مسوولیت مدنی دولت در قبال اتباع بیگانه–مطالعه تطبیقی قوانین عراق و مصر

عنوان	مسوولیت مدنی دولت در قبال اتباع بیگانه–مطالعه تطبیقی قوانین عراق و مصر
رشته	حقوق
دانشجو	ولید خالد طعمه الترکی
استاد راهنما	سیده فاطمه هاشمی
استاد مشاور	محمدمهدی حمیدی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۳
دانشگاه	دانشگاه ادیان و مذاهب

مسوولیت مدنی دولت در قبال اتباع بیگانه–مطالعه تطبیقی قوانین عراق و مصر عنوان پایان نامه ای است که توسط ولید خالد طعمه الترکی، با راهنمایی سیده فاطمه هاشمی و با مشاوره محمدمهدی حمیدی در سال ۱۴۰۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب دفاع گردید.

چکیده

مسیله مسوولیت مدنی دولت در قبال اتباع بیگانه، مسیله ای است که در عرصه حقوق بین الملل و روابط بین المللی دارای اهمیت فزاینده ای می باشد. این موضوع به ویژه در دوران کنونی، با توجه به افزایش تعاملات بین المللی و حضور گسترده تر اتباع بیگانه در اقتصادهای ملی، اهمیت یافته است. این پژوهش به بررسی مسوولیت مدنی دولت در قبال اتباع بیگانه در قوانین عراق و مصر می پردازد. حضور و تردد اتباع بیگانه در کشورها، ضرورت تنظیم روابط حقوقی میان آنها و دولت میزبان را ایجاب می کند. تعیین دقیق حدود و شرایط مسوولیت مدنی دولت ها در برابر اتباع خارجی و شناسایی مواردی است که در آن دولت ها می بایست در قبال زیان ها و خسارات وارده به اتباع بیگانه پاسخگو باشند. که اثرات قابل توجهی بر روابط بین الملل و امنیت حقوقی افراد دارد. این پژوهش به دلیل تنوع و تفاوت قوانین مربوطه در کشورهای مختلف و نیز تاثیرپذیری آنها از موازین بین المللی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چرا که تعیین ضوابط و چارچوب های حقوقی مسوولیت مدنی دولت در قبال اتباع بیگانه، در حفظ حقوق و تضمین امنیت سرمایه گذاری و تجارت بین المللی نقش بسزایی دارد. مشکل پژوهش آنجاست که؛ تفاوت های موجود در مبانی حقوقی، شرایط و آثار مسوولیت مدنی دولت در قوانین کشورهای مختلف، چالش های متعددی را در این زمینه ایجاد کرده است. روش تحقیق اتخاذ شده در این مطالعه، روش توصیفی تحلیلی مقایسه ای است که از طریق آن، با استفاده از مواد قانونی و اسناد حقوقی مربوطه، ابتدا قوانین و مقررات مربوطه در کشورهای عراق و مصر مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفته، سپس شباهت ها و تفاوت های آنها مقایسه و تحلیل شده است. اهداف پژوهش شامل؛ بررسی تطبیقی مبانی و ارکان مسوولیت مدنی دولت در حقوق عراق و مصر، شناسایی تفاوت ها و شباهت های دو نظام حقوقی در این زمینه، ارایه راهکارهای تقنینی برای رفع ابهامات و تناقضات موجود و ارایه پیشنهادهایی برای همگرایی و بهبود مقررات مرتبط. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهند که؛ قانون عراق بر مبنای مسوولیت مدنی دولت در صورت وقوع خطا یا تقصیر استوار است، در حالی که قانون مصر عمدتا بر مبنای مسوولیت بدون خطا می باشد. دامنه مسوولیت مدنی دولت در قانون مصر گسترده تر است و شامل اقدامات قوای مقننه و قضاییه نیز می شود، در حالی که در عراق فقط اقدامات قوه مجریه موجب مسوولیت دولت است. قانون عراق بر مبنای نظریه خطای ساده و خطای جدی بنا شده است، اما قانون مصر بر نظریه مخاطرات و سوءاستفاده از قدرت استوار است. در عراق، دادگاه های عمومی صلاحیت رسیدگی به این دعاوی را دارند، اما در مصر دادگاه های اداری صالح هستند. طرق جایگزین حل اختلاف در این دعاوی در دو کشور متفاوت است؛ عراق داوری و سازش را پیش بینی کرده، اما در مصر میانجی گری و توفیق نیز وجود دارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

المقدمه

۱ بیان المسیله

۲ الهدف

۳ الاسیله البحث

۴ الفرضیات البحث

۵ الدراسات السابقه

۶ الاهمیه

۷ منهج البحث

۸ هیکلیه البحث

الفصل الاول: المفاهیم والکلیات

۱–۱ المفاهیم

۱–۱–۱ مفهوم المسوولیه المدنیه

۱–۱–۱–۱ تعریف المسوولیه المدنیه لغه

۲–۱–۱–۱ تعریف المسوولیه المدنیه اصطلاحا

۲–۱–۱ مفهوم الدوله

۱–۲–۱–۱ تعریف الدوله لغه

۲–۲–۱–۱ تعریف الدوله اصطلاحا

۳–۱–۱ مفهوم الاجانب

۱–۳–۱–۱ تعریف الاجنبی لغه

۲–۳–۱–۱ تعریف الاجنبی اصطلاحا

۲–۱ الکلیات

۱–۲–۱ التطور التاریخی للمسوولیه المدنیه

۱–۱–۲–۱ المسوولیه المدنیه فی العصور والتشریعات القدیمه

۲–۱–۲–۱ المسوولیه المدنیه وتمایزه عن المصطلحات المشابه

۳–۱–۲–۱ المسوولیه المدنیه والمسوولیه الاخلاقیه

۴–۱–۲–۱ المسوولیه المدنیه والمسوولیه الجناییه والمسوولیه التادیبیه

۵–۱–۲–۱ المسوولیه فی الفقه الاسلامی

۱ مفهوم الضمان لغه واصطلاحا

۶–۱–۲–۱ المسوولیه المدنیه فی التشریعات المعاصره

۲–۲–۱ التطور التاریخی للدوله

۳–۲–۱ التطور التاریخی للاجنبی

الفصل الثانی: مبانی وارکان المسوولیه المدنیه للدوله تجاه الاجانب

۱–۲ مبانی المسوولیه المدنیه للدوله تجاه الاجانب

۱–۱–۲ نظریه التقصیر

۱–۱–۱–۲ نظریه التقصیر فی القانون العراقی

۱–۱–۱–۱–۲ وحده المسوولیه الجناییه والمدنیه

۲–۱–۱–۲ نظریه التقصیر فی القانون المصری

۱–۲–۱–۱–۲ تغییر نظریه التضمین

۲–۱–۲ نظریه التضمین

۱–۲–۱–۲ نظریه التضمین فی القانون العراقی

۲–۲–۱–۲ نظریه التضمین فی القانون المصری

۳–۱–۲ نظریه المخاطر

۱–۳–۱–۲ نظریه المخاطر فی القانون العراقی

۲–۳–۱–۲ نظریه المخاطر فی القانون المصری

۱–۲–۳–۱–۲ اساسیات الحصانه المدنیه للحکومه وفقا لاساسیات المسوولیه المدنیه

۲–۲ ارکان المسوولیه المدنیه للدوله تجاه الاجانب

۱–۲–۲ الفعل الضرری

۱–۱–۲–۲ الفعل الضرری فی القانون العراقی

۲–۱–۲–۲ الفعل الضرری فی القانون المصری

۱–۲–۱–۲–۲ الخطا الإداری

۲–۲–۱–۲–۲ مفهوم خطا الموظف

۲–۲–۲ الضرر

۱–۲–۲–۲ الضرر المادی

۱–۱–۲–۲–۲ الضرر المادی فی القانون العراقی

۲–۱–۲–۲–۲ الضرر المادی فی القانون المصری

۲–۲–۲–۲ الضرر المعنوی

۱–۲–۲–۲–۲ الضرر المعنوی فی القانون العراقی

۲–۲–۲–۲–۲ الضرر المعنوی فی القانون المصری

۳–۲–۲ الرابطه السببیه

۱–۳–۲–۲ الرابطه السببیه فی القانون العراقی

۲–۳–۲–۲ الرابطه السببیه فی القانون المصری

الفصل الثالث: آثار المسوولیه المدنیه للدوله تجاه الاجانب فی القانون العراقی والمصری

۱–۳ التعویض

۱–۱–۳ انواع التعویض

۱–۱–۱–۳ التعویض فی القانون العراقی

۲–۱–۱–۳ التعویض فی القانون المصری

۳–۱–۱–۳ التعویض العینی

۱–۳–۱–۱–۳ التعویض العینی فی القانون العراقی

۲–۳–۱–۱–۳ التعویض العینی فی القانون المصری

۴–۱–۱–۳ التعویض بمقابل

۱–۴–۱–۱–۳ التعویض بمقابل فی القانون العراقی

۲–۴–۱–۱–۳ التعویض بمقابل فی القانون المصری

۲–۳ دعوی التعویض

۱–۲–۳ طرفا الدعوی فی دعوی المسوولیه المدنیه للدوله تجاه الاجانب

۲–۲–۳ الطرق البدیله للقضاء لدعوی المسوولیه المدنیه للدوله تجاه الاجانب

۱–۲–۲–۳ الطرق البدیله للقضاء لدعوی المسوولیه المدنیه للدوله تجاه الاجانبفی القانون العراقی

۲–۲–۲–۳ الطرق البدیله للقضاء لدعوی المسوولیه المدنیه للدوله تجاه الاجانب فی القانون المصری

۳–۲–۲–۳ الوساطه

۱–۳–۲–۲–۳ الوساطه فی القانون العراقی

۲–۳–۲–۲–۳ الوساطه فی القانون المصری

۴–۲–۲–۳ الصلح

۱–۴–۲–۲–۳ الصلح فی القانون العراقی

۲–۴–۲–۲–۳ الصلح فی القانون المصری

۵–۲–۲–۳ التحکیم

۱–۵–۲–۲–۳ التحکیم فی القانون العراقی

۲–۵–۲–۲–۳ التحکیم فی القانون المصری

۶–۲–۲–۳ التفاوض

۱–۶–۲–۲–۳ التفاوض فی القانون العراقی

۲–۶–۲–۲–۳ التفاوض فی القانون المصری

۷–۲–۲–۳ التوفیق

۱–۷–۲–۲–۳ التوفیق فی القانون العراقی

۲–۷–۲–۲–۳ التوفیق فی القانون المصری

الخاتمه

۱ النتایج

۲ التوصیات

المصادر والمراجع

کلیدواژه ها

• قانون مصر
• مسوولیت مدنی
• حقوق بین الملل
• دولت
• اتباع بیگانه
• حقوق بشر
• قانون عراق