مبنای مطلوب مسئولیت مدنی از دیدگاه تحلیل اقتصادی حقوق (با نگاهی به حقوق بازار)
مبنای مطلوب مسئولیت مدنی از دیدگاه تحلیل اقتصادی حقوق (با نگاهی به حقوق بازار) نام مقاله ای از فضه سلیمی و محمد باقر پارساپور است که در شماره سی و پنجم (تیر1400) فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی منتشر شده است.
چکیده
از مباحث مهم در تحلیل اقتصادی حقوق، مسئولیت مدنی است و مبنای مسئولیت مدنی، بنیادی‌ترین موضوع در تحلیل محتوای قواعد ضمان قهری است. تحلیل اقتصادی مبنای مسئولیت مدنی شامل دو نوع رویکرد است: تحلیل اقتصادی مبانی سنتی و گرایش به مبانی جدید. در میان نظریات سنتی در قواعد عام، با تغییر در اطراف دعوی و سطح احتیاط آنها، بسته به موضوع، هر کدام از مبانی تقصیر یا مسئولیت محض می‌تواند کارا باشد. در قواعد بازار، عموماً مسئولیت محض و نظریه‌ی امنیت بازاری، مورد پذیرش قرار گرفته است. مبانی جدید، به سبب عدم کارایی مبانی سنتی در قواعد بازار، مطرح گردیده‌اند و به جهت قابلیت اجتماعی آنها، روز به‌روز در ادبیات حقوقی جهان پررنگ‌تر می‌شوند. مبانی پیامدگرا، بازدارندگی و عدالت توزیعی است. با مطرح شدن این مبانی و رنگ‌باختن مبانی کلاسیک، در برخی نظام‌های حقوقی به دلیل اهمیت قواعد بازار، در قواعد رقابتی، عدالت توزیعی و در مسئولیت ناشی از تولید، بازدارندگی مطلوب تلقی شده است و تحلیل‌ها از مبانی سنتی فاصله گرفته‌اند. این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای در دو مبحث به تبیین موضوع پژوهش پرداخته‌است.
کلیدواژه‌ها
- امنیت بازاری
- بازدارندگی
- تقصیر
- عدالت توزیعی
- کارایی اقتصادی
- مسئولیت محض