مسیولیت بین المللی خسارات ناشی از اشیای فضایی در کنوانسیون مسیولیت بین المللی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مسیولیت بین المللی خسارات ناشی از اشیای فضایی در کنوانسیون مسیولیت بین المللی
عنوانمسیولیت بین المللی خسارات ناشی از اشیای فضایی در کنوانسیون مسیولیت بین المللی
رشتهحقوق بین الملل
دانشجونوشین صالحی
استاد راهنماسیدمحمد حسینی
استاد مشاورداریوش اشرافی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



مسیولیت بین المللی خسارات ناشی از اشیای فضایی در کنوانسیون مسیولیت بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط نوشین صالحی، با راهنمایی سیدمحمد حسینی و با مشاوره داریوش اشرافی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

هدف اصلی کنوانسیون مسیولیت، طراحی قواعد و رویه های موثر بین المللی در رابطه با مسیولیت جبران خسارت ناشی از اشیاء فضایی است و نیز اطمینان از تامین پرداخت فوری ذیل شرایط تعیین شده در این کنوانسیون به قربانیان چنین خسارتی می باشد. در کنوانسیون مذکور دو نوع مسیولیت مورد توجه قرار گرفته است: ۱– مسیولیت مطلق یا عینی و ۲– مسیولیت ناشی از تقصیر. هر گاه دو یا چند دولت مشترکا مبادرت به پرتاب یک جسم فضایی نمایند، دول مزبور مشترکا و منفردا مسیول کلیه خساراتی که ممکن است از این پرتاب ناشی گردد، خواهند بود. کنوانسیون همچنین ساز و کاری را برای رسیدگی و جبران خسارت وارده ناشی از یک شی فضایی را تدارک دیده است. به نظر می رسد کنوانسیون دارای نقش مهمی در تامین منافع طرف لطمه دیده از اشیای فضایی کشور دیگر، می باشد. تا کنون، تنها یک مورد ادعای خسارت ذیل این کنوانسیون بعمل آمده که به دلیل سقوط ماهواره شوروی سابق در خاک کانادا بوده و از طرق دیپلماتیک حل و فصل شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه ۱


بخش اول :

بین المللی شدن اکتشاف و بهره برداری از فضای ماورای جو در پرتو توسعه نظم حقوقی

فصل اول : مفهوم مسیولیت بین المللی در پرتو اقدامات فضایی دولت ها ۱۲

گفتار اول : فضای ماورای جو در نگاهی حقوقی ۱۳

مبحث اول – تعریف فضا بر مبنای جاذبه ی زمین ۱۵

مبحث دوم – تعریف فضا با استفاده از مفهوم مخالف حقوق هوایی ۱۵

مبحث سوم – تعریف فضا بر مبنای آخرین مدار زمین ۱۵

گفتار دوم : گستره ی مفهومی اجسام پرتاب شدنی به فضای ماورای جو ۱۶

مبحث اول– مفهوم حقوقی اجسام فضایی یا پرتاب شدنی به ماورای جو ۱۶

مبحث دوم – اجرام آسمانی : مفهومی در نظم حقوقی بین المللی ۲۱

گفتار سوم : مفهوم پرتاب اجسام به ماورای جو در پهنه مسیولیت بین المللی ۲۴

گفتار چهارم : شناخت مفهوم خسارت در حقوق بین الملل فضا ۲۵

گفتار پنجم : ابعاد حقوقی مسیولیت مدنی و کیفری ناشی از اعمال ممنوعه ی منع نشده، دولت و سازمان های بین المللی ۳۰

مبحث اول – تفکیک مسیولیت مدنی و کیفری ۳۲

مبحث دوم – مفهوم مسیولیت در ادبیات حقوق بین الملل عمومی ۳۳

فصل دوم : پویش تاریخی پدیداری و تحول حقوق بین الملل در حوزه ی ماورای جو با تاکید بر مسیولیت مدنی ۳۷

گفتار اول : ورود انسان به فضا و آغاز حقوق بین الملل فضایی ۳۷

گفتار دوم : پرتاب اجسام به منظور بهره برداری از فضا در پرتو نظم حقوقی بین المللی ۴۱

فصل سوم : مفهوم حاکمیت در حقوق بین الملل ۴۸

گفتار اول : چشم انداز حاکمیت در حقوق بین الملل فضا ۵۱

مبحث اول– اموال بلاصاحب ۵۲

مبحث دوم– میراث مشترک بشریت– مشترکات عامه ۵۳

گفتار دوم : موسسات و مجامع مربوط به حقوق فضا ۵۶

گفتار سوم : در چارچوب سازمان ملل ۵۷

مبحث اول – UNOOSA اداره سازمان ملل برای امور مربوط به فضا ۵۹

مبحث دوم – COPOUS کمیته استفاده صلح آمیز از فضای بیرونی ۶۰

مبحث سوم – مجامع دیگر ۶۳

مبحث چهارم – آژانس فضایی اروپایی (ESA) ۶۵

مبحث پنجم– اتحادیه اروپا ۶۵

مبحث ششم – ایالات متحده ۶۵


بخش دوم :

قواعد عام مسیولیت ناشی از پرتاب اجسام به ماورای جو از جمله اجرام آسمانی

فصل اول : مبانی مسیولیت ناشی از پرتاب اجسام به ماورای جو از جمله اجرام آسمانی ۷۰

گفتار اول : مسیولیت مطلق یا بدون تقصیر ۷۰

گفتار دوم : اجرای مسیولیت بدون تقصیر و توجیه آن ۷۲

مبحث اول – نقض علوم و فنون و اصل احتیاط یا عدم اطمینان علمی ۷۳

مبحث دوم – پیچیدگی برنامه های فضایی ۷۴

مبحث سوم– تایید مسیولیت در رویه قضایی بین المللی ۷۴

گفتار سوم : نقد اختصاری مسیولیت مبتنی بر خطر و کارکرد آن ۷۴

گفتار چهارم : مسیولیت بین المللی مبتنی بر تقصیر ۷۶

فصل دوم : عناصر شکل گیری مسیولیت در اثر پرتاب اجسام به ماورای جو ۷۹

گفتار اول : عمل زیانبار به منزله ی عنصر مادی در ایجاد مسیولیت مدنی ۸۰

گفتار دوم :مقصود دولت پرتاب کننده در حقوق بین الملل فضا ۸۱

گفتارسوم : عمل زیانبار : عوامل بروز خسارت در ماورای جو از جمله اجرام آسمانی و همچنین زمین ۸۴

مبحث اول – ایجاد آلودگی زیست محیطی ۸۵

مبحث دوم – رها سازی اجسام پرتاب شده در فضا ۸۶

مبحث سوم – اقدامات زیانبار مبتنی بر فناوری نوین فضایی ۸۷

مبحث چهارم – اقدامات ماهواره ای ۹۰

مبحث پنجم – ملاحظه ای بر طرح ادعای تداخلات ماهواره ای از منشا ایران در نشست COPUOS از سوی یوتلست و آلمان ۹۱

مبحث ششم – ممانعت از انجام فعالیت های فضایی: فعل مغایربا اصل برابر فعالیت فضایی ۹۳

مبحث هفتم – اقدام به تاسیس پایگاه دایمی در فضای ماورای جو ۹۵

گفتار چهارم : وقوع خسارت : مقید بودن اصولی عمل مسیولیت ساز ۹۷

فصل سوم : اجرای مسیولیت ناشی از پرتاب اجسام به فضا ۱۰۰

گفتار اول : آیین طرح و رسیدگی به دعاوی مسیولیت مدنی فعالیت های فضایی در رویه ی بین المللی ۱۰۱

گفتار دوم : رویه ی بین المللی در مورد خسارات ناشی از اقدامات فضایی دولت ها با تکیه بر قضیه ی کاسموس۹۵۴ ۱۰۲

مبحث اول – تاملی بر برخی از رویه های بین المللی و سوانح مشابه کاسموس ۱۰۲

مبحث دوم – رویه ی حل و فصل دعاوی مسیولیت مدنی در قضیه ی کاسموس ۹۵۴ ۱۰۵

گفتار سوم : آیین تخصصی رسیدگی به دعاوی مسیولیت مدنی در حقوق ماورای جو ۱۱۲

مبحث اول – صلاحیت دولت های ذیربط برای اقامه ی دعوا ۱۱۲

مبحث دوم – طرق طرح دعاوی خسارات ناشی از سوانح فضایی ۱۱۴

مبحث سوم – مواعد قانونی ارایه ی دادخواست ۱۱۵

مبحث چهارم– مسیله ی رجوع به مراجع داخلی در دعاوی فضایی ۱۱۷

مبحث پنجم – تعیین غرامت و نحوه ی پرداخت آن ۱۱۹

گفتار چهارم : محدودیت ها در اعمال مسیولیت مدنی ناشی از پرتاب اجسام به ماورای جو ۱۲۸

مبحث اول– تضامن در مسیولیت، ابتکار حقوق بین الملل ماورای جو ۱۲۹

مبحث دوم– تضامن ناشی از تصادم اشیای پرتاب شده ۱۲۹

مبحث سوم– تضامن ناشی از تعدد دولت های پرتاب کننده یا مسیولیت ناشی از شی ء مشترک ۱۳۱

مبحث چهارم– مسیولیت تضامنی دولت های عضو و سازمان های بین المللی : عدول از اصل استقلال شخصیت حقوقی دولت ها ۱۳۲

گفتار پنجم : محدودیت های نظام مسیولیت مدنی ناشی از پرتاب اجسام به اجرام آسمانی ۱۳۳

مبحث اول – خسارات وارده به اتباع کشور پرتاب کننده ۱۳۳

مبحث دوم – فرض عدم مسیولیت تلویحی در خسارات وارد به اتباع بیگانه ۱۳۴

مبحث سوم – قصور زیان دیده به عنوان علت رافع مسیولیت در حقوق بین الملل فضا ۱۳۵

نتیجه گیری ۱۳۷

منابع ۱۴۲

کلیدواژه ها

  • مسیولیت بین المللی
  • خسارت
  • کنوانسیون مربوط به مسیولیت بین المللی در مورد خسارت ناشی از اجسام فضایی
  • جبران خسارت
  • حقوق بین الملل
  • غرامت
  • فضای بیرونی
  • ماهواره
  • حقوق فضا
  • مسیولیت
  • شیء فضایی
  • غرامت
  • جبران خسارت
  • کنوانسیون
  • فضای ماورای جو.