مأخذ‌شناسی متون فقهی، اصولی و قواعد فقه اهل سنت در مبسوط
مأخذ‌شناسی متون فقهی، اصولی و قواعد فقه اهل سنت در مبسوط نام مقاله ای از مسعود انصاری و محمد علی طاهری است که در شماره پنجم (دی ۱۳۹۸) فصلنامه علمی دانشنامه های حقوقی منتشر شده است.
چکیده
این پژوهش می‌کوشد با معرفی و شناخت مآخذ و منابع اهل سنت (در سه زمینة فقهی، اصولی و قواعد فقه) در "مبسوط" تألیف استاد جعفری لنگرودی جنبه‌های مقارنه‌ای و جایگاه تطبیقی این متن را مورد پژوهش قرار دهد. چرا که اعتبار و ارزش هر متنی در گرو شناخت منابع آن است و شناخت منابع، معلوم می‌دارد تطبیق و سنجش و مقارنه تا چه عمق و گستره‌ای انجام گرفته است. مبنای این پژوهش سخنی از خود مؤلف است که می‌گوید؛ «به‌کار بستن روش تطبیقی در بسیاری از مسایل‌حقوقی پربار و ثمربخش است.»[1]
صاحبان این قلم بر این باور هستند که کثرت رجوع مؤلف "مبسوط" به منابع فقهی، اصولی و قواعد فقهی اهل سنت به جنبه‌های تطبیقی آثار مؤلف غنا و اهمیتی دو چندان بخشیده است و از آشنایی او با علوم مرتبط و زبان و ادب عربی نشان دارد. در نتیجه این مقاله با تلاش برای ارائة تصویری از استنادات مؤلف به منابع اهل سنت در حوزه‌های پیش‌گفته، در صدد است زمینه‌های آشنایی مخاطبان امروزین فقه و حقوق اسلامی را با منابع مورد وثوق و اطمینان، با تبیین جایگاه اجمالی آنها، به طور ویژه در المبسوط فراهم سازد.
در نهایت باید در نظر داشت به دلیل گستردگی علوم اسلامی، به ویژه متون بین رشته‌ای و استنادهای مؤلف به مآخذ گوناگون، در این پژوهش تنها متون فقهی، اصولی و قواعد فقه مورد توجه قرار گرفته و نظر به محدودیت زمانی و ظرفیت این مقاله از متون کلیات و منابع غیرمرتبط صرف نظر شده است.
کلیدواژه ها
- فقه تطبیقی
- فقه المقارن (مقارنه و سنجش آرای فقیهان مذاهب فقهی و اصولی) مأخذ‌شناسی
- منابع فقهی اهل سنت
- فقه و اصول حنفی
- مالکی
- شافعی