قانون مطبوعات
قانون مطبوعات در تاریخ 1364/12/28 تصویب و در تاریخ 1365/1/24 در روزنامه رسمی شماره 11976 منتشر شد.[۱] قانون مطبوعات در اصل به منظور ایجاد نظم و جلوگیری از لجام گسیختگی در حوزه مطبوعات تدوین شده است.[۲]
سیر تحولات قانون
انقلاب مشروطیت به عنوان نقطه عطف تاریخ کشور ما پیامدهایی داشت. از آن جمله می توان به آزادی مطبوعات اشاره نمود. پس از انقلاب، شمار مطبوعات نسبت به قبل از انقلاب، قابل مقایسه نبوده و از حد شمارش بیرون است. علاوه بر آن آزادی مطبوعات تا آن حد پیش رفته بود که روزنامه ها، مجلات و سایر مطبوعات هر آنچه می خواستند می نوشتند و این امر موجبات نارضایتی دربار، مخالفان مشروطه و حتی مجلس شورای ملی را فراهم کرده بود. با عنایت به مراتب فوق لزوم تصویب قانونی جهت لجام گسیختگی مطبوعات احساس شد. به این ترتیب قانون مطبوعات در سال 1286 شمسی توسط مجلس شورای ملی به عنوان نخستین قانون عادی مطبوعات تصویب شد.[۲] بعد از انقلاب اسلامی، نخستین قانون مطبوعات در تاریخ 1358/5/31 با عنوان «لایحه قانونی مطبوعات»، قبل از تصویب قانون اساسی از تصویب شورای انقلاب گذشت.[۳] در این قانون، انتشار نشریه موکول به اخذ پروانه انتشار از وزارت ارشاد پس از تایید صلاحیت متقاضی در کمیسیونی که به همین منظور از نماینده ناشران، نویسندگان، دیوان کشور، اساتید دانشگاه تهران، اساتید حوزه علمیه قم و وکلای دادگستری تشکیل می شد، کردید. محدودیت ها و موارد ممنوعه ای که مطبوعات مکلف به رعایت آن ها بوند و نیز مجازات های مربوط به تخلف از این حدود ذکر شد و رسیدگی جرایم مطبوعاتی به دادگاه جنایی با حضور هیئت منصفه موکول شد. قانون مزبور ترکیب اعضای هیئت منصفه و شرایط آن ها و نحوه انجام وظیفه آن ها را نیز ذکر نموده بود. بعد از تصویب قانون اساسی، قانون جدید مطبوعات در سال 1364 از تصویب مجلس شورای اسلامی گذشت که تقریبا الهام گرفته از همان قانون مطبوعات 1358 بود. این قانون به اعتبار خود باقی است اما الحاقات و اصلاحاتی به آن وارد شده است:[۴]
- در تاریخ 1365/4/1 تبصره 4 به ماده 10 الحاق شد.
- در تاریخ 1369/9/4 ماده 22 اصلاح شد.
- در تاریخ 1377/5/21 بند 10 به ماده 6 الحاق شده و همچنین تبصره 2 به ماده 6 الحاق شد.
- در تاریخ 1379/1/30 قانون اصلاح قانون مطبوعات تصویب شد که بر اساس آنن موادی اصلاح و الحاق شد. موارد اصلاح در این تاریخ عبارتند از: ماده 6، ماده 7 و تبصره آن، ماده 8، ماده 9، ماده 10 و تبصره های 2 و 3، ماده 12، ماده 21، ماده 27، تبصره ماده 31، ماده 33، ماده 34. موارد الحاق عبارتند از: تبصره 2 و 3 ماده 1، تبصره های 1 و 2 و 3 ماده 5، بند 11 و 12 ماده 6، تبصره 2 و 3 ماده 8، تبصره های 6 و 7 و 8 ماده 9، تبصره 5 ماده 10، تبصره ماده 11، تبصره ماده 12، تبصره 3 و 4 ماده 23، تبصره ماده 34، ماده 35 و تبصره آن، ماده 36، ماده 37، ماده 38، ماده 39 تا 43 و مواد 45 تا 48
- در سال 1388/9/8 اصلاحات دیگری وارد شد. در این تاریخ ماده 1 اصلاح شد و تبصره 4 به ماده 1 الحاق شد.[۵][۶]
تقسیم بندی
قانون مطبوعات با ۳۶ ماده و در 6 فصل شده بود اما با الحاقاتی که بعدا انجام شد تعداد مواد به 48 رسید و دو فصل هم به آن اضافه شد:
- فصل اول: تعریف مطبوعات
- فصل دوم: رسالت مطبوعات
- فصل سوم: حقوق مطبوعات
- فصل چهارم: حدود مطبوعات
- فصل پنجم: شرایط متقاضی و مراحل صدور پروانه
- فصل ششم: جرایم
- فصل هفتم: هیئت منصفه مطبوعات
- فصل هشتم: موارد متفرقه[۷]
منابع
- ↑ تقی امانی. قوانین و مقررات حقوق مالکیت فکری (ملی و بین المللی). چاپ 1. بهنامی، 1383. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714132
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ محمدرضا معین فرد. سیر تحول قوانین مطبوعات در ایران. چاپ 1. مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714156
- ↑ ابوالفضل احمدزاده. توهین به مقدسات مذهبی (مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق داخلی و بین الملل). چاپ 1. مجد، 1394. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714136
- ↑ حسین مهرپور. حقوق بشر و راهکارهای اجرای آن. چاپ 2. اطلاعات، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714128
- ↑ سیر تاریخی قوانین مطبوعات در ایران. ماهنامه وکالت شماره 7 مرداد و شهریور 1380، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714152
- ↑ باقر انصاری و منیژه هاشمیان. مجموعه قوانین و مقررات رسانه ها. چاپ 1. شهردانش، 1396. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714140
- ↑ باقر انصاری و منیژه هاشمیان. مجموعه قوانین و مقررات رسانه ها. چاپ 1. شهردانش، 1396. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714140