مرجع اعتراض به اجرای سند؛ باز نشدن گره و ایجاد ابهام مضاعف؛ نقد رای وحدت رویه شماره 784 دیوان عالی کشور
مرجع اعتراض به اجرای سند؛ باز نشدن گره و ایجاد ابهام مضاعف؛ نقد رای وحدت رویه شماره 784 دیوان عالی کشور نام مقاله ای از رحیم پیلوار و حسین برجی که در شماره چهارم (پاییز و زمستان ۱۴۰۲) در نشریه نقد و تحلیل آراء قضایی منتشر شده است.
چکیده
یکی از معضلات قدیمی حقوق ایران تعارض صلاحیتهایی است که در عمل بین سازمان ثبت اسناد و املاک و دادگستری وجود دارد. یکی از این موارد که در قوانین دارای ابهامی نیست ولی نوبت به مصداق که می‌رسد اختلافاتی ملاحظه می‌شود، زمانی است که سندی به اجرا در می‌آید ولی یکی از طرفین یا ثالث نسبت به اجرا اعتراض دارد. اجمالا اگر اعتراض راجع به اصل صدور اجراییه باشد، این امر در صلاحیت دادگستری است ولی اگر اعتراض به خود اجرا باشد در صلاحیت رئیس ثبت محل است. دیوان عالی به موجب رای وحدت رویه شماره 784 تلاش کرد در خصوص اعتراض ثالث به اجرای سند، اختلاف را حل و فصل کند ولی با بررسی انجام داده شده نشان داده شد رای وحدت رویه نه تنها اختلافی را حل نکرده است، بلکه به دلیل ابهام در بیان چه بسا باعث اختلافات بیشتری هم شده باشد.
به هر حال همچون گذشته اگر اختلاف پیش آمده چه از ناحیه ثالث باشد چه از ناحیه طرفین، ناظر به مرحله اجرای سند باشد و ماهیت اجرایی هم داشته باشد (به تعبیر آیین‌نامه "عملیات" اجرایی)، در صلاحیت رئیس ثبت است ولی اگر اختلاف بر سر خود اجرائیه باشد یا اختلاف ترافعی باشد، در این صورت، بدون شک باید اختلاف در دادگستری حل و فصل شود.
کلیدواژه‌ها
- سند رسمی
- سند لازم‌الاجرا
- اجرای ثبت
- صلاحیت
- رای وحدت رویه شماره 784