قرار بازداشت موقت در حقوق ایران و اسناد بین المللی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
قرار بازداشت موقت در حقوق ایران و اسناد بین المللی
عنوانقرار بازداشت موقت در حقوق ایران و اسناد بین المللی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوفاطمه شخص توکلیان
استاد راهنمامحمدفاضل صدری
استاد مشاورسیدمحمود مجیدی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود



قرار بازداشت موقت در حقوق ایران و اسناد بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه شخص توکلیان، با راهنمایی محمدفاضل صدری و با مشاوره سیدمحمود مجیدی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.

چکیده

بازداشت موقت در قالب یک اقدام محدود کننده و سلب آزادی افراد از گذشته مورد توجه عالمان حقوق کیفری در بیشتر کشورها بوده است. و بدون تردید یکی از ابزار مهم و ضروری در رسیدگی به امور کیفری می باشد. تا آنجا که هیچ کدام از سیستم های فعلی نمی توانند خود را از آن بی نیاز بدانند. اسناد بین المللی متعهدی در زمینه حمایت از آزادی افراد در مقابل بازداشت موقت توسط مدافعان حقوق بشر و سازمان های بین المللی صادر شده است. و همچنین اسنادی در زمینه پیروی از بازداشت موقت به چشم می خورد. قرار بازداشت موقت در تعریف کلی یکی از مهمترین قرارهای تامین جزایی می باشد که مقنن طبق ضوابط و شرایطی اعمال آن را در اختیار قضات دادگاه های کیفری قرار می دهد. سلب کردن آزادی متهم و زندانی کردن او در حین تحقیقات مقدماتی توسط مقام قضایی از طرفی خلاف اصل برایت و مغایر با اصل آزادی متهم می باشد و از طرفی ضرورت تحقیق و جلوگیری از تضییع حقوق بزه دیدگان استفاده از این قرار را توجیه می نماید. پژوهش و جستجو در رویه دادگاه های کیفری در سطح بین المللی در خصوص قرار بازداشت موقت و همچنین حمایت از آزادی افراد می تواند بیانگر میزان بهره مندی دادگاه ها از این اسناد باشد همین گونه بررسی حقوق داخلی در زمینه بازداشت موقت در قالب یک تامین کیفری می تواند نمایانگر این مطلب باشد که میزان بهره وری حقوق داخلی از اسناد بین المللی بشری به چه اندازه است همینطور بر پایه ی این موضوع مشخص می شود که سیاست تقنینی حقوق داخلی بیشتر به کدام سمت تمایل دارد. آیا متمایل به سمت اسناد بین المللی می باشد یا به قواعد و رویه ی دادگاه های بین المللی در پایان پژوهش پیرامون این موضوع در پویایی حقوق داخلی کمک شایانی می نماید.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده فارسی ۱

مقدمه ۲

الف: بیان موضوع ۲

ب: سوالات تحقیق ۲

پ: فرضیه های تحقیق ۳

ج: اهداف و کاربردها ۴

ح: روش تحقیق ۴

ی: معرفی پلان ۴

بخش نخست: ماهیت، پیشینه و مبانی بازداشت موقت ۵

فصل نخست: ماهیت و پیشینه بازداشت موقت ۵

مبحث اول: ماهیت و اقسام بازداشت موقت ۶

گفتار اول: تعریف بازداشت موقت ۷

گفتار دوم: تمیز بازداشت موقت از مفاهیم مشابه ۸

بند اول: بازداشت موقت و توقیف (دستگیری) ۸

بند دوم: بازداشت موقت و تحت نظر داشتن ۸

بند سوم: بازداشت موقت و جلب ۹

بند چهارم: بازداشت موقت و حبس ۱۰

گفتار سوم: اقسام بازداشت موقت ۱۱

بند اول: بازداشت موقت اختیاری و اجباری ۱۱

بند دوم: بازداشت موقت حقوقی و کیفری ۱۴

بند سوم: بازداشت موقت قانونی و غیر قانونی ۱۵

مبحث دوم: سابقه تاریخی بازداشت موقت ۱۶

گفتار اول: عصر باستان ۱۸

گفتار دوم: دوران میانه ۲۱

گفتار سوم: دوران معاصر ۲۲

فصل دوم: مبانی بازداشت موقت ۲۴

مبحث اول: ادله مشروعیت بازداشت موقت ۲۴

گفتار اول: پیامدهای مثبت اجتماعی و فردی ۲۴

بند اول: حمایت از جامعه ۲۵

بند دوم: حمایت از متهم ۲۶

بند سوم: حمایت از متهم ۲۷

گفتار دوم: ممانعت از اخلال در اجرای عدالت کیفری ۲۸

بند اول: جلوگیری از امحای آثار جرم ۲۹

بند دوم: جلوگیری از پنهان شدن و متواری شدن متهم ۳۰

بند سوم: جلوگیری از اعمال فشار بر شهود و مطلعین و سایر اشخاص ۳۲

بند چهارم: حفظ دلایل و امارات ۳۳

بند پنجم: جلوگیری از تبانی متهم با دیگران ۳۴

مبحث دوم: ادله عدم مشروعیت بازداشت موقت ۳۵

گفتار اول: نقض حق آزادی متهم ۳۵

بند اول: حمایت از آزادی ۳۶

الف) مفهوم، انواع و قلمرو آزادی ۳۶

ب) مفهوم آزادی تن و حدود و مصادیق آن ۳۷

بند دوم: تضمین حق آزادی ۳۹

الف) تضمین حق آزادی متهم در حقوق ایران ۳۹

ب) تضمین حق آزادی متهم در اسناد بین المللی ۴۱

گفتار دوم: نقض اصل برایت ۴۳

الف) معنا و پیشینه اصل برایت ۴۴

ب) مبنای حجیت و تضمین اصل برایت ۴۵

۱– ضمانت های اصل برایت در حقوق ایران ۴۶

۲– تضمین اصل برایت در اسناد بین المللی ۴۷

ج) تاثیر سوء در سرنوشت پرونده کیفری ۴۹

د) تعارض بازداشت موقت با برخی نهادهای کیفری ۵۰

ذ) حرفه ایی شدن بازداشت شدگان ۵۱

ی) جبران ناپذیر بودن بازداشت با حکم برایت متهم ۵۲

بخش دوم: ضوابط، جهات و مدت زمان قانونی بازداشت موقت ۵۵

فصل اول: ضوابط و جهات قانونی قرار بازداشت موقت ۵۵

مبحث اول: ضوابط کلی صدور قرار بازداشت موقت ۵۵

گفتار اول: انحصاری و استثنایی بودن ۵۵

گفتار دوم: مسبوق بر تفهیم اتهام بودن به متهم ۵۶

گفتار سوم: متجاوز نبودن مدت بازداشت از حداقل مجازات قانونی اتهام انتسابی ۵۸

گفتار چهارم: موجه و مستدل بودن ۵۹

مبحث دوم: جهات قانونی بازداشت موقت ۶۰

گفتار اول: جهات اختیاری بازداشت موقت ۶۰

بند اول: بازداشت بر مبنا نوع مجازات ۶۱

بند دوم: بازداشت بر مبنا میزان مجازات ۶۲

بند سوم: بازداشت بر مبنا نوع جرم ۶۲

بند چهارم: بازداشت بر مبنا وضعیت خاص متهم ۶۳

بند پنجم: بازداشت بر مبنا مطالبه اولیاء دم در قتل عمد ۶۴

گفتار دوم: جهات اجباری بازداشت موقت ۶۴

بند اول: بازداشت بر مبنا نوع جرم و میزان مجازات ۶۶

بند دوم: بازداشت بر مبنا سوابق محکومیت کیفری ۶۸

بند سوم: بازداشت بر مبنا وضعیت خاص متهم ۷۰

بند چهارم: بازداشت موقت بر مبنا قوانین خاص ۷۱

فصل دوم: مدت بازداشت موقت و روش احتساب آن در محکومیت کیفری ۷۴

مبحث اول: مدت بازداشت موقت ۷۴

گفتار اول: مدت بازداشت موقت در بازداشت اختیاری ۷۵

گفتار دوم: مدت بازداشت موقت در بازداشت اجباری ۷۶

بند اول: موارد تداوم بازداشت متهم تا صدور حکم ۷۶

بند دوم: مواردی که بازداشت متهم برای مدتی الزامی است ۷۷

بند سوم: تمدید قرار بازداشت موقت ۷۸

بند چهارم: مدت بازداشت موقت در اسناد بین المللی ۸۰

مبحث دوم: روش محاسبه مدت بازداشت موقت در محکومیت کیفری ۸۱

گفتار اول: نظام محاسبه قانونی ۸۱

گفتار دوم: نظام محاسبه قضایی ۸۲

گفتار سوم: نظام عدم مطلق محاسبه ۸۲

بخش سوم: تشریفات قانونی بازداشت موقت ۸۳

فصل نخست: تشریفات قانونی ناظر به صلاحیت ۸۳

مبحث اول: مقام های صلاحیتدار برای صدور قرار بازداشت موقت ۸۴

گفتار اول: مقام های صالح طبق قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب م ۱۳۷۸ ۸۵

بند اول: قاضی دادگاه ۸۵

بند دوم: قاضی تحقیق ۸۶

بند سوم: رییس حوزه قضایی ۸۷

گفتار دوم: مقامات صلاحیتدار طبق قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه های

عمومی و انقلاب ۸۸

مبحث دوم: مقامات صلاحیتدار برای تایید قرار بازداشت موقت ۹۱

گفتار اول: مقررات ناظر به اختلاف بین مقام صدور و تایید قرار بازداشت موقت ۹۲

گفتار دوم: سرنوشت متهم در فاصله زمانی بین صدور تایید قرار بازداشت موقت ۹۴

گفتار سوم: موارد صدور قرار بازداشت موقت بی نیاز از تایید مقام قضایی دیگر ۹۷

فصل دوم: تشریفات ناظر به تضمین حقوق متهم ۹۸

مبحث اول: حقوق متهم تحت بازداشت ۹۸

گفتار اول: حق ملاقات با خانواده و نزدیکان ۹۹

گفتار دوم: حق داشتن ملاقات با وکیل ۱۰۱

گفتار سوم: حق اطلاع از اخبار و دسترسی به وسایل ارتباط جمعی ۱۰۵

گفتار چهارم: حق اعتراض به بازداشت موقت ۱۰۶

گفتار پنجم: حق تقاضا فک قرار بازداشت موقت ۱۰۹

مبحث دوم: وظایف مرجع تعقیب کیفری در تضمین حقوق متهم ۱۱۱

گفتار اول: تفهیم و ابلاغ قرار به متهم ۱۱۲

گفتار دوم: تفکیک بازداشتگاه بزرگسالان از اطفال ۱۱۶

گفتار سوم: مراقبت های پزشکی از متهم در بازداشتگاه ۱۲۰

فصل سوم: تشریفات ناظر به اعتراض و تجدید نظرخواهی در مورد بازداشت موقت ۱۲۱

مبحث اول: اشخاص و مراجع صلاحیتدار ۱۲۳

گفتار اول: اشخاص واجد صلاحیت اعتراض و تجدید نظرخواهی ۱۲۳

گفتار دوم: مراجع واجد صلاحیت رسیدگی به اعتراض و تجدیدنظرخواهی ۱۲۷

مبحث دوم: مهلت اعتراض و تجدید نظرخواهی ۱۲۹

گفتار اول: مهلت اعتراض و تجدیدنظرخواهی متهم ۱۲۹

گفتار دوم: مهلت رسیدگی به اعتراض و تجدید نظرخواهی ۱۳۲

مبحث سوم: الغاء قرار بازداشت و ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی ۱۳۴

گفتار اول: موارد الغاء قرار بازداشت ۱۳۵

گفتار دوم: ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی ۱۳۸

بند اول: ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی در ایران ۱۳۸

بند دوم: ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی در اسناد بین المللی ۱۴۵

نتیجه گیری ۱۴۹

پیشنهادات ۱۵۳

منابع و ماخذ ۱۵۵

چکیده انگلیسی ۱۶۲

کلیدواژه ها

  • بازداشت موقت
  • توقیف احتیاطی
  • اسناد بین المللی
  • سلب آزادی
  • قرار بازداشت موقت
  • اسناد بین المللی
  • توقیف احتیاطی
  • سلب آزادی
  • متهم
  • بازداشت
  • نظام حقوقی
  • ایران