قواعد عمومی حاکم بر تعهدات در فقه و حقوق ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
قواعد عمومی حاکم بر تعهدات در فقه و حقوق ایران
عنوانقواعد عمومی حاکم بر تعهدات در فقه و حقوق ایران
رشتهحقوق
دانشجوراحله صفایی
استاد راهنماسید محمد موسوی بجنوردی، سید صادق موسوی
استاد مشاوراحمد باقری
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه خوارزمی


قواعد عمومی حاکم بر تعهدات در فقه و حقوق ایران عنوان رساله ای است که توسط راحله صفایی، با راهنمایی سید محمد موسوی بجنوردی و سید صادق موسوی و با مشاوره احمد باقری در سال ۱۳۹۷ و در مقطع دکتری دانشگاه خوارزمی دفاع گردید.

چکیده

تمامی نظام های حقوقی دنیا در جستجوی راه هایی هستند که بوسیله ی آن بتوانند جامعه ای دارای امنیت و ثبات اجتماعی و اقتصادی داشته باشند. یکی از این راه ها، تدوین قانونی همه جانبه است که دربردارنده نیازهای حقوقی و اجتماعی افراد باشد.یکی از مباحث اصولی و مهم در پایه گذاری چنین قانونی، مبحث تعهدات است که دارای قواعد و اصولی می باشدودراین رساله به دو قاعده از این قواعد پرداخته شده است.در میان فقها و حقودانان اختلاف نظرهای متفاوتی در زمینه تقسیم بندی عقود به عهدی وتملیکی و همچنین تقسیم بندی عقود به عهدی و اذنی وجود دارد. اما بایستی دانست تمامی عقود عهدی هستند و این با تملیکی دانستن بعضی از عقود تعارض ندارد چراکه عقد به معنای همان عهد موکد و پایبندی و التزام به مفادآن است و همچنین بین ویژگیهای اذن ازجمله اینکه اذن تعهدی یک طرفه است با ماهیت عقودی که تحت عنوان عقود اذنی مطرح شده است تعارض وجود دارد. یکی دیگر از قواعد مطرح شده در بحث تعهدات قاعده عدم رکنیت قبول در ایجاد عقداست. در واقع قبول تنها شرط تاثیر و مانند اجازه در بیع فضولی است.در این نوشتار سعی شده است به موضوع مورد بحث از جنبه های مختلف بااستفاده از نظریات فقها و حوقدانان با استفاده از روش تطبیقی از طریق مطالعات کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات و داده های موجود در کتب منبع به تحلیل و بررسی پرداخته و نتایج آن عنوان گردد.رساله دارای سه فصل و گقتارهای متعددی می باشد. در فصل اول به مفاهیم و کلیات و در فصل دوم به قاعده عهدی بودن عقود و در فصل سوم به قاعده عدم رکنیت قبول پرداخته شده است و سپس نتایج عنوان گردیده است.

ساختار و فهرست رساله

Contents ۱– مقدمه

۲– هدف تحقیق

۳– سوالات تحقیق

۴– فرضیه

۵– قلمرو تحقیق

۶– جنبه نو آوری

۷–روش تحقیق

۸–ساختار تحقیق

فصل اول: مفاهیم و کلیات

مبحث اول: قواعد و اصول

گفتار اول: تعریف قواعد و اقسام آن

گفتار دوم : اصل

مبحث دوم: مفهوم تعهد

گفتار اول: معنای لغوی واصطلاحی تعهد

گفتار دوم: مفهوم عام تعهد

گفتار سوم: مفهوم خاص تعهد

گفتار چهارم: تعریف عقد از نگاه فقها

گفتار پنجم: تعریف عقد از نگاه قانون مدنی

گفتار ششم: رابطه تعهد و عقد

مبحث سوم: تعهد و التزام

گفتار اول: معنای لغوی و اصطلاحی التزام

گفتار دوم: رابطه تعهد و التزام در قانون مدنی

مبحث چهارم: اقسام تعهد

گفتار اول: اقسام تعهد به اعتبار موضوع

گفتار دوم: اقسام تعهد به اعتبار منشا

گفتارسوم: اقسام تعهد به اعتبار هدف و مفاد

مبحث پنجم: ایقاع

مبحث ششم: قرارداد

گفتار اول : تعریف قرارداد

گفتار دوم: تعهدات قراردادی و غیر قراردادی

مبحث هفتم: اجزاء و ارکان تعهد

فصل دوم: قاعده عهدی بودن عقود

مبحث اول: قاعده عهدی بودن عقود

گفتار اول : مقایسه تطبیقی مفهوم عهدی یا تملیکی بودن عقود در فقه و قانون مدنی

گفتار دوم: مقایسه تطبیقی جایگاه فقهی و حقوقی عقود اذنی و عهدی

گفتارسوم : مقایسه تطبیقی ماهیت عقود عهدی و عقود اذنی در فقه و حقوق ایران

۱–اذن در لغت و اصطلاح ۵۱

– مقایسه تطبیقی ماهیت اذن در فقه و حقوق ایران

۳– ویژگیهای اذن

۳–۱– اذن عمل حقوقی یک طرفه است

۳–۲– قابل رجوع بودن اذن

۳–۳–وابستگی اذن به اراده سالم

۴– عقود اذنی

۴–۱– مقایسه تطبیقی اذنی بودن عقد عاریه در فقه و حقوق ایران

۴–۲– مقایسه تطبیقی اذنی بودن عقد وکالت در فقه و حقوق ایران

۴–۳– مقایسه تطبیقی اذنی بودن عقد ودیعه در فقه و حقوق ایران

۴–۴–مقایسه تطبیقی اذنی بودن عقد مضاربه در فقه و حقوق ایران

فصل سوم: عدم رکنیت قبول

گفتار اول: ایجاب وقبول در لغت و اصطلاح

گفتار دوم: مقایسه تطبیقی ماهیت ایجاب در فقه و حقوق ایران

گفتارسوم: مقایسه تطبیقی قاعده عدم رکنیت قبول در ایجاد عقد در فقه و حقوق ایران

۱ نظریه رکنیت قبول

۲– عدم رکنیت قبول

گفتار چهارم:آثار پذیرش عدم رکنیت قبول

۱– پذیرش تعهد یک طرفه:

۲–کفایت ایجاب وکیل از طرفین عقد

۳– عدم اعتبار موالات بین ایجاب و قبول

۴– عدم لزوم وجود اهلیت در تمام قسمتهای عقد

۵– صحت معامله فضولی به مقتضای قاعده

۶– تاثیر پذیرش این نظریه بر حقوق معاملات

جمع بندی و نتیجه

منابع

منابع فارسی

منابع عربی

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • عقد عهدی
  • تملیک
  • اذن