مسیولیت کیفری پزشک در حقوق کیفری ایران و اسلام

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مسیولیت کیفری پزشک در حقوق کیفری ایران و اسلام
عنوانمسیولیت کیفری پزشک در حقوق کیفری ایران و اسلام
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوعزیز اسماعیلی مرمتی
استاد راهنماکیومرث کلانتری
استاد مشاورکیومرث عزتی پور
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۸
دانشگاهمرکز پیام نور تهران



مسیولیت کیفری پزشک در حقوق کیفری ایران و اسلام عنوان پایان نامه ای است که توسط عزیز اسماعیلی مرمتی، با راهنمایی کیومرث کلانتری و با مشاوره کیومرث عزتی پور در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

فعل یا ترک فعل پزشک که موجب ضرر به بیمار می گردد و رابطه سببیت بین آنها برقرار باشد موجب مسیولیت کیفری پزشک خواهد بود .این فعل یا ترک فعل موجب ضرر از سوی پزشک می بایست با تقصیر پزشک همراه باشد که این تقصیر به موجب قانون عبارت است از : بی احتیاطی ، بی مبالاتی ، عدم مهارت و عدم رعایت موازین فنی و قانونی.علاوه بر رضایت ، اخذ برایت نیز از الزامات حقوق کیفری ایران در معافیت پزشک از مسیولیت کیفری می باشد در حالیکه در نظامهای حقوقی کشورهای دیگر رضایت از بیمار یا اولیای قانونی وی شرط کافی برای فعل یا ترک فعل پزشک در معالجه و درمان خواهد بود.فوریتهای پزشکی یکی از مصادیق ضرورت بوده که تاخیر در معالجه و درمان به منظور کسب رضایت از بیمار و اولیای قانونی وی باعث مخاطرات جانی بر بیمار خواهد بود و ترک فعل پزشک موجب مسیولیت کیفری برای پزشک خواهد بود در غیر اینصورت مبادرت به انجام درمان بدون رضایت به هرنحو موجب سقوط مسیولیت کیفری برای پزشک خواهد بود و مرجع تشخیص فوری بودن نیز به موجب قانون بعهده پزشک می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بخش اول

شناسایی مسیولیت کیفری پزشک ۳

فصل اول

مسیولیت کیفری پزشک از دیدگاه تاریخی ۴

مبحث اول: ایران پیش از اسلام ۴

مبحث دوم : ایران پس از اسلام

مبحث سوم : ایران معاصر ۹

فصل دوم

منابع حاکم بر مسیولیت کیفری پزشک

مبحث اول : منابع اصلی ۱۱

گفتار اول : قانون ۱۲

گفتار دوم : رویه قضایی ۱۲

گفتار سوم : فتاوی معتبر فقهی ۱۲

مبحث دوم : منابع فرعی ۱۳

گفتار اول : عرف ۱۴

گفتار دوم : عقاید علمای حقوق ۱۴

فصل سوم

انواع مسیولیت پزشک ۱۵

مبحث اول : مسیولیت کیفری و مسیولیت مدنی ۱۵

مبحث دوم : مسیولیت قراردادی و مسیولیت خارج از قرارداد ۱۵

فصل چهارم

مسیولیت کیفری پزشک در فقه و حقوق کیفری ایران ۱۶

مبحث اول : مسیولیت پزشک در فقه شیعه ۱۷

گفتار اول : مسیولیت پزشک جاهل ۱۷

گفتار دوم : مسیولیت پزشک خطاکار ۱۸

گفتار سوم : مسیولیت پزشک حاذق ۱۹

مبحث دوم : مسیولیت پزشک در فقه اهل سنت ۲۲

گفتار اول : مواردیکه پزشک جاهل یا مقصر است ۲۲


گفتار دوم : عدم مسیولیت پزشک حاذق ۲۴

مبحث سوم : مسیولیت پزشک در نظر حقوقدانان جدید ۲۶

گفتار اول : نظریه عرف و عادت ۲۶

گفتاردوم : نظریه فقدان قصد بزهکارانه و سوء نیت ۲۷

گفتار سوم : نظریه رضایت بیمار ۲۸

گفتار چهارم : نظریه ضرورت ۲۹

گفتار پنجم : نظریه اجازه قانون ۳۰

گفتار ششم: نتیجه گیری از نظریه حقوقدانان ۳۱

فصل پنجم

ارکان مسیولیت کیفری پزشک در اعمال پزشکی ۳۳

مبحث اول : رفتار فیزیکی یا خطای پزشکی ۳۳

گفتار اول : بی احتیاطی ۳۷

گفتار دوم : بی مبالاتی ۳۹

گفتار سوم : عدم مهارت ۴۱

الف : خطا در تشخیص ۴۴

ب : خطا در معالجه ۴۵

ج : خطا در جراحی ۴۶

د : خطا در بیهوشی ۴۷

گفتار چهارم : عدم رعایت نظامات دولتی ۴۹

مبحث دوم : نتیجه رفتار فیزیکی یا نتیجه مجرمانه ۵۲

مبحث سوم : رابطه سبیبیت ۵۴

بخش دوم

جرایم و تخلفات انتظامی پزشک ۵۹

فصل اول

جرایم ناشی از اعمال پزشکی ۵۹

مبحث اول : قتل و صدمات بدنی در جریان اعمال پزشکی بطور عمدی ۵۹

مبحث دوم : قتل و صدمات بدنی در جریان اعمال پزشکی بطور خطای محض ۶۱

مبحث سوم : قتل و صدمات بدنی در جریان اعمال پزشکی بطور غیر عمدی ۶۲

مبحث چهارم : مباشرت و سبب در جنایات ۶۲

مبحث پنجم : قتل ترحم آمیز ۶۴

مبحث ششم : مداخله در سقط جنین ۶۵


فصل دوم

جرایم مرتبط با اعمال پزشکی ۶۹

مبحث اول : افشاء اسرار بیماران ۶۹

مبحث دوم : صدور گواهی نامه خلاف واقع ۷۲

مبحث سوم : خودداری از کمک به مصدومین ۷۳

مبحث چهارم : اغفال بیماران ۷۵

مبحث پنجم : اشتغال غیر قانونی به امور پزشکی ۷۶

فصل سوم

تخلفات انتظامی پزشکان و صلاحیت مراجع ۷۸

مبحث اول : شناسایی تخلفات انتظامی ۸۳

مبحث دوم : مجازات های انتظامی ۸۵

مبحث سوم : مصادیق تخلفات انتظامی ۸۶

مبحث چهارم : آیین رسیدگی به تخلفات انتظامی ۸۹

بخش سوم

مبانی معافیتهای اعمال پزشکی از تعقیب جزایی ۹۰

فصل اول

مبانی معافیت اعمال پزشکان از تعقیب جزایی در نزد فقهای شیعه و اهل سنت ۹۰

مبحث اول: جایز بودن طبابت در شریعت مقدس اسلام ۹۱

مبحث دوم : قاعده ی احسان ۹۲

مبحث سوم : ضرورت ۹۴

مبحث چهارم : اذن در معالجه و درمان ۹۶

مبحث پنجم : ابراء پزشک نسبت به جنایات ناشی از درمان ۹۸

مبحث ششم :مبانی معافیت در نزد فقهای اهل سنت ۱۰۰

فصل دوم

مبانی معافیت اعمال پزشکان و جراحان از تعقیب جزایی در حقوق کیفری ایران ۱۰۳

مبحث اول : داشتن مجوز قانونی اشتغال به امور پزشکی ۱۰۳

مبحث دوم : قصد درمان ۱۰۵

مبحث سوم : ضرورت انجام اعمال طبی یا جراحی ۱۰۶

مبحث چهارم : مشروعیت اعمال طبی یا جراحی ۱۰۷

مبحث پنجم : رضایت بیمار یا اولیای قانونی او ۱۰۹

مبحث ششم : اجازه ی قانون ۱۱۱

مبحث هفتم اخذ برایت ۱۱۳

مبحث هشتم : رعایت موازین فنی ، علمی و نظامات دولتی ۱۲۰

مبحث نهم : ضرورت تخصص پزشک ۱۲۲

مبحث دهم : رعایت تناسب بین عمل پزشک و نتایج احتمالی ۱۲۳

فصل سوم

فوریت وتاثیر آن در معافیت اعمال پزشکان ۱۲۳

مبحث اول : تبین مفهوم فوریت و تعیین مرجع تشخیص آن ۱۲۴

گفتار اول: مفهوم فوریت و اعمال جراحی و یا طبی فوری ۱۲۴

گفتار دوم : مرجع تشخیص اعمال جراحی یا طبی فوری ۱۲۵

مبحث دوم : تاثیر فوریت در شرایط معافیت اعمال پزشکان ۱۲۷

گفتار اول : تاثیر فوریت اعمال جراحی یا طبی در سقوط شرط رضایت ۱۲۷

گفتار دوم : تاثیر فوریت در شرط مشروعیت اعمال جراحی یا طبی ۱۲۸

نتیجه گیری و پیشنهاد ها ۱۳۰

فهرست منابع و مآخذ ۱۳۵

کلیدواژه ها

  • پزشک
  • ایران
  • حقوق اسلامی
  • سقط جنین
  • فعل یا ترک فعل پزشک که موجب ضرر به بیمار می گردد
  • مسیولیت کیفری
  • حقوق جزا
  • فقه
  • قتل غیرعمد
  • قتل عمد