مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی نسبت به جرایم محیط زیست با رویکرد فرا ملی
 | |
| عنوان | مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی نسبت به جرایم محیط زیست با رویکرد فرا ملی |
|---|---|
| رشته | حقوق کیفری و جرم شناسی |
| دانشجو | مینا فردین |
| استاد راهنما | علیرضا میلانی |
| استاد مشاور | مسعود بیرانوند، مجید متین راسخ |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس |
مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی نسبت به جرایم محیط زیست با رویکرد فرا ملی عنوان رساله ای است که توسط مینا فردین، با راهنمایی علیرضا میلانی و با مشاوره مسعود بیرانوند و مجید متین راسخ در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس دفاع گردید.
چکیده
در رابطه با مفهوم مسیولیت کیفری باید عنوان کرد، انسان نتایج آن دسته از اعمال ممنوعهای را که با اختیار و آگاهی از محتوا و نتایجشان ارتکاب نموده تحمل می کند. از طرفی زیر بنای مسیولیت کیفری، قابلیت انتساب رفتار مجرمانه به مرتکب است، که با توجه به ماهیت شخص حقوقی، انتساب رفتار مجرمانه به آن از معیارهایی جدا از اشخاص حقیقی تبعیت میکند، لذا در جرایم ارتکابی زیست محیطی توسط اشخاص حقوقی می بایست دیدگاه های مرتبط با مسیولیت کیفری اشخاص حقیقی کنار گذاشته شود و با دیدی مبتنی بر واقعی بودن شخص حقوقی و مسیولیت آنان نسبت به جرایم ارتکابی زیست محیطی ارتکابی توسط آن ها نگاه کرد. یافته های این تحقیق که براساس روش تحلیلی–توصیفی و استفاه از ابزار کتابخانه ای و فیش برداری بدست آمده، نشان می دهد که بر اساس قوانین داخلی و اسناد بین المللی همچون کنفرانس استکهلم، قراردادهای چهارگانه ۱۹۴۶ ژنو و دیگر اسنادی که در رساله به آن ها اشاره شده است، اشخاص حقوقی اعم از اشخاص حقوقی حقوق عمومی و حقوق خصوصی در جرایم زیست محیطی دارای مسیولیت کیفری و مدنی هستند و برای این جرایم ارتکابی توسط آن ها مجازات های مختلفی از جمله جرایم مالی و غیر مالی در نظر گرفته شده است.
ساختار و فهرست رساله
چکیده ........................................................................................................................................................................۱ بخش اول:کلیات تحقیق و ادبیات موضوع..............................................................................۲ فصل اول: کلیات تحقیق.....................................................................................................................................۳ الف: بیان مساله ..........................................................................................................................................................
ب– اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.........................................................................................................................
ج– پیشینه تحقیق......................................................................................................................................................
د – جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق........................................................................................................
ه– اهداف مشخص تحقیق.......................................................................................................................................
و– سوالات تحقیق.......................................................................................................................................................۹ ز– فرضیه های تحقیق..........................................................................................................................................
ح– روش تحقیق.......................................................................................................................................................۱۰ ط–ساختار تحقیق.................................................................................................................................................
فصل دوم: ادبیات موضوع............................................................................................................................................۱۲ مبحث اول: مفهوم شناسی...........................................................................................................................................
گفتار اول: مفهوم مسیولیت و شخص حقوقی....................................................................................................
بند اول: مفهوم مسیولیت ................................................................................................................................................
بند دوم: مفهوم مسیولیت کیفری.....................................................................................................................................۱۶ بند سوم: مفهوم شخص حقوقی......................................................................................................................................
بند چهارم: مفهوم جرم زیست محیطی........................................................................................................................۲۵ فهرست مطالب مبحث دوم: مفاهیم اصطلاحی.......................................................................................................................................
گفتار اول : مفهوم محیط زیست...............................................................................................................................
بند اول:تعریف محیط زیست...............................................................................................................................................۲۶ بند دوم: انواع محیط زیست .............................................................................................................................................
بند سوم: عناصر تشکیل دهنده محیط زیست...............................................................................................................
گفتار دوم: آلودگی زیست محیطی و جرم علیه محیط زیست............................................................................
بند اول: منابع آلوده کننده محیط زیست ......................................................................................................................
بند دوم: انواع آلایندگی و تاثیر آن بر محیط زیست......................................................................................................۳۳ بند سوم: جرم علیه محیط زیست و عناصر تشکیل دهنده آن..................................................................................
گفتار سوم: مصادیق آلودگی و جرایم زیست محیطی.............................................................................................۴۰ بند اول: جرایم علیه محیط زیست نسبت به موجودات زنده ..................................................................................
بند دوم: جرایم علیه محیط زیست نسبت به موجودات غیر زنده ...........................................................................۴۱ گفتار چهارم: حق بر محیط زیست سالم ................................................................................................................۵۱ بند اول: حق بر محیط زیست..........................................................................................................................................
بند دوم: نظریه های مرتبط در رابطه با حق بر محیط زیست...................................................................................
بند سوم: حق بر محیط زیست و التزام دولت ها به رعایت آن...................................................................................۵۶ بند چهارم: اصول حقوق بین الملل در جهت حفاظت از محیط زیست....................................................................۵۹ بخش دوم: مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی آلوده کننده محیط زیست و جایگاه حمایت از محیط زیست............................................................................................................................۶۳ فهرست مطالب فصل اول: مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی آلوده کننده محیط زیست؛ مبانی و چالش ها..........۶۴ مبحث اول: تحلیل مسیولیت کیفری در جرایم زیست محیطی ...........................................................................۶۴ گفتار اول: مبانی مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی .....................................................................................۶۵ گفتار دوم: مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی................................................................................................
بند اول: نظریه عدم مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی.......................................................................................
بند دوم: نظریه مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی................................................................................................
مبحث دوم: قوانین داخلی و اسناد بین المللی در زمینه حمایت محیط زیست.................................................
گفتار اول: قوانین داخلی...................................................................................................................................
بند اول: قوانین عام.....................................................................................................................................................
بند دوم: قوانین خاص................................................................................................................................................
گفتار دوم: اسناد بین المللی در جهت حمایت از محیط زیست...............................................................۹۷ بند اول: اسناد عام ...................................................................................................................................................۱۰۱ بند دوم: اسناد خاص.............................................................................................................................................
بند سوم: اسناد الحاقی توسط جمهوری اسلامی ایران...................................................................................
بند چهارم: عرف ....................................................................................................................................................
بند پنجم: دکترین حقوق.......................................................................................................................................۱۰۵ مبحث سوم: اهمیت و جایگاه حمایت کیفری از محیط زیست........................................................................۱۰۶ فهرست مطالب گفتار اول: لزوم حمایت کیفری از محیط زیست..........................................................................................
بند اول: حمایت کیفری تقنینی..............................................................................................................................
بند دوم: حمایت کیفری اجرایی و قضایی.............................................................................................................
گفتار دوم: اهمیت پیشگیری در حمایت از محیط زیست...........................................................................۱۱۹ گفتار سوم: تعارضات حمایت از محیط زیست...............................................................................................۱۲۱ گفتار چهارم: مسیولیت کیفری مرتکبان جرایم زیست محیطی..............................................................
مبحث چهارم: جایگاه حمایت کیفری از محیط زیست در مقابل جرایم علیه آن................................................
گفتار اول: مسیولیت کیفری اشخاص حقیقی در جرایم زیست محیطی..............................................
گفتار دوم: مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی در جرایم زیست محیطی..............................................
بند اول: نظریه مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی و ادله موافقان این نظریه.............................................
بند دوم: نظریه عدم مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی و ادله موافقان این نظریه.....................................
گفتار سوم: مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی در قوانین بین المللی....................................................
بند اول: نظریه واقعی بودن اشخاص حقوقی ....................................................................................................
بند دوم: نظریه فرضی بودن اشخاص حقوقی......................................................................................................۱۳۳ بند سوم: نظریه اعتباری بودن اشخاص حقوقی.................................................................................................
گفتار چهارم: اصول و مبانی حمایت کیفری از محیط زیست در حقوق بین الملل............................
بند اول: منشور های بین المللی...........................................................................................................................
بند دوم: قطعنامه های بین المللی........................................................................................................................
فصل دوم: چالش های موجود در رابطه با اعمال حقوق محیط زیست در جرایم زیست محیطی...۱۴۱ فهرست مطالب مبحث اول: تحلیل چالش های حقوق بین المللی کیفری محیط زیست...............................................................
گفتار اول: بررسی چالش ها و مشکلات جانبی................................................................................................
بند اول: ویژگی و شرایط خاص حاکم بر جرایم علیه محیط زیست....................................................................۱۴۸ بند دوم: پیچیدگی ها و مشکلات مسیول شناختن دولت ها در جرایم زیست محیطی.................................
بند سوم: تحلیل مبانی مرتبط با جرایم محیط زیست درحقوق اداری و مسیولیت مدنی.............................
بند چهارم: بررسی نقاط ضعف حقوق کیفری بین المللی محیط زیست ............................................................۱۵۱ گفتار دوم: استناد به حقوق بین الملل محیط زیست در جرایم زیست محیطی اشخاص حقوقی..........
بند اول: نقش ارگان های نظارتی و سازمان های مردم نهاد در جرایم زیست محیطی.................................
بند دوم : نقش سازمانهای بین المللی در مقابله با جرایم زیست محیطی اشخاص حقوقی...........................
۱– تقابل دولت ها و آژانس های بین المللی در جرایم زیست محیطی.............................................................۱۵۸ ۲– همگرایی یا واگرایی برخورد دولتها و سازمان های بین المللی در اجرای قواعد حقوق بین الملل.........۱۶۰ ۳– صلاحیت و موانع پیش روی دادگاه ها و مجامع بین المللی در رسیدگی به جرایم زیست محیطی.....۱۶۰ الف– موانع موجود در دیوان بین المللی کیفری در مقابله با جرایم زیست محیطی.......................................۱۶۱ ب– عدم توانایی دیوان بین المللی کیفری در اعمال صﻼحیت در جرایم علیه محیط زیست..............................۱۶۳ ج– روند رسیدگی دیوان بینالمللی حقوق دریاها به جرایم زیست محیطی................................................................۱۶۴ د – روند رسیدگی دیوان داوری به جرایم علیه محیط زیست ......................................................................................۱۶۴ مبحث دوم: ضمانت اجرای مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی در جرایم زیست محیطی....................۱۶۵ گفتار اول: مصادیق مجازات های محیط زیستی و چالش ها ی اجرای آن ها...........................................۱۶۶ بند اول: ضمانت اجرای کیفری................................................................................................................................
فهرست مطالب بند دوم: انواع ضمانت اجرا های کیفری..................................................................................................................
۱– انحﻼل ، تعطیلی موقت یا دایم شخص حقوقی.............................................................................................................۱۶۷ ۲– مصادره کل اموال.................................................................................................................................................................۱۶۸ بند سوم: مجازات های محدود کننده حقوﻕ..........................................................................................................
بند چهارم: مجازات های مالی.......................................................................................................................................۱۷۱ گفتار دوم: دیگر مجازات ها..................................................................................................................................
بند اول: چالش های پرداخت دیه در جرایم زیست محیطی اشخاص حقوقی.............................................
بند دوم: بازنشر حکم محکومیت شخص حقوقی در رسانه ها و چالش های آن.........................................
گفتار سوم: ضمانت اجرای غیرکیفری..............................................................................................................
بند اول: بکارگیری ضمانت اجرای مدنی و جبران خسارت............................................................................
بند دوم: بکارگیری ضمانت های اداری...............................................................................................................
نتیجه گیری..........................................................................................................................................................۱۸۲ پیشنهادها..............................................................................................................................................................۱۹۸ فهرست منابع........................................................................................................................................................۲۰۱ چکیده انگلیسی .................................................................................................................................................۲۱۳
کلیدواژه ها
- مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی
- جرایم زیست محیطی
- اسناد بین المللی
- مسیولیت دولت ها