعیت همراه است. در مقابل موانعی نظیر قبح زدایی از مواد مخدر و فقدان تشکیلات اجرایی مناسب در مسیر قانونی سازی وجود دارد. با این حال می توان گفت در حال حاضر امکان قانونی سازی برخی مخدرهای سبک مانند تریاک که بیشترین میزان مصرف را به خود اختصاص داده است در سیاست کیفری ایران وجود دارد

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب مقدمه

۱– بیان مسیله

۲– هدف اصلی

۳– اهداف فرعی

۴– سوال های پژوهش

۵– فرضیه ها

۶– پیشینه ی بررسی موضوع در ایران و جهان

۷– روش پژوهش

۸– مشکلات پژوهش

۹– سازمان دهی پژوهش

بخش اول: قانونی سازی مواد مخدر

فصل اول: تعاریف، مبانی فلسفی

مبحث اول: تعاریف

گفتار اول: قانونی سازی

گفتار دوم: جرم زدایی

گفتار سوم: جرم انگاری

مبحث دوم: مبانی فلسفی قانونی سازی

گفتار اول: اصل ضرر

بند اول: دیدگاه ممنوعیت طلبان

بند دوم : دیدگاه حامیان قانونی سازی

گفتاردوم: پدرسالاری قانونی

بند اول: دیدگاه ممنوعیت طلبان

بند دوم: دیدگاه حامیان قانونی سازی

گفتار سوم: اخلاق گرایی قانونی

بند اول: دیدگاه ممنوعیت طلبان

بند دوم: دیدگاه حامیان قانونی سازی

گفتار چهارم: حق بر مصرف مواد مخدر

فصل دوم: تحلیل آثار و عملکرد رویکرد ممنوعیت مواد مخدر

مبحث اول: آثار و نتایج نامطلوب ممنوعیت مواد مخدر

گفتار اول: تحمیل هزینه های سنگین بر اقتصاد جوامع

گفتار دوم: ایجاد بازار سیاه مواد مخدر

گفتار سوم: افزایش جرم و فساد

گفتار چهارم: مشکلات بهداشتی و درمانی

گفتار پنچم: افزایش شمار مجرمان و تعدی به حقوق و آزادی های فردی ۵۰ گفتار ششم: ایجاد معضلات اجتماعی در گتوها

مبحث دوم: تحلیل اثربخشی رویکرد ممنوعیت بر مصرف مواد مخدر

گفتار اول: نظریه انتخاب عقلانی

بند اول: ممنوعیت و قیمت مواد مخدر

بند دوم: ممنوعیت و دسترسی به مواد مخدر

بند سوم: ممنوعیت و بازدارندگی

گفتار دوم: خودکنترلی و کنترل اجتماعی غیررسمی

بند اول: خودکنترلی

الف– اخلاق و قانون مداری

ب– اثر میوه ممنوعه

بند دوم: کنترل اجتماعی غیررسمی

الف– هنجارهای اجتماعی

ب– ضمانت اجراهای اجتماعی غیررسمی

گفتار سوم: ارزیابی کلی

مبحث سوم: تجارب مشابه الغای ممنوعیت

گفتار اول: قانونی سازی الکل

بنداول: ممنوعیت

بند دوم: الغای ممنوعیت

بند سوم: وضعیت کنونی

گفتار دوم: قانونی سازی سیگار

بند اول: ممنوعیت

بند دوم: نظارت و کنترل

گفتار سوم: قانونی سازی روسپیگری

بند اول: ممنوعیت

بند دوم: قانونی سازی

بند سوم: تجارب قانونی سازی روسپی گری

فصل سوم: چگونگی اجرای قانونی سازی و مطالعه ی تطبیقی آن

مبحث اول: اصول، اهداف و الگوهای قانونی سازی مواد مخدر

گفتار اول: اصول حاکم بر قانونی سازی

گفتار دوم: اهداف قانونی سازی

گفتار سوم: الگوهای قانونی سازی مواد مخدر

بند اول: ممنوعیت تولید و تامین مواد مخدر در کنار تولید و تامین قانونی برای مصارف درمانی

بند دوم: ممنوعیت تولید و تامین در کنار قانونی سازی مصرف و فروش جزیی

بند سوم: ممنوعیت تولید و تامین در کنار جرم زدایی از کشت اندک و مصرف در باشگاه های عمومی

بند چهارم: تولید و تامین قانونی با انحصار دولتی

بند پنجم: تولید و تامین قانونی و تنظیم شده مواد مخدر از طریق مشارکت دولت و بخش خصوصی

بند ششم: تولید و تامین قانونی از طریق تولیدکنندگان و فروشندگان دارای مجوز (مدل تجاری)

مبحث دوم: تدابیر نظارتی قانونی سازی مواد مخدر

گفتار اول: تدابیر ناظر بر نوع مواد مخدر

گفتار دوم: تدابیر ناظر بر تولید مواد مخدر

بند اول: صدور مجوز

بند دوم: کنترل کیفیت

بند سوم: حفظ امنیت

بند چهارم: تولید خانگی

بند پنجم: خلوص و غلظت

بند ششم: بسته بندی

گفتار سوم: تدابیر ناظر بر قیمت و مالیات

بند اول: قیمت

بند دوم: مالیات

گفتار چهارم: تدابیر ناظر بر بازاریابی

گفتار پنجم: تدابیر ناظر بر فروش مواد مخدر

گفتارششم: تدابیر ناظر بر خرید مواد مخدر

بند اول: تعیین محدودیت سنی

بند دوم: محدودیت در مقدار فروش

بند سوم: صدور مجوز خرید

گفتار هفتم: تدابیر ناظر بر مصرف مواد مخدر

مبحث سوم: مطالعه ی تطبیقی قانونی سازی کانابیس در هلند، اروگویه و آمریکا

گفتار اول: قانونی سازی دیفاکتوی کانابیس در هلند

بند اول: دهه

و اوایل دهه

میلادی: افزایش تسامح

بند دوم: سال ۱۹۷۶: اصلاح قانون مواد مخدر

بند سوم: دهه ۱۹۹۰: افزایش محدودیت ها

بند چهارم: دهه اول قرن بیست ویک: مبارزه با تولید و محدودیت توریسم مواد مخدر

بند پنجم: نتایج قانونی سازی کانابیس در هلند

گفتار دوم: قانونی سازی کانابیس در اروگویه

بند اول: زمینه ها و علل

بند دوم: قانونی سازی کانابیس در سال ۲۰۱۳

بند سوم: چگونگی اجرای قانونی سازی

بند چهارم: نتایج قانونی سازی در اروگویه

گفتار سوم: قانونی سازی ماریجوآنا در آمریکا

بند اول: ممنوعیت ماریجوآنا در قانون فدرال

بند دوم: قانونی سازی برای مصارف درمانی

بند سوم: قانونی سازی برای مصارف تفننی

الف– قانونی سازی برای مصارف تفننی در کلرادو

ب– قانونی سازی برای مصارف تفننی در ایالت واشنگتن

بند چهارم: نتایج قانونی سازی ماریجوآنا در آمریکا

الف– نتایج قانونی سازی درمانی

ب– نتایج قانونی سازی تفننی

بخش دوم: بررسی امکان اجرای قانونی سازی درسیاست کیفری ایران

فصل اول: موضع قانون گذار ایران در قبال رویکردهای قانونی مواد مخدر

مبحث اول: جرم انگاری به عنوان رویکرد غالب

مبحث دوم: سابقه ی تاریخی قانونی سازی تریاک در ایران

گفتار اول: از سال ۱۲۸۹ تا ۱۳۳۴

گفتار دوم: از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۹

بند اول: قانون اجازه ی محدود کشت خشخاش و صدور تریاک

بند دوم: آیین نامه های اجرایی قانون اجازه ی محدود کشت خشخاش و صدور تریاک

الف– تولید

ب– توزیع و مصرف

فصل دوم: موانع، مقتضیات و قلمرو قانونی سازی در سیاست کیفری ایران

مبحث اول: مقتضیات قانونی سازی در سیاست کیفری ایران

گفتار اول: عدم حرمت صریح مواد مخدر در اسلام

بند اول: عدم تنقیح مناط قطعی حرمت مسکرات

بند دوم: عدم شمول قاعده ی لا ضرر

بند سوم: عدم شمول قاعده ی حرمت مقدمه ی حرام

گفتار دوم: موقعیت جغرافیایی ایران

گفتار سوم: هزینه های سنگین مبارزه با مواد مخدر

گفتار چهارم: ایجاد بازار سیاه مواد مخدر و تقویت گروه های مجرمانه خطرناک

گفتار پنجم: آمار بالای جرم و فساد ناشی از مواد مخدر و اشتغال دستگاه قضایی

گفتار ششم: تغییر الگوی مصرف مواد مخدر از مواد کم خطر به پرخطر

گفتار هفتم: مشکلات بهداشتی حاصل از ممنوعیت مواد مخدر

گفتار هشتم: بهره مندی ایران از تجربه ی قانونی سازی تریاک

مبحث دوم: موانع قانونی سازی مواد مخدر در سیاست کیفری ایران

گفتار اول: احتمال افزایش مصرف مواد مخدر

بند اول: کاهش قیمت مواد مخدر

بند دوم: کاهش بازدارندگی

بند سوم: افزایش دسترسی به مواد مخدر

بند چهارم: از بین رفتن قبح اجتماعی مصرف مواد مخدر

گفتار دوم: شکست تجارب قانونی سازی متادون و سیگار در ایران

گفتار سوم: فساد و فقدان تشکیلات اجرایی مناسب

گفتار چهارم: مخالفت احتمالی محافظه کاران و اقشار سنتی جامعه

مبحث سوم: قلمرو قانونی سازی مواد مخدر در سیاست کیفری ایران

گفتار اول: ماده ی مخدر قابل قانونی سازی در ایران

گفتار دوم: چگونگی قانونی سازی در ایران

بند اول: انتخاب الگوی قانونی سازی در ایران

بند دوم: تولید قانونی مواد مخدر

بند سوم: توزیع و فروش قانونی مواد مخدر

بند چهارم: خرید و مصرف قانونی

نتیجه گیری و پیشنهادات

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • قانونی سازی
  • ممنوعیت
  • مواد مخدر
  • سیاست کیفری ایران