محدودیت‌های دیوان بین المللی کیفری در اعمال صلاحیت نسبت به مرتکبین جنایت تجاوز
محدودیت‌های دیوان بین المللی کیفری در اعمال صلاحیت نسبت به مرتکبین جنایت تجاوز نام مقاله‌ای از صادق سلیمی است که در شماره شصت و نهم (اسفند 1399) فصلنامه علمی پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
پس از هفتاد سال از زمان آخرین و تنها مورد تعقیب جنایت تجاوز در یک دادگاه بین‌المللی کیفری، صلاحیت دیوان بین‌المللی کیفری در جولای سال 2018 نسبت به جنایت تجاوز فعال شد. تبیین راهکار فعال‌سازی صلاحیت دیوان و به ثمر نشستن آن از زمان تدوین اساسنامه، راه پرپیچ و خمی را پیمود و دو دهه به طول انجامید. در اولین کنفرانس بازنگری سال 2010، دول متعاهد اساسنامه رم در خصوص تعریف جنایت تجاوز و عمده مسائل صلاحیتی دیوان به توافق رسیدند. علی‌رغم اصرار و فشار برخی اعضای دائمی شورای امنیت، اعمال صلاحیت نسبت به تجاوز توسط دیوان، منوط به تصویب و تایید قبلی شورای امنیت نشد. با این حال مطابق اصلاحیه‌های دو کنفرانس بازنگری، عضویت دولت بزه‌دیده که به سرزمین آن تجاوز شده برای اعمال صلاحیت دیوان کافی نیست؛ بلکه الزاماً باید دولت متجاوز نیز اساسنامه دیوان و اصلاحیه‌های آن را تصویب کرده باشد. همچنین فقط دول عضوی که اصلاحیه را تصویب نموده باشند، مشمول صلاحیت دیوان قرار می‌گیرند. این ساز و کار، به نظر نقض غرض از تعقیب تجاوز در دیوان بوده و چالشی برای دیوان و کسانی است که امیدوار به مسئولیت و تعقیب رهبران مرتکب توسل به زور در دیوان بودند. هدف این مقاله مطالعه تبعات اصلاحیه کنفرانس 2017 است.
کلیدواژه‌ها
- جنایت تجاوز
- دیوان بین المللی کیفری
- فعال‌سازی صلاحیت دیوان
- اصلاحیه تعریف تجاوز
- کنفرانس‌های بازنگری
مواد مرتبط
- ماده 5 اساسنامه دیوان بین المللی کیفری
- ماده 13 اساسنامه دیوان بین المللی کیفری
- ماده 25 اساسنامه دیوان بین المللی کیفری
- ماده 119 اساسنامه دیوان بین المللی کیفری
- ماده 121 اساسنامه دیوان بین المللی کیفری
- ماده 123 اساسنامه دیوان بین المللی کیفری