قانون ثبت اسناد و املاک

قانون ثبت اسناد و املاک در تاریخ 1310/12/26 به تصویب رسید و در تاریخ اول فروردین 1311 به موقع اجرا در آمد.

سیر تحولات قانونی

در ایران کتابت و ثبت غیر سازمانی به دستور پادشاهی انوشیروان باز می گردد که به موجب آن در دفاتر قضات انجام می گرفت. ثبت سازمانی نیز از زمان صدور فرمان ناصر الدین شاه قاجار در ایران آغاز گردید. پس از مشروطیت و تشکیل پارلمان در ایران، اولین قانون ثبت ایران در مورخ 1290/2/21 وضع گردید که جنبه تخییری این قانو مانع کارآمدی آن شد. در حقوق ایران ثبت املاک برای نیل به دو مقصود تشکیل می شود. اول، ثبت املاک تا این که مالکیت مالکین و حقوق ذوی الحقوق نسبت به آن ها تعیین و محفوظ گردد. دوم، ثبت اسناد برای این که اسناد دارای اعتبار رسمی شوند. گردش تصویب قوانین مختلف در حوزه ثبتی در این سال ها، نهایتا منتهی به تصویب قانون ثبت اسناد و املاک 1310 می گردد. این قانون که مورد اصلاحات متعدد قرار گرفته هم اکنون لازم الاجرا بوده و مهمترین قانون در حوزه ثبت اسناد و املاک در ایران است. با این وجود اصلاحات و الحاقات متعددی به این قانون وارد شده است:

1. در سال 1312 مواد 13 و 33 و 34 و 35 و 38 و 41 و 43 و 70 و 117 اصلاح شده و ماده 111 مکرر الحاق و تفسیری به ماده 111 اضافه شد
2. سال 1313 ماده 13 مکرر الحاق گردید
3. در سال 1314 مواد 96 و 97 و 98 اصلاح شد
4. در سال 1317 مواد 6 و 11 و 25 و 128 اصلاح و ماده 25 مکرر الحاق شد
5. در سال 1320 مواد 25 مکرر و 34 اصلاحی، اصلاح و ماده 34 مکرر الحاق و تبصره ای به ماده 131 اضافه شد
6. در سال 1322 مواد 12 و 13 و 13 مکرر و شق 2 ماده 25 مکرر و ماده 94 نسخ و ماده 12 اصلاح شد.
7. در سال 1331 حق الثبت موضوع مواد 119 و 121 و 123 و 123 و 124 و 125 و 128 و 129 و 130 و 131 و 132 اصلاح شد و به دو برابر افزایش یافت.
8. در سال 1334 نیز مواد 121 و 122 و 124 و 129 و 130 و 132 اصلاح شد.
9. در سال 1337 یک تبصره به ماده 15 و یک تبصره به ماده 34 و عبارتی به ذیل تبصره 2 ماده 34 مکرر اضافه و ماده 11 از جهت تعداد آگهی های نوبتی اصلاح شد.
10. در سال 1351 ماده 6 و تبصره ذیل ماده 15 اصلاح و مواد 18 مکرر و 19 مکرر اضافه و مواد 25 و 25 مکرر و ماده 34 و تبصره های آن و ماده 34 مکرر و تبصره های آن و ماده 123 و 142 اصلاح و مواد 143، 144، 145، 146، 147، 148، 149، 150، 151، 152، 153، 154، 155، 156، 157 الحاق شد.
11. در سال 1352 قانون تبدیل اداره کل ثبت اسناد و املاک به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تصویب شد.
12. در سال 1354 قانون متمم قانون ثبت اسناد و املاک تصویب شد.
13. در سال 1356 یک تبصره به ماده 20 اضافه شد.
14. در سال 1357 ماده 148 مکرر الحاق شد.
15. در سال 1365 مواد 147 و 148 و 154 اصلاح شد.
16. در سال 1370 مجددا مواد 147 و 148 اصلاح شد.

تقسیم بندی

این قانون در 157 ماده تدوین شده است:

• ‌باب اول - تشکیلات اداری ثبت
• ‌باب دوم - ثبت عمومی
• ‌فصل اول - اعلان ثبت و تحدید حدود
• ‌فصل دوم - اعتراض
• ‌فصل سوم - در آثار ثبت
• ‌باب سوم - ثبت اسناد عمومی
• فصل اول - مواد عمومی
• فصل دوم - آثار ثبت اسناد
• فصل سوم - در امانت اسناد
• ‌باب چهارم - دفاتر اسناد رسمی
• ‌باب پنجم - اجرای مفاد اسناد رسمی
• ‌باب ششم - جرایم و مجازات
• ‌باب هفتم - تعرفه و مخارج ثبت اسناد و املاک
• ‌باب هشتم - مواد مخصوصه

قوانین مرتبط

• قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران
• قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول