ماده ۱۱۹۸ قانون مدنی

ماده ۱۱۹۸ قانون مدنی: کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد یعنی بتواند نفقه بدهد بدون این که از این حیث در وضع معیشت خود دچار مضیقه گردد. برای تشخیص تمکن باید کلیهٔ تعهدات و وضع زندگانی شخصی او در جامعه در نظر گرفته شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی
• ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی

توضیح واژگان

منظور از «نفقه» در ماده ۱۱۹۸ قانون مدنی، تأمین مخارج لازم برای بقای نظام خانواده است.

نکات تفسیری دکترین ماده 1198 قانون مدنی

عرف دادرسی تعیین می‌کند که آیا منفق، با وجود تأمین هزینه زندگی و پرداخت دیون خویش، توانایی انفاق اقارب را دارد یا نه؟ که در این باره، رعایت انصاف در تشخیص هزینه‌های ضروری از غیرضروری، حسب عرف مکان و زمان لازم است.

گفتنی است در پرداخت نفقه زوجه (برخلاف نفقه اقارب)، تمکن مالی شوهر، ملاک نیست.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

• بنا بر اتفاق نظر فقها، نفقه اقارب، در صورتی واجب است که منفق، پس از کسر هزینه‌های خود و نفقه زوجه، توانایی انفاق غیر را نیز، داشته باشد.

سوابق فقهی

• در استحقاق نفقه اقارب، توانایی منفق، برای تأمین طعام همان روز و شب خود و زوجه اش شرط است.
• نفقه اقارب، در صورتی واجب است که منفق، پس از کسر هزینه‌های خود و نفقه زوجه، توانایی انفاق غیر را نیز داشته باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1198 قانون مدنی

1. الزام به انفاق زمانی است که شخص توانایی مالی کافی داشته باشد.
2. توانایی به معنای امکان پرداخت نفقه بدون ایجاد فشار مالی بر خود است.
3. برای ارزیابی توانایی مالی، تعهدات و شرایط زندگی فرد در جامعه باید مورد بررسی قرار گیرد.
4. وضعیت معیشتی شخص پرداخت‌کننده نفقه نباید تحت تأثیر منفی قرار گیرد.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره تاثیر زندانی بودن پدر بر میزان نفقه فرزند (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۳۹۳)
• رای دادگاه درباره اعتبار قرارداد در مورد نفقه فرزند (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۲۴۴)
• رای دادگاه درباره احتساب نفقه آینده فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۳۶۰)

مصادیق و نمونه ها

• طفل متمول، ملزم به پرداخت نفقه ابوین فقیر خود است، در این رابطه، عامل نفسانی وجود ندارد.

مقالات مرتبط

• مسئولیت ترتیبی
• تأملی در: مفهوم، مبانی و اقسام تعهد