ماهیت قانون و منطق دست یابی به آن در نظام حقوقی اسلام
 | |
| عنوان | ماهیت قانون و منطق دست یابی به آن در نظام حقوقی اسلام |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | سیدمحمدحسین کاظمینی |
| استاد راهنما | عباسعلی کدخدایی الیادرانی |
| استاد مشاور | ابراهیم موسی زاده، خیراله پروین |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۶ |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
ماهیت قانون و منطق دست یابی به آن در نظام حقوقی اسلام عنوان رساله ای است که توسط سیدمحمدحسین کاظمینی، با راهنمایی عباسعلی کدخدایی الیادرانی و با مشاوره ابراهیم موسی زاده و خیراله پروین در سال ۱۳۹۶ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.
چکیده
نوشتار پیش رو در پی پاسخ به این پرسش کلیدی است که در نظام حقوقی اسلام به کدام گزاره قانون اطلاق شده، روش دست یابی به آن چیست؟ در این راستا باید توجه نمود، هر نظام حقوقی دارای اصطلاحات و مفاهیم کلیدی و محوری است که شاکله و مفصل بندی درونی آن نظام را شکل می دهد. مجموعه این مفاهیم و اصطلاحات و عناصر سازنده و هویت بخش هر یک از آنها از یک سو و چگونگی دست یابی به آنها از سوی دیگر کاملا منطبق و برخاسته از بنیانهای نظری و مبانی معرفتی حاکم بر نظام حقوقی است. قانون که از جمله مهمترین و کلیدی ترین مفاهیم و اصطلاحات نظام های حقوقی است از این قاعده مستثنی نخواهد بود. از این رو برای جلوگیری از یکسان انگاری مفهومی و روش فهم قانون در نظام های حقوقی مختلف لازم است مبتنی بر مبانی معرفتی این دو مساله تبیین و تحلیل گردد. این مبانی را ذیل مکاتب حقوقی سه گانه طبیعی، پوزیتیو و الهی می توان مورد بررسی قرار داد. قانون در هر یک از این مکاتب معنا، مفهوم، ماهیت و روش دست یابی و فهم متفاوت دارد. لذا در نظام حقوقی شکل گرفته ذیل مکتب الهی(اسلامی) به گزاره ای قانون اطلاق می شود که الزاما در نظام حقوقی شکل گرفته ذیل مکاتب حقوقی مدرن(پوزیتیویسم) یا حقوق طبیعی قانون اطلاق نخواهد شد. دراین نوشتار سعی شده با تبیین مبانی معرفتی و پارادایم های حاکم بر قانون بیان گردد در نظام حقوقی اسلام ماهیت و جوهره قانون از یک سو و روش فهم و دست یابی به آن از سوی دیگر در نسبت و استناد با اراده حکیمانه شارع بازتعریف می شود.
کلیدواژه ها
- قانون
- نظام حقوقی اسلام
- مبانی معرفتی
- عناصر سازنده
- منطق و روش