ماده ۷ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۷ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان: نقل از اثرهایی که انتشار یافته است و استناد به آنها به مقاصد ادبی و علمی و فنی و آموزشی و تربیتی و به صورت انتقاد و تقریظ، با ذکر مأخذ در حدود متعارف مجاز است.

تبصره - ذکر مأخذ در مورد جزوه هایی که برای تدریس در مؤسسات آموزشی توسط معلمان آنها تهیه و تکثیر میشود الزامی نیست مشروط بر اینکه جنبه انتفاعی نداشته باشد.

مواد مرتبط

مطالعات تطبیقی

بند 1 ماده 10 کنوانسیون برن مقرر می کند که نقل قول از آثاری که قبلا به طور قانونی انتشار یافته است، مجاز است.[۱]

طبق «معیار سه گام» که در کنوانسیون برن بیان شده، استثنائات و محدودیت ها (از جمله محدودیت های مقرر در ماده 7) نباید به ضرر حقوق پدیدآورنده وضع شوند.[۲]

مصادیق استفاده منصفانه که از موارد استفاده مجاز از آثار بدون اجازه پدیدآورنده است، در قوانین ایران و آمریکا، هماهنگ با کنوانسیون برن است. اما استثنائا، نسخه برداری از کل اثر به مقاصد علمی و آموزشی یا استفاده شخصی که به موجب قانون ایران استفاده منصفانه و در نتیجه مجاز است، به نظر کارشناسان وایپو (سازمان جهانی مالکیت فکری) قابل ایراد است. [۳]

فلسفه و مبانی نظری

از موجبات پیشرفت فرهنگ و تمدن جوامع بشری، توسعه و گسترش امور علمی و آموزشی است. بنابراین، اگر این امر منوط به اجازه پدیدآورندگان آثار علمی و آموزشی شود، به دلیل احتمال عدم دسترسی به آثار یا عدم رضایت پدیدآورنده، مشکلات و موانعی بر سر راه توسعه و ترقی جامعه به وجود خواهد آمد. از این روست که قانون گذار، استفاده های آموزشی و علمی را از قلمرو اجازه پدیدآورنده خارج نموده است. [۴] به بیان دیگر، در کنار حقوق انحصاری اعطا شده به پدیدآورنده، قوانین ملی، در راستای منافع و مصالح عمومی، استثنائات و محدودیت هایی را بر این حقوق بار می کنند تا منافع جمعی نیز تامین شود. [۵] از جمله این استثنائات، تکثیر یک اثر صرفا به منظور استفاده شخصی [۶] و نقل قول برای استفاده های علمی و آموزشی می باشد.[۷]

نکات توضیحی ماده 7 قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348

بدیهی است که بهره برداری های مذکور در این ماده، مشروط بر این است که جنبه انتفاعی نداشته باشد. [۸]

برخی از مصادیق از قبیل امور آموزشی که از استثنائات حقوق پدیدآورنده در محیط واقعی می باشند، در محیط اینترنتی نیز قابل اعمال است. [۹]

نکته حائز اهمیت این است که تنها در جزوه هایی که برای تدریس در موسسات آموزشی توسط معلمان تهیه و تکثیر می شود، مشروط بر اینکه جنبه تجاری و انتفاعی نداشته باشد؛ ذکر ماخذ الزامی نیست. در سایر موارد، حتی در فرض جواز استفاده بدون اجازه پدیدآورنده نیز ذکر ماخذ الزامی است.[۱۰]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 7 قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348

  1. نقل از آثار منتشر شده با اهداف ادبی، علمی، فنی، آموزشی و تربیتی مجاز است.
  2. استفاده از آثار به صورت انتقاد و تقریظ با ذکر مأخذ در حدود متعارف مجاز است.
  3. ذکر مأخذ برای جزوات آموزشی معلمان الزامی نیست، به شرطی که جنبه انتفاعی نداشته باشد.
  4. استفاده از آثار باید با رعایت حدود متعارف انجام شود.
  5. جزوات تهیه شده توسط معلمان برای تدریس نباید جنبه تجاری داشته باشند.

مقالات مرتبط

منابع

  1. سیدحسن میرحسینی. فرهنگ حقوق مالکیت معنوی (جلد دوم) حقوق مالکیت ادبی و هنری. چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5237288
  2. امین کاظمی. تعامل حقوق مالکیت فکری و نفع عمومی. چاپ 1. جنگل، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5126708
  3. ساناز الستی. حقوق کیفری مالکیت ادبی و هنری در ایران و بررسی تطبیقی آن با آمریکا و قراردادهای بین المللی. چاپ 2. میزان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4987044
  4. حمید آیتی. حقوق آفرینش های ادبی و هنری. چاپ -. دادگستر، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5071184
  5. محسن خدمتگزار. فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری). چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4953920
  6. محسن خدمتگزار. فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری). چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4931764
  7. سیدعباس حسینی نیک. سیاست جنایی ایران در حمایت از حقوق تألیف و نشر (سیاست تقنینی، سیاست قضایی، سیاست اداری). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4772880
  8. حمید آیتی. حقوق آفرینش های ادبی و هنری. چاپ -. دادگستر، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5071168
  9. حسن اصفهانی. حمایت از کپی رایت. دانشگاه شهید بهشتی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5085512
  10. اکرم سالارپورگل ختمی. مطالعه تطبیقی نقض حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری در نظام حقوقی ایران و انگلستان). چاپ 1. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5004156