مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان در پرتو قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
 | |
| عنوان | مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان در پرتو قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | اکبر شفی زاده |
| استاد راهنما | سیدمنصور میرسعیدی |
| استاد مشاور | محمدرضا رهبرپور |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان در پرتو قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ عنوان پایان نامه ای است که توسط اکبر شفی زاده، با راهنمایی سیدمنصور میرسعیدی و با مشاوره محمدرضا رهبرپور در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان در حقوق کیفری ایران با توجه به قوانین در طول زمان تغییرات فراوان یافته است در دوران معاصر تحت تاثیر افکار و اندیشه های نوین کیفری، مباحث حقوق بشری، معاهدات و مقررات بین المللی و حتی مسایل فقهی و فتاوای جدید نگرشی بر مسیولیت کیفری این اشخاص به وجود آمده که سعی بر گسترش بیشتر محدوده سنی عدم مسیولیت مطلق در خصوص این اشخاص و یا لااقل قانع شدن به واکنش های اصلاحی و افزودن شرایط جدید برای مسیول دانستن این اشخاص، دارد.قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در یک رویکرد علمی و تا حد ممکن از نظر فقهی در این مسیر گام برداشته است و توانسته در جرایم تعزیری به سن بلوغ توجه نکند بلکه خود صرف نظر از سن بلوغ، و بدون تبعیض بین دختران و پسران، سن خاصی را برای عدم مسیولیت کیفری مطلق، مسیولیت کیفری نسبی، و مسیولیت کیفری تام البته به شکل تخفیف یافته تعیین کرده است و به ترتیب اطفال زیر نه سال، اطفال و نوجوانان نه تا پانزده سال تمام شمسی، و نوجوانان پانزده تا هجده سال تمام شمسی را مشمول آن گردانیده است. اقدامات تامینی و تربیتی را از سلیقه ای بودن خارج کرده و در چهارچوب قانونی قرار داده است و از این رو راه را برای اعمال سلیقه شخصی قضات و سایر مجریان بسته است همچنین کیفر حبس را به نگهداری در کانون اصلاح و تربیت تبدیل نموده است.این قانون در جرایم موجب حد و قصاص با افزودن شرط رشد جزایی به سایر شرایط مسیولیت کیفری از جمله بلوغ یکی از مهم ترین شاخصه های نظام مسیولیت کیفری تخفیف یافته در مورد اطفال و نوجوانان را در این قانون رقم زده است به نحویکه بدون احراز رشد جزایی، نوجوان بالغ زیر هجده سال تمام شمسی مسیولیت کیفری نداشته و حد و قصاص در خصوص وی جاری نمی گردد.
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده مطالب ۱
مقدمه ۲
الف–طرح مسیله ۲
ب–هدف اصلی تحقیق ۳
ج–ضرورت و اهمیت موضوع ۳
د–سوالات و فرضیه های اصلی تحقیق ۳
ن–پیشینه تحقیق ۴
و–مفاهیم اصلی تحقیق ۵
ه–روش تحقیق ۶
ی–ساختار تحقیق ۶
فصل اول: کلی––ات
مبحث اول– مفاهیم و واژگان ۹
گفتار اول– مفاهیم اصلی ۹
گفتار دوم– مفاهیم وابسته ۱۲
مبحث دوم– سیر تحولات مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان ۱۴
گفتار اول– مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان از دیدگاه مکاتب کیفری ۱۴
الف) مکتب کلاسیک ۱۴
ب) مکتب نیوکلاسیک ۱۵
ج) مکتب اثباتی (تحققی) ۱۷
۱– مکتب دفاع اجتماعی افراطی ۲۰
۲– مکتب دفاع اجتماعی اعتدالی ۲۱
گفتار دوم– سیر تحولات قانونی مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان در ایران ۲۲
الف– قبل از انقلاب اسلامی ۲۲
۱– مرحله اجرای قانون مجازات عمومی سابق مصوب ۱۳۰۴ ۲۲
۲– قانون تشکیل دادگاه اطفال مصوب ۱۳۳۸ ۲۴
۳– مرحله اجرای قانون اصلاحی مجازات عمومی مصوب ۱۳۵۲ ۲۵
ب– بعد از انقلاب اسلامی ۲۷
۱– مرحله اجرای قوانین اجرایی مصوب سال ۱۳۶۱–۱۳۶۲ ۲۷
۲– مرحله اجرای قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ ۲۷
۳– مرحله اجرای قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۲۸
مبحث سوم– شرایط و موانع مسیولیت کیفری ۲۸
گفتار اول– عناصر تشکیل دهنده جرم: ۲۹
الف– عنصر قانونی ۳۰
ب– عنصر معنوی ۳۱
ج) عنصر مادی ۳۲
گفتار دوم: شرایط مسیولیت کیفری ۳۴
الف– شرایط مربوط به فاعل جرم ۳۵
۱– عقل ۳۵
۲– بلوغ ۳۶
۳– اختیار ۳۷
ب– شرایط مربوط به فعل مجرمانه ۳۸
۱– تقصیر ۳۸
۲– سوء نیت ۳۸
گفتار سوم– موانع مسیولیت کیفری و مجازات ۳۹
الف– علل موجهه جرم ۳۹
ب– علل رافع مسیولیت کیفری ۴۰
فصل دوم: بررسی مسیولیت کیفری اطفال
مبحث اول– بررسی مفهوم بلوغ و رابطه آن با مسیولیت کیفری ۴۲
گفتار اول– مفهوم بلوغ ۴۲
الف– تعریف لغوی ۴۲
ب– مفهوم اصطلاحی ۴۲
ج– مفهوم فقهی ۴۳
د– مفهوم حقوقی ۴۵
گفتار دوم– سن بلوغ و مسیولیت کیفری ۴۵
مبحث دوم– بررسی عدم مسیولیت مطلق اطفال (قبل از نه سالگی) ۴۷
گفتار اول– بررسی مسیولیت اطفال زیر نه سال ۴۷
گفتار دوم– وضعیت تمییز اطفال زیر نه سال ۵۱
الف– بررسی تمییز یا عدم تمییز اطفال زیر نه سال ۵۱
ب– جایگاه وضعیت تمییز در مسیولیت کیفری: ۵۲
مبحث سوم– واکنش جزایی در قبال جرایم اطفال در سن نه تا پانزده سال تمام شمسی ۵۴
گفتار اول– بررسی واکنش جزایی در قبال جرایم اطفال نه تا دوازده سال ۵۸
الف– تسلیم به والدین یا اولیاء یا سرپرست قانونی: ۶۱
ب– تسلیم به اشخاص حقیقی یا حقوقی ۶۴
ج– نصیحت قضایی ۶۶
گفتار دوم– بررسی واکنش جزایی در قبال جرایم اطفال دوازده تا پانزده سال ۶۷
الف– اخطار و تذکر قضایی ۷۰
ب– گرفتن تعهد کتبی ۷۱
ج– نگهداری در کانون اصلاح و تربیت ۷۳
فصل سوم: بررسی مسیولیت کیفری نوجوانان
مبحث اول– بررسی مسیولیت تخفیف یافته نوجوانان ۷۷
گفتار اول– بررسی مسیولیت تخفیف یافته در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ ۷۷
گفتار دوم– بررسی مسیولیت تخفیف یافته در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۷۹
الف– در دیات و ضمان مالی ۸۰
ب– در جرایم تعزیری ۸۱
ج– در جرایم حدی و مستوجب قصاص ۸۸
مبحث دوم– تشریح مفهوم رشد جزایی و رابطه آن با مسیولیت کیفری نوجوانان ۹۲
گفتار اول– تعریف رشد ۹۲
الف– تعریف لغوی رشد ۹۲
ب– تعریف اصطلاحی رشد ۹۳
گفتار دوم– بلوغ و رابطه آن با رشد ۹۴
گفتار سوم– رشد جزایی از نگاه فقها ۹۵
گفتار چهارم– رشد جزایی در جرایم تعزیری ۹۶
گفتار پنجم– رشد جزایی در جرایم حدی و مستوجب قصاص ۹۷
گفتار ششم– طرق اثبات رشد جزایی ۹۸
مبحث سوم– بررسی نهادهای کیفری تحت تاثیر مسیولیت کیفری تخفیف یافته ۹۹
گفتار اول– تجدیدنظر در آرا ۹۹
گفتار دوم– تخفیف کیفر ۱۰۰
گفتار سوم– محرومیت از حقوق اجتماعی ۱۰۲
گفتار چهارم– تعلیق اجرای مجازات و تعویق صدور حکم ۱۰۴
گفتار پنجم– نظام نیمه آزادی ۱۰۶
گفتار ششم– نظام آزادی مشروط ۱۰۷
نتیجه گیری ۱۰۸
منابع فارسی ۱۱۴
منابع عربی ۱۱۷
کلیدواژه ها
- کیفری
- مسیولیت کیفری
- قانون مجازات اسلامی
- قصاص
- حد (مجازات شرعی)
- جرایم مستوجب تعزیر
- دوره زمانی
- بزهکاری نوجوانان