مسایل حقوقی مرتبط با آزمایش های ضدماهواره در حقوق بین الملل

عنوان	مسایل حقوقی مرتبط با آزمایش های ضدماهواره در حقوق بین الملل
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	فاطمه نصراصفهانی
استاد راهنما	سید هادی محمودی
استاد مشاور	محسن عبداللهی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه شهید بهشتی

مسایل حقوقی مرتبط با آزمایش های ضدماهواره در حقوق بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه نصراصفهانی، با راهنمایی سید هادی محمودی و با مشاوره محسن عبداللهی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

مقررات فضایی همواره بر استفاده و بهره برداری از فضا در راستای مقاصد صلح آمیز و نیز حفظ منافع همه کشورها تاکید کرده اند. آزمایش های ضدماهواره، یکی از انواع فعالیت هایی است که می تواند به عنوان تهدیدی برای استفاده صلح آمیز از فضا قلمداد شود و از آن جایی که کشورها به طور فزاینده ای از فضا برای اهداف نظامی و غیرنظامی بهره برداری می کنند، جای تعجب نیست که رقبا و دشمنان آن ها به سازکارهایی برای شکست این فعالیت ها در زمان درگیری فکر کنند. بر این اساس، کشورهای پیشرو در فضاپیمایی، به محض این که منافع خود را به ماهواره ها توسعه دادند، تصمیم گرفتند به این فناوری دست یابند. بنابراین، آزمایش های ضدماهواره پدیده جدیدی در حقوق فضایی محسوب نمی شوند. از همان آغاز عصر فضا، یعنی در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی، کشورهای شوروی و آمریکا به صورت موازی به این قابلیت دست یافتند. پس از آن ها، کشور چین در سال ۲۰۰۷ میلادی با هدف پایان دادن به انحصارطلبی روسیه و آمریکا در فعالیت های فضایی، این آزمایش را انجام داد. هم چنین کشور هند با آزمایش ضدماهواره خود در سال ۲۰۱۹ میلادی به جمع کشورهای دارنده فناوری ضدماهواره پیوست و پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک، کشورهای دیگری نیز به این قابلیت دست یابند. آزمایش های ضدماهواره نوعی آزمایش است که می تواند ماهواره های موجود در مدار را منهدم کند، و یا عملکرد آن ها را مختل نماید. این عمل سبب ایجاد مخاطراتی هم چون زباله های فضایی شده است؛ و در نتیجه پایداری فضا را تحت تاثیرتاثیر قرار می دهد. این پژوهش وضعیت حقوقی آزمایش های ضدماهواره را تحت مقررات بین المللی موجود بررسی و ابتکاراتی را برای منع چنین آزمایشی پیشنهاد می نماید و استدلال می کند که انجام آزمایش های ضدماهواره صراحتا توسط چارچوب قانونی فعلی منع نشده است؛ اما ممکن است برخی از اصول و تعهدات کلی حقوق بین الملل مانند آزادی اکتشاف و استفاده از فضا، جلوگیری از مداخله مضر و حفاظت از محیط زیست را نقض کند. این پژوهش هم چنین چالش ها و فرصت های توسعه یک توافق چندجانبه برای ممنوعیت آزمایش مخرب ضدماهواره را تحلیل می کند.علاوه براین، به کارگیری برخی عناصر و استراتژی های کلیدی را برای مذاکره موفقیت آمیز در مورد ممنوعیت آزمایش های ضدماهواره توصیه می کند و نتیجه می گیرد که ممنوعیت آزمایش ضدماهواره ضروری و امکان پذیر است و جامعه بین المللی می تواند نقش سازنده و تاثیرتاثیرگذاری در ارتقای آن ایفا نماید.

ساختار و فهرست پایان نامه

صفحه عنوان مقدمه

فصل اول: مفهوم فناوری ضدماهواره و بررسی تاثیر آن بر روند فعالیت های فضای ماورای جو

گفتار اول: معرفی فناوری ضدماهواره و تاریخچه آن

الف) معرفی فناوری ضدماهواره و انواع آن

ب)تاریخچه آزمایش های ضدماهواره

گفتار دوم: تاثیر آزمایش های ضدماهواره بر تشدید مسابقه تسلیحاتی در فضای ماورای جو

الف) تعریف مسابقه تسلیحاتی در فضای ماورای جو و مروری تاریخی بر آن

ب)مسابقه تسلیحاتی منحصر به فرد و خطرآفرین در نتیجه فناوری ضدماهواره

پ) دیدگاه های متفاوت در مورد کاهش اثرات منفی آزمایش های ضدماهواره بر مسابقه تسلیحاتی

گفتار سوم: آثار مخاطرات حاصل از آزمایش های ضدماهواره بر فضای ماورای جو

الف) آلودگی های فضای ماورای جو

ب) ارتباط میان آزمایش های ضدماهواره و پایداری فضا

پ) حقوق بشر؛ متاثر از آزمایش های ضدماهواره

فصل دوم: قانون مندی آزمایش های ضدماهواره مطابق با حقوق بین الملل فضایی

گفتار اول: بررسی معاهدات فضایی و ارتباط آن با آزمایش های ضدماهواره

الف)معاهدات چندجانبه؛ از تنظیم گری ها تا خلاها:

ب) موافقتنامه های دو جانبه با رویکرد تشکیل رژیم حقوقی فضای ماورای جو

گفتار دوم: آزمایش های ضدماهواره در پرتو حقوق بین الملل عرفی

الف) بیان حقوق بین الملل عرفی و ارتباط آن با معاهدات

ب) حقوق بین الملل عرفی در راستای آزمایش های ضدماهواره

فصل سوم: ضرورت تنظیم گری آزمایش های ضدماهواره

گفتار اول: تلاش هایی برای حفاظت از فضا؛ حل چالش های آزمایش های ضدماهواره

الف)نقش دیپلماسی و تاکید بر ضرورت گفتگوهای دیپلماتیک در ارتقای امنیت و پایداری فضای ماورای جو

ب)همکاری بین المللی و چارچوب های مشارکتی

پ)نوآوری های تکنولوژیکی

گفتار دوم) جامعه بین المللی و اتخاذ رویکرد فراگیر

الف) نقش ارزشمند سازمان ملل متحد برای نظام مند ساختن آزمایش های ضدماهواره

ب)آیین نامه رفتار اتحادیه اروپا؛ درس های آموخته شده

نتیجه گیری

منابع

کلیدواژه ها

• ضدماهواره
• حقوق فضایی
• استفاده صلح آمیز از فضای ماورای جو
• نظامی سازی