ماده ۶ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸

ماده ۶ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان: اثری که با همکاری دو یا چند پدیدآورنده به وجود آمده باشد و کار یکایک آنان جدا و متمایز نباشد، اثر مشترک نامیده میشود و حقوق ناشی از آن، حق مشاع پدیدآورندگان است.

توضیح واژگان

از لفظ «مشترک» اینگونه برمی آید که منظور، اثری است که در نتیجه خلاقیت بیش از یک نفر به وجود آمده باشد و فعالیت و تلاش افراد به ترتیبی باشد که سهم هریک از آنان، قابل تقسیم نباشد.

مطالعات تطبیقی

در قانون فرانسه، «اثر دارای چند پدیدآورنده» اثری است که در پدید آوردن آن بیش از یک شخص حقیقی شرکت داشته اند؛ که در این فرض، پدیدآورندگان، مشترکا مالک اثر محسوب می شوند.

در حقوق انگلیس، اثر مشترک به اثری گفته می شود که چندین مولف در پدید آمدن آن نقش داشته اند، به طوری که مشارکت و سهم آنها، قابل تمییز و تفکیک از یکدیگر نباشد. در حقوق انگلیس، آنچه اثر مشترک را از اثر جمعی متمایز می کند، قابل تمایز بودن سهم مولفان است. در واقع، در اثر جمعی، سهم اختصاصی مولفان مشخص است، اما در اثر مشترک، اینگونه نیست.

قانون کپی رایت ایالات متحده مصوب 1976، اثر مشترک را اثری می داند که توسط دو یا چند پدیدآورنده تهیه شده باشد و قصد آنها بر این بوده باشد که نقش هر کدام از آنها در هم ادغام گردد و به یک مجموعه واحد تفکیک ناپذیر یا بخش های دارای وابستگی متقابل یک مجموعه واحد تبدیل شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در آثار مشترک، حقوق معنوی، به همه افراد پدیدآورنده تعلق دارد که باید از امتیازات و اختیارات خود، طبق یک توافق مشترک برخوردار شوند.

مولفین اثر مشترک، درصد مالکیت کپی رایت، تکالیف و تعهدات, عواید حاصله و... را در قالب قرارداد تعیین می کنند. در صورت عدم وجود چنین قراردادی، محاکم اینگونه در نظر می گیرند که مولفین اثر مشترک، دارای حقوق مساوی هستند؛ مگر اینکه دلیل مخالفی برای آن ارائه شود.

نکات توضیحی

اثر مشترک و اثر جمعی با یکدیگر متفاوت اند. اثر جمعی اثری است که تحت مدیریت یک شخص حقوقی یا حقیقی به وجود آمده باشد، بدون آنکه پدیدآورندگان، قصد ایجاد آن اثر را داشته باشند.

اثر مشترک وقتی مصداق اثر محسوب می شود که تلاش و خلاقیت «همه» پدیدآورندگان در آن اثر دیده شود.

هریک از مولفین در اثر مشترک، می تواند در صورتی که کار و خلاقیتش به نحوی باشد که بتواند جداگانه آن کار را مورد بهره برداری قرار دهد، راجع به آن حقوق، قرارداد منعقد کند؛ مشروط بر اینکه به حقوق سایر مولفین لطمه ای نزند. برای مثال، آهنگساز یک فیلم سینمایی می تواند موسیقی خود را جداگانه تکثیر و قرارداد نشر منعقد کند.

در آثار مشترک، هر مولف می توان سهم مالکانه خود را بدون تسلیم اثر به دیگران انتقال دهد. در این حالت، شخص منتقل الیه، در کنار سایر مولفان، حق انعقاد قرارداد راجع به بهره برداری از اثر خود را خواهد داشت.

قانون گذار، به موجب این ماده، حق مشاع را علاوه بر حقوق مادی، در حقوق معنوی نیز پذیرفته است.

مقالات مرتبط

• حقوق مالکیت ادبی و هنری در دنیای مجازی زندگی‌دوم