مجازات رجم و تاثیر مقتضیات زمان در اجرای آن در حقوق ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجازات رجم و تاثیر مقتضیات زمان در اجرای آن در حقوق ایران
عنوانمجازات رجم و تاثیر مقتضیات زمان در اجرای آن در حقوق ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوریحانه عرب اسمعیلی
استاد راهنمامحمدحسن حسنی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود



مجازات رجم و تاثیر مقتضیات زمان در اجرای آن در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط ریحانه عرب اسمعیلی، با راهنمایی محمدحسن حسنی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.

چکیده

رجم در زمره حدودی است که در شریعت اسلام مورد امضاء قرار گرفته به عمل منافی عفت اشخاص محصن اختصاص یافت و روایات فراوانی در مورد اصل آن، از ناحیه پیامبر(ص) و ایمه (ع) صادر شده است که فقها آن روایات را در حد استفاضه و حتی تواتر می دانند. اما در جزییات و شرایط اختلافاتی در اقوال فقها وجود دارد.سپری شدن زمان و تغییر شرایط تاثیر انکارناپذیری بر تغییر آراء و فتاوی مجتهدین دارد. تاثیر دادن زمان و شرایط مختلف در فتوی مبتنی بر سیره قطعی پیامبر و ایمه(ع) است. این تاثیر عموما در تغییر موضوعات، به وجود آمدن موضوعات جدید و انتفاء آنها نهفته است. با جابجایی مصالح و مفاسد و تشخیص ملاک آن توسط مجتهد نیز، احکام میتوانند دچار تغییر و تبدیل شوند.حد رجم موضوعیت دارد و تنها به دلیل تزاحم مصلحت حفظ اصل دین و مذهب و جلوگیری از وهن اسلام و مسلمین، با مصالح اجرای رجم و شمول ادله تقیه بر محل بحث حکم به تعطیلی و حذف آن از قانون مجازات اسلامی می–شود. با نگاهی گذرا در خصوص تاثیر مقتضیات زمان بر اجرای رجم در عصر جدید ضمن دو دیدگاه از جانب موافقان مشروعیت رجم مطرح شده است. برخی بر اجرای حکم رجم در هر شرایطی اصرار ورزیده است و اعتقاد دارند : زمان هیچ گونه تاثیری در اجرای این مجازات نداشته و ندارد و اجرای دقیق آن در هر موقع از مکان و زمان جزء ضروریات دین می باشد. در نقطه مقابل گروه مخالف بر این عقیده هستند برخی از احکام شرعی تابع مقتضیات زمان هستند و حکم رجم نیز از جمله این احکام محسوب می شود. لذا تحولات و دگرگونی ها تغییر این حکم را به دنبال خواهد داشت. گروه اخیر با تمسک به سه نظریه ی توقف اجرای حدود در زمان غیبت امام معصوم فقدان شرایط و بسترهای اجتماعی لازم جهت اجرا و انجام حدود و نیز عدم اجرای رجم در صورت ایجاد وهن نسبت به اسلام معتقد به عدم امکان اجرای رجم در عصر حاضر هستند به نظر میرسد در مقام رجحان ادله این دو گروه بر یکدیگر ادله مخالفان اجرای حکم رجم، بهترین، صحیح ترین جایگزین ساختن مجازاتهای دیگر در این مقطع زمانی معقول تر باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده

فصل اول : کلیات تحقیق ل

مقدمه ۱

طرح مسیله ۲

پیشینه ی پژوهش ۳

اهمیت و ضرورت پژوهش ۴

اهداف و کاربردهای پژوهش ۵

سوالهای اصلی پژوهش ۵

فرضیه های پژوهش ۶

روش پژوهش ۶

محدودیتهای پژوهش ۶

مشکلات پژوهش ۶

ساختار پژوهش ۷

فصل دوم : ۸

مفهوم، ماهیت، پیشینه و مشروعیت رجم ۸

فصل دوم : پیشینه، مفهوم و ماهیت رجم: ۹

مبحث اول: مفهوم و ماهیت رجم ۱۱

گفتار اول– مفهوم رجم در لغت و اصطلاح ۱۲

الف) رجم در لغت ۱۲

ب) رجم در اصطلاح ۱۵

ج– رجم در کتاب و سنت ۱۶

کتاب ۱۷

سنت ۱۸

مبحث دوم – ماهیت رجم ۲۰

گفتار اول– نظر فقهای معاصر ۲۰

گفتار دوم– استدلال ۲۳

مبحث سوم– پیشینهی رجم ۲۶

گفتار اول– رجم در قانوننامههای عرفی ۲۶

الف) بینالنهرین: ۲۷

ب) اور– نمو: ۲۷

ج) اشنونا: ۲۷

د) حمورایی: ۲۸

ه– ) قوانین هیتیها: ۲۸

و) آشوری میانه: ۲۹

گفتار دوم– روم و یونان باستان ۳۰

الف) روم: ۳۰

ب) یونان باستان: ۳۰

ج) آمریکا و اروپا: ۳۱

د– قانون چنگیز– سلطان محمد فاتح ۳۲

ه– – رجم در ادیان: ۳۳

یهود ۳۳

فصل سوم: ۴۱

مشروعیت رجم ۴۱

فصل سوم– مشروعیت رجم ۴۲

مبحث اول– بررسی ادلهی موافقان مشروعیت رجم ۴۲

گفتار اول– قرآن ۴۳

گفتاردوم– سنت ۵۰

الف) رجم در حیات پیامبر(ص) ۵۲

۱– حدیث عباده بن صامت: ۵۲

۲– حدیث عبدالله بن مسعود (رض) ۵۴

۳– حدیث انیْس: ۵۴

۴– رجم ماعز: ۵۶

۵– رجم زن غامدی جهنی ۵۸

ب) رجم بعد از حیات پیامبر(ص) ۵۹

۱– اجرای رجم توسط خلیفه دوم ۵۹

۲– اجرای رجم توسط علی بن ابی طالب (ع) ۶۳

ج– اجماع ۶۴

مبحث دوم: بررسی ادله‏ی مخالفان مشروعیت رجم ۶۸

گفتار اول: قرآن ۶۹

الف) عدم تصریح به رجم در قرآن ۶۹

ب) ناسازگاری رجم با آیات قرآن ۷۳

ج) ناسازگاری رجم با دیگر احکام زنا ۷۸

گفتار دوم– سنت ۷۹

الف) عدم صلاحیت خبر واحد در اثبات رجم ۸۰

ب) تعارض احادیث رجم با احادیث دیگر ۸۲

ج) تناقض های موجود بین احادیث رجم ۸۴

د ) ناسازگاری رجم با سنت پیامبر (ص) ۸۵

ه–) نسخ حکم رجم در سنت ۸۶

گفتار سوم– اجماع ۸۹

گفتار چهارم: عقل ۹۳

الف) خشن بودن ماهیت مجازات رجم ۹۵

ب) عدم امکان اثبات زنا ۹۷

فصل چهارم : رجم و مقتضیات زمان ۱۰۱

مبحث اول : تاثیر کلی مقتضیات زمان در احکام شرعی ۱۰۵

گفتار اول : انواع احکام شرعی و بررسی تاثیر مقتضیات زمان بر آنها ۱۰۶

گفتاردوم : احکام امضایی و تاسیسی: ۱۰۶

گفتارسوم : احکام مولوی و ارشادی: ۱۰۷

گفتار چهارم : احکام ظاهری و واقعی: ۱۰۸

گفتار پنجم : احکام اولی و ثانوی: ۱۰۸

گفتار ششم: احکام الهی و احکام حکومتی: ۱۰۹

گفتار هفتم : احکام عبادی و متغیر: ۱۰۹

مبحث دوم: اقتضای زمان و اجرای مجازات های اسلامی ۱۱۸

گفتاراول: تشدید مجازات ها: ۱۲۲

گفتار دوم: تغییر و تبدیل مجازات ها: ۱۲۳

الف) تبدیل در حدود: ۱۲۴

ب) تبدیل در قصاص: ۱۲۷

ج) تبدیل در دیات و تعزیرات: ۱۲۹

فصل پنجم : ۱۲۹

اقتضای زمان و اجرای رجم ۱۲۹

فصل پنجم: اقتضای زمان و اجرای رجم: ۱۳۰

مبحث اول: عناصر سازنده‏ی اقتضای زمان ۱۳۱

گفتار اول: عرف مسلمانان ۱۳۱

گفتار دوم: بنیادهای نظری مسلمانان ۱۳۴

گفتارسوم: هنجارهای بین المللی ۱۳۷

مبحث دوم: نظریه های مطرح درباره‏ی اجرای رجم در عصر حاضر ۱۴۰

گفتار اول: نظریه‏ی عدم تاثیر زمان در اجرای رجم ۱۴۱

گفتار دوم– نظریه های عدم امکان اجرای رجم در عصر حاضر ۱۴۷

الف) نظریه‏ی توقف اجرای حدود در زمان غیبت معصوم ۱۴۸

ب) نظریه ی فقدان شرایط و بسترهای اجتماعی ۱۵۴

ج ) نظریه ی عدم اجرای رجم در صورت ایجاد وهن ۱۶۱

– جمع بندی و نتیجه گیری ۱۷۱

پیشنهادها ۱۷۵

فهرست منابع و مآخذ ۱۷۷

کلیدواژه ها

  • سنگسار
  • رجم
  • مقتضیات زمان
  • قرآن
  • احکام شرعی
  • مجازات
  • نظام حقوقی
  • ایران