مسیولیت دولت در قبال حقوق فرهنگی شهروندان

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مسیولیت دولت در قبال حقوق فرهنگی شهروندان
عنوانمسیولیت دولت در قبال حقوق فرهنگی شهروندان
رشتهحقوق عمومی
دانشجومریم عسکری فرسنگی
استاد راهنمامحمدجواد جاوید
استاد مشاورمحمدحسین فرهنگی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



مسیولیت دولت در قبال حقوق فرهنگی شهروندان عنوان پایان نامه ای است که توسط مریم عسکری فرسنگی، با راهنمایی محمدجواد جاوید و با مشاوره محمدحسین فرهنگی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

فرهنگ و حقوق فرهنگی، در مکاتب فلسفی، اسناد بین المللی و اسناد داخلی همواره مورد تاکید و توجه بوده است. به موجب اسناد بین المللی ، حقوق فرهنگی شهروندان به رسمیت شناخته شده و دولت ها به طور خاص مورد خطاب قرار گرفته اند و برای تضمین و رعایت این حقوق متعهد به انجام وظایف و اقداماتی شدند. از سوی دیگر سازمان یونسکو، حقوق فرهنگی را یکی از ابزارهای تحقق اهداف توسعه ی فرهنگی کشورها دانست. بر این اساس دولت های عضو از جمله ایران متعهد شدند اقدامات ضروری را در جهت حمایت از حقوق فرهنگی شهروندان خود انجام دهند.بدین ترتیب قوانین و مقررات فرهنگی متعددی در حقوق داخلی کشورها گنجانده شد. علاوه بر این از آنجا که توسعه ی ملی فرایندی بسیار پیچیده و پویاست و در مجموعه ای از روابط متقابل،فرایند توسعه و ابعاد زندگی بر یکدیگر تاثیر می گذارند، بنابراین پرداختن به بخش و جایگاه فرهنگ به ویژه در قوانین داخلی خصوصا اسناد چشم انداز و برنامه های توسعه به مثابه ی یک ضرورت و عامل کارایی و اثر بخشی به شمار آمد. دولت ها در حد ایجاد حیات مدنی سالم متعهد به رعایت حقوق فرهنگی شهروندان خود می باشند.رعایت حقوق فرهنگی در یک جامعه نشان دهنده ی رشد و توسعه ی آن جامعه است. در این پژوهش تلاش شده است ضمن روشن ساختن مفهوم فرهنگ و حقوق فرهنگی، به موضوع تعهدات دولت در جهت رعایت آنها پرداخته شود.ماهیت تعهدات دولت، تبیین حقوق فرهنگی شهروندان در اسناد داخلی و بین المللی از دیگر مباحثی است که در این رساله مورد بحث قرار گرفته اند.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

فصل اول:تاریخچه ی حقوق فرهنگی و پیدایش دولت ۹

مبحث اول: مفاهیم مربوط به حقوق فرهنگی و تاریخچه ی آن ۱۲

گفتار اول: مفاهیم ۱۲

گفتار دوم: تاریخچه ی حقوق فرهنگی ۳۵

مبحث دوم: ایدیولوژی ها و مکاتب مربوط به حقوق فرهنگی ۳۸

گفتار اول:فرهنگ و ایدیولوژی ۳۸

بند اول:لیبرالیسم ۴۰

بند دوم:مارکسیسم و نیومارکسیسم ۴۳

الف:مارکسیسم۴۳…………………………………………………………………………………

ب:نیومارکسیسم۴۴……………………………………………………………………… بند سوم:پست مدرنیسم ۴۷ الف :پست مدرنیسم و تنوع فرهنگی……………………………………………………………………… ۵۱

مبحث سوم: پیدایش دولت مدرن و مساله ی حقوق فرهنگی ۵۲

گفتار اول: مفهوم دولت مدرن ۵۲

گفتار دوم: مفهوم جامعه ی مدنی ۵۴

گفتارسوم: مسیولیت دولت مدرن در جامعه ی مدنی و مساله ی حقوق فرهنگی ۵۹

فصل دوم: تعهد دولت نسبت به حقوق فرهنگی شهروندان در اسناد بین المللی ۶۴

مبحث اول: حقوق فرهنگی در اسناد بین المللی ۶۶

گفتار اول:اسناد جهانی حقوق فرهنگی ۶۷

بند اول:اعلامیه ی جهانی حقوق بشر ۶۷

بند دوم:میثاق حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی ۶۹

بند سوم: کنوانسیون منع تبعیض نژادی و کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان ۷۴

الف:کنوانسیون منع تبعیض نژادی ۷۴

ب:کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان ۷۷

بند چهارم:کنوانسیون حقوق کودک و اسناد یونسکو ۷۹

الف:کنوانسیون حقوق کودک ۷۹

ب:اسناد یونسکو ۸۲

گفتار دوم:اسناد منطقه ای حقوق فرهنگی ۸۶

بند اول:کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر و پروتکل الحاقی آن ۸۶

الف:کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر ۸۶

ب:پروتکل الحاقی به کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر ۸۸

بند دوم:منشور آفریقایی حقوق بشر ۹۰

مبحث دوم: تعهدات دولت ها نسبت به حقوق فرهنگی ۹۵

گفتار اول: تعهدات به رفتار و نتیجه،احترام،حمایت و ایفا ۹۸

گفتار دوم: مصادیق حقوق فرهنگی در اسناد بین المللی ۱۰۰

بند اول: آزادی مذهب………………………………………………………………۱۰۱

بند دوم: آزادی بیان………………………………………………………………………………… ۱۰۵

بند سوم : حق بر آموزش۱۱۰………………………………………………………

بند چهارم: حق بر مالکیت معنوی……………………………………………… …… ۱۱۱

بند پنجم: حق مشارکت فرهنگی و ارتقاء فرهنگ عمومی……………………………………… ۱۱۲

مبحث سوم: میراث فرهنگی در اسناد بین المللی ۱۱۶

گفتار اول: سیر تاریخی توجه جهانی به میراث فرهنگی ۱۱۶

گفتار دوم:نگاهی به نمونه ای از کنوانسیون های مربوط ۱۱۷

بند اول: کنوانسیون ۱۹۵۴ ۱۱۷

بند دوم:کنوانسیون ۱۹۷۰ ۱۲۱

بند سوم:کنوانسیون ۱۹۷۲ ۱۲۴

بند چهارم:کنوانسیون۲۰۰۱ ۱۲۷

فصل سوم: تعهد دولت نسبت به حقوق فرهنگی شهروندان در اسناد داخلی ۱۳۲

مبحث اول: حقوق فرهنگی در اسناد داخلی ۱۳۴

گفتار اول: حقوق فرهنگی شهروندان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۱۳۴

بند اول:مبانی حقوق فرهنگی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۱۳۴

الف:مبانی دینی ۱۳۴

ب:مبانی حقوقی ۱۴۰

۱–رابطه ی فرهنگ و حقوق ۱۴۰

۲–تاریخچه ورود فرهنگ در حقوق و به رسمیت شناخته شدن حقوق فرهنگی ۱۴۳

بند دوم:بررسی مصادیق حقوق فرهنگی در اصول قانون اساسی ۱۴۵

الف:آزادی مذهب ۱۴۵

ب:آزادی بیان ۱۴۷

ج:حق بر آموزش ۱۴۸

د:حق بر مالکیت معنوی ۱۴۹

ه: حق مشارکت فرهنگی و ارتقاء علمی ۱۵۰

گفتار دوم: حقوق فرهنگی شهروندان در قوانین عادی………………………………… ……………… ۱۵۳

گفتار سوم: حقوق فرهنگی شهروندان در اسناد چشم انداز ۱۴۰۴ و برنامه های توسعه ۱۵۴

بند اول:فرهنگ و حقوق فرهنگی در اسناد چشم انداز ۱۵۵

الف:سند چشم انداز ملی ۱۴۰۴ ۱۵۶

ب: چشم انداز فرهنگی ۱۴۰۴ ۱۶۵

بند دوم:فرهنگ و حقوق فرهنگی در برنامه های توسعه ۱۷۱

الف:برنامه ی اول تا سوم توسعه ۱۷۵

۱–برنامه ی اول ۱۷۵

۲–برنامه ی دوم ۱۷۶

۳–برنامه ی سوم ۱۷۹

ب:برنامه ی چهارم و پنجم توسعه ۱۸۳

۱–برنامه ی چهارم ۱۸۳

۲–برنامه ی پنجم ۱۸۸

ج: مقایسه و تطبیق موارد مربوط با فرهنگ در اسناد چشم انداز و برنامه های توسعه………………… ۱۹۱

۱–هویت ایرانی–اسلامی، برخورداری از روحیه ی ایثار و شهادت……………………………۱۹۱

۲–تهاجم فرهنگی……………………………………………………………………………۹۴

۳–میراث فرهنگی……………………………………………………………… ۱۹۵

۴–تعلیم و تربیت…………………………………………………………… ۱۹۷

۵–بهره مندی از معنویت دینی،امیدوار و آینده نگر…………………………………… ۱۹۷

۶– پیشرفت در عرصه ی فرهنگ عمومی و توجه ویژه به جوانان و مساله ی مشارکت زنان……… ۱۹۷

مبحث سوم: میراث فرهنگی در اسناد داخلی ۱۹۹ گفتار اول: سیر تاریخی توجه به میراث فرهنگی در حقوق داخلی ۱۹۹

بند اول:قبل از سال ۱۳۰۹ ۲۰۰

بند دوم:بعد از سال ۱۳۰۹ ۲۰۲

نتیجه ۲۱۵

منابع و مآخذ ۲۱۹

کلیدواژه ها

  • شهروندی
  • نقش دولت
  • جامعه مدنی
  • برنامه های توسعه
  • مسیولیت
  • توسعه فرهنگی
  • حقوق فرهنگی
  • اسناد بین المللی
  • مسیولیت دولت حقوق فرهنگی ایران اسلام