مبانی مجازات های سالب حیات در فقه اسلامی و حقوق موضوعه در تطبیق با حقوق بشر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مبانی مجازات های سالب حیات در فقه اسلامی و حقوق موضوعه در تطبیق با حقوق بشر
عنوانمبانی مجازات های سالب حیات در فقه اسلامی و حقوق موضوعه در تطبیق با حقوق بشر
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوسیدمصطفی موسوی میرکلایی
استاد راهنماباقر شاملو
استاد مشاورعلیرضا طاهری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



مبانی مجازات های سالب حیات در فقه اسلامی و حقوق موضوعه در تطبیق با حقوق بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط سیدمصطفی موسوی میرکلایی، با راهنمایی باقر شاملو و با مشاوره علیرضا طاهری در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

نظام حقوقی اسلام و فقه شیعه در مواردی مجازات های سالب حیات را به رسمیت شناخته و بزهکار را کیفر مرگ می دهد. در مقابل مبانی حقوق بشری قایل بدان است که مجازات سالب حیات مغایر حیثیت و کرامت انسان بوده و رفع و حذف آن را از نظام های حقوقی داخلی مطالبه می نماید. مقاله حاضر بر آن است تا این مبانی دوگانه را با این رویکرد مورد تفسیر قرار دهد که در مواردی وجود مجازات های سالب حیات موجبات ارتقاء و تضمین حیثیت بشری و کرامت انسانی را فراهم می آورند.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بخش اول : کلیات ۶

فصل اول : ریشه یابی مبانی اختلاف میان دو مکتب اسلام و حقوق بشر ۸

مبحث اول : گونه شناسی هر یک از دو مکتب اسلام و حقوق بشر ۸

گفتار اول : جهان بینی علمی ۹

گفتار دوم : جهان بینی فلسفی ۹

گفتار سوم : جهان بینی مذهبی ۹

مبحث دوم : رابطه حقوقی میان انسان و سایر موجودات از دیدگاه دومکتب ۱۰

گفتار اول : علت غایی ۱۰

گفتار دوم : علت فاعلی ۱۱

مبحث سوم : نتایج پذیرش رابطه غایی : حقوق فطری و عدالت اجتماعی ۱۱

گفتار اول : حقوق فطری یا طبیعی ۱۱

گفتار دوم : عدالت اجتماعی ۱۳

مبحث چهارم : اصالت فرد یا اصالت جامعه در تزاحم حقوق فطری و مصلحت اجتماع ۱۴

گفتار اول : نظریه ترکیب اعتباری ۱۴

گفتار دوم : نظریه ترکیب حقیقی صناعی ۱۵

گفتار سوم : نظریه ترکیب حقیقی طبیعی ۱۵

گفتار چهارم : نظریه ترکیب فرا طبیعی ۱۶

مبحث پنجم : ویژگی خاص قواعد حقوق بشر از نگاه اسلام در مقایسه با غرب ۱۷

گفتار اول : صبغه حکمی قواعد حقوق بشری در تلقی اسلامی ۱۸

گفتار دوم : دو گونه پیوند اسلام با حقوق بشر ۱۸

گفتار سوم : ویژگی اصلی قواعد حقوق بشری از دیدگاه غرب ۱۹

مبحث ششم : انسان شناسی از دیدگاه هریک از دو مکتب اسلام و حقوق بشر ۱۹

گفتار اول : ظهور مجدد انسانیت در مکاتب غربی ۲۰

گفتار دوم : رویکرد اسلامی به انسانیت ۲۱

فصل دوم : مقدمه ای بر حقوق بشر در دیدگاه های غربی و اسلامی ۲۴

مبحث اول : بررسی اجمالی مفاهیم مقدماتی و پیشینه حقوق بشر در غرب ۲۴

گفتار اول : اختلاف نظر های موجود در زمینه تعریف و ماهیت حقوق بشر ۲۵

گفتار دوم : نظام بین المللی حقوق بشر و الزامات آن برای نظام های حقوقی ۲۹

گفتار سوم : مفاهیم مرتبط با حقوق بشر ۳۱

گفتار چهارم : تفکیک تبیین حقوق بشر از تضمین آن ۳۳

گفتار پنجم : پیشینه حقوق بشر در غرب ۳۴

مبحث دوم : نگاهی اجمالی به حقوق بشر اسلامی ۴۰

گفتار اول : تمدن اسلامی خاستگاه تاریخی عدالت و حقوق بشر ۴۰

گفتار دوم : تبلور هر دو جنبه فردی و اجتماعی انسان در مفهوم اسلامی از حقوق بشر ۴۱

مبحث سوم : اشتراکات مبانی حقوق بشر اسلامی و غربی ۴۱

فصل سوم : درآمدی بر مفاهیم مبانی و مجازات های سالب حیات ۴۳

مبحث اول : بررسی گستره مبانی در بحث از مبانی مجازات های سالب حیات ۴۳

گفتار اول : مفهوم فلسفه مجازات های سالب حیات ۴۳

گفتار دوم : نقش عقل در شناسایی فلسفه تشریع ۴۴

گفتار سوم : تفاوت دیدگاه فقهای امامیه و عامه در زمینه شناسایی فلسفه احکام ۴۷

گفتار چهارم : نگرش اجتماعی اسلام به مثابه فلسفه تشریع مجازات های سالب حیات ۵۱

مبحث دوم : دامنه مفهوم و مصادیق مجازات های سالب حیات در قلمرو نظام حقوقی اسلام ۵۲

گفتار اول : مفهوم مجازات سالب حیات ۵۳

گفتار دوم : نگرش اسلامی به مقوله مجازات سالب حیات ۵۴

گفتار سوم : تبویب مجازات ها در اسلام و مصادیق مجازات های سالب حیات ۵۵

گفتار چهارم : ابتناء مجازات های سالب حیات بر حقوق فطری ۵۹

گفتار پنجم : روایاتی پیرامون مجازات های سالب حیات ۶۰

بخش دوم : رویارویی مبانی در رویکردهای اسلامی و حقوق بشری به مجازات سالب حیات ۶۲

فصل اول : مبانی حقوق بشر غربی در الغاء مجازات های سالب حیات ۶۴

مبحث اول : الغاء مجازات اعدام در اسناد حقوق بشری ۶۴

گفتار اول : اسناد جهانی ۶۶

گفتار دوم : اسناد منطقه ای ۶۷

مبحث دوم : کرامت انسانی ۶۸

گفتار اول : پیدایش اندیشه کرامت انسانی در غرب ۶۹

گفتار دوم : تعریف کرامت انسانی در نظریات اندیشمندان غربی ۷۰

گفتار سوم : رویکرد سکولار به کرامت انسانی در نگرش غربی ۷۳

گفتار چهارم : رویکرد اسناد بین المللی حقوق بشری به مقوله کرامت انسانی ۷۵

مبحث سوم : حق حیات ۸۱

گفتار اول : اختلاف نظر پیرامون مناسبات آزادی و حیات در غرب ۸۲

گفتاردوم : ابعاد نظری حق حیات ۸۵

گفتار سوم : مسیولیت دول در تضمین حق حیات ۸۷

گفتار چهارم : حق حیات در اسناد حقوق بشری ۸۸

فصل دوم : مبانی نظام حقوقی اسلام در وضع مجازات های سالب حیات ۹۲

مبحث اول : کرامت انسانی ۹۲

گفتار اول : کرامت انسانی از نگاه قرآن کریم ۹۲

گفتار دوم : تمییز دو گونه کرامت انسانی در اسلام ۹۳

گفتار سوم : تمییز شش گروه انسانی در برخورداری از کرامت انسانی ۹۸

مبحث دوم : حق حیات ۱۰۱

گفتار اول : خاستگاه حق حیات در اسلام ۱۰۱

گفتار دوم : حق حیات در نگاه قرآن کریم ۱۰۲

گفتار سوم : حق حیات در نظرگاه امام علی (ع) ۱۰۴

گفتار چهارم : ویژگی های حق حیات در نظام حقوقی اسلام ۱۰۵

مبحث سوم : دیگر مبانی مجازات سالب حیات و موانع اجرایی این دسته مجازات ها ۱۰۷

گفتار دوم : مبانی خاص در برخی مجازات های سالب حیات ۱۱۲

گفتار سوم : موانع و محدودیت های اجرایی مجازات های سالب حیات در اسلام ۱۱۹

فصل سوم : مبانی مجازات های سالب حیات در حقوق موضوعه ایران ۱۲۵

مبحث اول : پیشینه مجازات های سالب حیات در حقوق موضوعه ۱۲۵

گفتار اول : پیش از نهضت مشروطیت ۱۲۵

گفتار دوم : از نهضت مشروطیت تا انقلاب اسلامی ۱۲۶

گفتار سوم : پس از پیروزی انقلاب اسلامی ۱۲۸

مبحث دوم : مبانی مجازات های سالب حیات در هر برهه زمانی ۱۲۹

گفتار اول : مبانی مجازات های سالب حیات پیش از نهضت مشروطیت ۱۲۹

گفتار دوم : مبانی مجازات های سالب حیات از نهضت مشروطیت تا انقلاب اسلامی ۱۳۰

گفتار سوم : مبانی مجازات های سالب حیات پس از پیروزی انقلاب اسلامی ۱۳۱

فصل چهارم : تطبیق مبانی اسلام و حقوق بشر در موضع گیری پیرامون مجازات سالب حیات ۱۳۲

مبحث اول : کرامت انسانی در مقایسه اسلام و حقوق بشر ۱۳۲

گفتار اول : مصادیق مورد اتفاق ۱۳۲

گفتار دوم : مصادیق مورد اختلاف ۱۳۳

مبحث دوم : حق حیات در مقایسه اسلام و حقوق بشر ۱۳۵

گفتار اول : وجوه اشتراک ۱۳۵

گفتار دوم : وجوه افتراق ۱۳۶

مبحث سوم : مجازات قصاص یا اعدام در مقایسه اسلام و حقوق بشر ۱۴۰

گفتار اول : ایرادات نظام حقوق بشر بر حکم قصاص در اسلام ۱۴۱

گفتار دوم : واکنش اندیشمندان مسلمان به انتقادات وارده بر مجازات قصاص ۱۴۱

گفتار سوم : پاسخ به انتقاد به اعدام در اسلام ۱۴۵

نتیجه ۱۴۷

فهرست منابع ۱۵۱

کلیدواژه ها

  • مجازات سالب حیات
  • مبانی
  • نظام حقوق بشر
  • نظام حقوقی اسلام
  • سالبه
  • حق حیات
  • فقه
  • حقوق موضوعه
  • کرامت
  • حیثیت
  • مجازات
  • حقوق بشر
  • اسلام
  • نظام حقوقی