ماهیت جرم و توجیه کیفر در فلسفه افلاطون

عنوان	ماهیت جرم و توجیه کیفر در فلسفه افلاطون
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	حمیدرضا اثیمی
استاد راهنما	محسن برهانی
استاد مشاور	فیروز محمودی جانکی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه تهران

ماهیت جرم و توجیه کیفر در فلسفه افلاطون عنوان پایان نامه ای است که توسط حمیدرضا اثیمی، با راهنمایی محسن برهانی و با مشاوره فیروز محمودی جانکی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

افلاطون در صدر تاریخ جزم اندیشی قرار دارد. او معتقد بود که میبایست برای هر پدیده ای، تعریفی مطابق با حقیقت وجود داشته باشد و انسان این توانایی را دارد که به این تعریف دست پیدا کند. افلاطون در قلمرو حقوق کیفری بر اساس اندیشه های هستی شناسی خود، که جهان را در ذیل مفهوم خیر اعلی تبیین می کند، به تعریف جرم، توجیه کیفر و وظیفه ی دولت در این زمینه پرداخت. افلاطون، ماهیت پذیرفته شده از انسان هومری،به عنوان موجودی فاقد مسیولیت اخلاقی را تغییر داد و از بشر ماهیتی فطرتا نیکوسرشت که مسیول اعمال خویش است، ارایه کرد. در همین راستا دولت افلاطونی، دولتی است تمامیت خواه که مهم ترین وظیفه خود را فضیلت مند سازی شهروندان عنوان می کند. بنابراین در امر حقوقی، افلاطون به سعادت یکایک شهروندان نظر دارد و چون انسان ها را موجوداتی فطرتا مایل به فضیلت فهم می کند، معتقد است هیچ کس عامدانه اشتباه نمی کند. جرم در دولت افلاطونی، طیف گسترده ای از رفتار ها را در بر میگیرد که بر خلاف سعادت فردی تلقی می شوند. این اعمال در درجه ی اول بر خلاف منفعت و سعادت مرتکب آن ها است. در امر توجیه کیفر، افلاطون نگاهی غایت گرا دارد و بجای تمرکز بر جرم، که در گذشته حادث شده است، به آینده و شخصیت مجرم نظر می کند. او با اتکا به این ادعا که مرتکب رفتار مجرمانه، بیشترین ضرر را به خود میزند سعی در اصلاح او دارد اما در این راستا، هنگامی که مرتکب درمان ناپذیر تلقی شود و نتواند از کیفر بهرهی درمانی ببرد با رویکردی فایده گرایانه با اعدام او ، با هدف اصلاح سایر شهروندان حمایت می کند. افلاطون برای وصول به اهداف کیفری خود، از آموزش، تمرین و شرطی سازی مجرمین حمایت میکند. مجموعه اعمال سختگیرانه ی پیشنهادی او، به همراه جایگزینی اعدام در صورت اصلاح ناپذیری مرتکبین، در شرایطی می تواند منجر به تضییع حقوق شهروندان گردد.

کلیدواژه ها

• فضیلت
• مطلق انگاری
• حقوق کیفری
• جرم
• توجیه کیفر
• اصلاح گرایی